چرا ایران کهن‌ترین کشور جهان است؟

به گزارش ایسنا، نخستین گام برای تعیین قدیمی‌ترین کشورهای جهان این است که دقیقاً مشخص شود چه چیزی به عنوان یک کشور شناخته می‌شود. دولت‌شهرهای اولیه مانند «اور»، «اوروک»، «آتن»، «رم» و «چیچن ایتزا» در زمان خود بسیار قدرتمند و تأثیرگذار بودند، اما آن‌ها به شکلی که امروز کشورها را در نظر می‌گیریم، کشور نبودند.

به طور مشابه، امپراتوری‌های گسترده‌ای که بیشترِ این دولت‌شهرها را فتح و به هم متصل می‌کردند، مانند امپراتوری «روم» در اروپا و سلسله «هان» در آسیا، به عنوان کشور در نظر گرفته نمی‌شوند. با این حال، کشورها می‌توانند از بقایای فروپاشیده یک امپراتوری متلاشی‌شده متولد شوند.

اگرچه در دوران مدرن تعداد کمی امپراتوری وجود دارد، اما کشورهای جدید هنوز در حال ظهور هستند. این معمولاً زمانی اتفاق می‌افتد که یک قلمرو از یک کشور موجود جدا می‌شود، مانند زمانی که اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی، بین سال‌های 1988 تا 1992 میلادی به 25 قلمرو کوچک‌تر تقسیم شد و 15 سرزمین از میان آن‌ها به کشور تبدیل شدند.  

چالش تاریخ تولد کشورها

تعیین سن یک کشور همیشه کار ساده‌ای نیست. به ویژه در مورد کشورهای قدیمی، دشوار است که لحظه‌ای در تاریخ را مشخص کنیم که آن کشور به طور رسمی آغاز شده باشد. «مصر» یک مثال عالی است.

آیا این کشور در سال 1922 میلادی تشکیل شد؟ زمانی که بریتانیا آن را به عنوان یک کشور مستقل به رسمیت شناخت؟ یا در سال 969 میلادی؛ زمانی که خلافت فاطمیان این منطقه را فتح کرد و شهر قاهره را به عنوان پایتخت تأسیس کرد؟ شاید در سال 3100 پیش از میلاد؛ زمانی که نخستین فرعون، مصر علیا و سفلی را متحد کرد و اولین سلسله را ایجاد کرد؟ به‌راحتی می‌توان برای هر یک از این تاریخ‌ها، و همچنین چندین تاریخ دیگر، استدلال کرد.

به طور مشابه، کشوری که ما به عنوان «چین» می‌شناسیم، زادگاه یکی از قدیمی‌ترین تمدن‌های زمین است، با شواهد اولیه که به 7000 سال پیش از میلاد بازمی‌گردد و اسناد مکتوب از دولت‌های بزرگ‌ که به 2070 سال پیش از میلاد مربوط می‌شود.

با این حال، تاریخ اولیه چین مجموعه‌ای از سلسله‌هاست که در آن یک جنگ‌سالار یا پادشاهی، منطقه را فتح می‌کرد، سپس به نوبه خود توسط دیگری فتح می‌شد و منطقه اغلب در این بین به پادشاهی‌های کوچک‌تر تقسیم می‌شد. به همین دلیل، دولت حاکم و مرزهای جغرافیایی چین برای هزاران سال در حال تغییر بود.

به همین دلیل، بسیاری از مورخان می‌گویند کشوری که ما به عنوان چین می‌نامیم تا سال‌های 1911_1912 متولد نشده است؛ زمانی که آخرین سلسله فئودالی توسط یک جمهوری مدرن جایگزین شد. در واقع، برخی این تاریخ را تا سال 1949 میلادی به عقب می‌برند؛ زمانی که جنگ داخلی چین به پایان رسید و چین به جمهوری دموکراتیک خلق چین کمونیستی تبدیل شد که امروز می‌شناسیم.

کشورهای دیگری که شواهد بسیار قدیمی از سکونت مدرن دارند شامل «یونان» می‌شود، که حدود 4000 سال است که توسط تمدن‌های پیشرفته سکونت داشته و شهر آتن در آن، نخستین شهری در جهان بود که سیستم دموکراتیک را اتخاذ کرد و «هند»، که اولین تمدن آن حدود 10هزار سال پیش آغاز شد.

حتی کشورهای جوان‌تر نیز می‌توانند موارد گیج‌کننده‌ای ارائه دهند؛ برای مثال، تاریخ رسمی تولد «ایالات متحده آمریکا» 4 ژوئیه 1776 میلادی است؛ روزی که 13 مستعمره اصلی استقلال خود را از بریتانیای کبیر اعلام کردند.

اما می‌توان استدلال کرد که این تاریخ می‌توانست زمانی باشد که اولین بومیان آمریکا هزاران سال پیش از آسیا مهاجرت کرده بودند. یا زمانی که «کریستف کلمب» در سال 1492 میلادی آنجا را کشف کرد. یا زمانی که گروهی از مهاجران اروپا با عنوان «اولین زائران» در سال 1620 میلادی به این سرزمین وارد شدند. یا 3 سپتامبر 1783 میلادی زمانی که جنگ انقلابی آمریکا به طور رسمی پایان یافت و بریتانیای کبیر استقلال ایالات متحده را به رسمیت شناخت.

به دلیل چنین سناریوهای پیچیده‌ای، هر فهرستی از قدیمی‌ترین کشورها بسته به تعریف فرد از تولد یک کشور به طور قابل توجهی تغییر می‌کند. بر اساس گزارش منتشر شده از سوی وب‌سایت «WorldPopulationReview»، اگر آغاز یک کشور را تاریخی در نظر بگیریم که اولین شواهد شناخته‌شده از یک دولت سازمان‌یافته وجود دارد، «ایران» به عنوان کهن‌ترین کشور جهان شناخته می‌شود.

8 کشور قدیمی جهان (به ترتیب بر اساس تاریخ اولین دولتِ سازمان‌یافتۀ (دولت‌شهر) شناخته شده):
1. ایران- 3200 سال قبل از میلاد
2. مصر - 3100 سال قبل از میلاد
3. ویتنام - 2879 سال قبل از میلاد
4. ارمنستان - 2492 سال قبل از میلاد
5. کره شمالی - 2333 سال قبل از میلاد
6. چین - 2070 سال قبل از میلاد
7. هند - 2000 سال قبل از میلاد
8. گرجستان - 1300 سال قبل از میلاد

بر اساس رویکردی دیگری اگر بخواهیم فهرست کهن‌ترین کشورهای جهان را بر اساس «تاریخی که تصور می‌شود به یک دولت مستقل تبدیل شده است»، مرتب کنیم، باز هم «ایران» در جایگاه نخست قرار می‌گیرد.

10 کشور قدیمی جهان (بر اساس تاریخ استقلال) :
1. ایران - 2600 سال قبل از میلاد
2. هند - 2500 سال قبل از میلاد
3. چین - 1600 سال قبل از میلاد
4. تایوان (مشترک با چین) - 1600 سال قبل از میلاد
5. ژاپن - 660 سال قبل از میلاد
6. چین - 221 سال قبل از میلاد
7. الجزایر - 202 سال قبل از میلاد
8. سن مارینو - 301 میلادی
9. فرانسه - 843 میلادی
10. اتریش - 976 میلادی

چندین شهر قدیمی جهان برای هزاران سال به طور مداوم مسکونی بوده‌اند. اعتقاد بر این است که دمشق در سوریه، قدمتی برابر با 10 هزار سال قبل از میلاد دارد. دیگر شهرهای باستانی شامل اریحا در کرانه باختری (9000 سال قبل از میلاد)، پلوودیو در بلغارستان (7000 سال قبل از میلاد) و شوش در ایران (7000 سال قبل از میلاد) می‌شوند.