روانشناسی رؤیا

رؤیاها یا همان خواب‌هایی که می‌بینید، راه‌هایی می‌باشند که ضمیر ناخودآگاه‌تان از طریق آنها با شما ارتباط برقرار می‌کند. جهت درک و تعبیر خوابهایی که می‌بینید لازم است که معنای آنها را مورد تجزیه و تحلیل قرار دهید. ادامه‌ی مطلب شما را بیشتر با روانشناسی رؤیا آشنا می‌سازد.
خوابهایی که می‌بینید، افکار، احساسات و تصاویر شکل گرفته از آنها هستند که هنگام خواب نمود می‌یابند. زمانی که فردی به خواب می‌رود، در مواقعی از خواب مردمک چشمهایش حرکت سریعی از خود نشان می‌دهند و در طول این زمان است که او خواب می‌بیند. نظریه‌های مختلفی در خصوص تفسیر و تعبیر خواب وجود دارند اما هدف واقعی خواب‌هایی که می‌بینیم هنوز ناشناخته می‌باشد. رؤیاها با روانشناسی انسان ارتباط نزدیکی دارند. تحقیقات نشان می‌دهند که انسان در طول متوسط عمر خود، حدوداً شش سال را به خواب دیدن می‌گذراند که این میزان حدوداً دو ساعت در هر شب را شامل می‌شود. در این قسمت چکیده‌ای از نظرات روانشناسی رؤیا در خصوص اینکه چرا افراد خواب می‌بینند و چگونه خوابها تعبیر می‌شوند فراهم ساخته‌ایم.
• خوابها تمایلات پنهان شما را بیان می‌کنند
• هنگامی که افکار و خاطراتتان در طول خواب دوباره سازماندهی می‌شوند، شما خواب می‌بینید
• خوابها الگوی ذهنی شما را کمی تغییر و متعادل می‌سازند
• در اکثر خوابها، چیزهایی را مشاهده می‌کنید که از طریق ادراک بینایی یا شنوایی اتفاق می‌افتند
• معنای خواب شما بستگی به چیزی دارد که تصاویر خوابتان را به آن ارتباط می‌دهید
اکنون اجازه دهید به نظریه‌هایی که این موارد را تأیید می‌کنند، نظری بیاندازیم.

درک روانشناسی رؤیا

زیگموند فروید بر این اعتقاد بود که خواب ابزاری است جهت نشان دادن خواسته‌ها و آرزوهای ناخودآگاه شخص. او عنوان کرده بود که خوابهای بد به مغز اجازه می‌دهند کنترل خود را بر احساساتی بدست آورد که از پیشامدهای رنج‌آور نشأت می‌گیرند. به عقیده‌ی کارل یونگ، روانپزشک سوئیسی، خوابها جبران احساسات یک طرفه‌ای هستند که در ضمیر و ذهن فرد جای دارند. به گفته‌ی فرنسی (Ferenczi) روانکاو مجارستانی، خواب چیزی را نشان می‌دهد که نمی‌تواند آشکارا و بیدرنگ نشان داده شود. برخی از نظریه‌ها عنوان می‌کنند که خوابها احساسات سرکوب شده‌ی فرد می‌باشند که در طول خواب در مورد آنها خیال‌پردازی می‌شود. نظریه‌های دیگری نیز وجود دارند که عنوان می‌کنند، خوابها اثر جانبی عملکردهای پاکسازی و مرتب سازی مغز می‌باشند.
هارتمن معتقد است که خوابها به فرد فرصتی جهت سازماندهی افکار خود می‌بخشند. نظریه‌ی بلچنر (Blechner) در خصوص فرضیه‌ی داروین در مورد خواب، که به شکل‌گیری ایده‌های جدید در خواب نسبت داده می‌شود کاملاً تجزیه و تحلیل هارتمن را تأیید می‌نماید. گریفین، از طریق تحقیق خود نظریه تحقق انتظارات بوسیله‌ی خواب را ارائه داد که بر طبق آن دیدن خواب، الگوهای انتظارات عاطفی را کامل می‌سازد.
بر طبق نظریه انتخاب عاطفی ریچارد کوتس، دیدن خواب، راهی جهت تغییر و تعدیل الگوی ذهنی فرد می‌باشد. انتخاب عاطفی عنوان می‌کند که روانشناسی رویاها معمولاً در مورد بهبود و بالا بردن الگوهای ذهنی و نیز در مورد افزایش توانایی اجتماعی فرد می‌باشد.
مقصود از محتوای رویاهایتان چیست؟ بر طبق روانشناسی رؤیا، عناصر رؤیا ارتباط نزدیکی دارد به محیط و پیشامدها یا تجربیاتی که برای فرد رخ می‌دهد. رنگی بودن خوابها در نتیجه‌ی قرار گرفتن سالهای متمادی در معرض رسانه‌های رنگی است. این مسئله از طریق تحقیقی که نشان می‌دهد افرادی که در عصر سیاه و سفید زندگی می‌کردند، بیشتر خوابهای سیاه و سفید می‌دیدند تا رنگی، کاملاً مشهود است. روانشناسان معتقدند که رنگهایی که در خوابها تظاهر می‌یابند، احساساتی را منتقل می‌کنند که از طریق آن رنگها نشان داده می‌شوند. نگرش کلی اینگونه عنوان می‌کند که بیننده‌ی خواب مانند ناظری است که حادثه‌ای را در خواب مشاهده می‌کند. همچنین مشخص شده است که حواس بینایی و شنوایی بخش عمده‌ی خوابها را تشکیل می‌دهند. حواس چشایی و لامسه معمولاً کمتر در خوابها احساس می‌شوند.
اگر چه کتابها و فرهنگهای تعبیر خواب به رؤیاها معنا می‌بخشند و هر چند تعبیر خواب می‌تواند به طرق متفاوتی انجام شود، روانشناسی رؤیا بر این باور است که ارتباط بین چیزهایی که در خواب دیده می‌شوند و معانی آنها ذهنی و خیالی است. چیزی که از طریق خوابی بخصوص نشان داده می‌شود بستگی به آن چیزی دارد که بیننده‌ی خواب عناصر خواب خود را با آن ارتباط می‌دهد. روانشناسان توصیه می‌کنند که خواب خود را بنویسید، و هر جزء آن را مورد تجزیه و تحلیل قرار داده و پی ببرید خوابی را که دیده‌اید چگونه به شما ارتباط می‌یابد. درک اینکه چه چیزی را به چیز بخصوصی که خواب آن را دیده‌اید ارتباط ‌دهید، از اهمیت زیادی برخوردار است. فکر یا احساسی که در رابطه با رنگ، شیء، و یا فرد خاصی دارید، کلید تعبیر خواب می‌باشد.

سوالات متداول در خصوص خواب دیدن

در این مقاله، تلاش کرده‌ایم به نخستین سئوالاتی که در مورد رؤیا دارید، پاسخ دهیم. در این قسمت پاسخ‌هایی را به برخی سئوالات متداول در مورد خواب و روانشناسی رؤیا برای شما فراهم ساخته‌ایم.

سوال: چه عواملی منجر به دیدن خوابهای خوب و خوابهای ناگوار می‌شوند؟

جواب: رؤیاها با وضعیت ذهنی شما در ارتباطند. هنگامی که تحت استرس و یا اضطراب فراوانی قرار دارید، دیدن خواب‌های ناخوشایند امری طبیعی است. دیدن خواب‌های بد عمدتاً در نتیجه‌ی وضعیت بد ذهنی بوده و در مقابل، دیدن خوابهای خوش زمانی اتفاق می‌افتد که شما در حالت افسردگی ذهنی قرار نداشته باشید. هنگامی که احساس خوبی از زندگی داشته باشید، این امر بر روی خواب‌هایی که می‌بینید نیز منعکس می‌شود.

سوال: رویاهای تکراری چه هستند؟

جواب: خوابهایی که بارها و بارها دیده می‌شوند، رؤیاهای تکراری می‌باشند. برخی از تصاویر اشخاص و یا مکان‌های خاص به طور مداوم در خواب دیده می‌شوند. افراد مبتلا به اختلال استرس پس از سانحه، خوابهای تکراری از حادثه‌ی آسیب‌زا می‌بینند. این رؤیاها ممکن است حامل پیغامی باشند که شما به آن توجهی ندارید. بعضی از خوابهایی که معمولاً به صورت تکراری دیده می‌شوند، آنهایی هستند که مثلاً افتادن از یک بلندی ( ممکن است به معنی داشتن احساس نداشتن حامی باشد)، نرسیدن به امتحان (ممکن است به این معنی باشد که شما در واقع ترس از امتحان دادن دارید) و قادر به حرکت نبودن (ممکن است حاکی از این باشد که در زندگی واقعی در موقعیتی قرار داشته باشید که قادر به خارج شدن از آن نیستید) را نشان می‌دهند.

سوال: کابوس چیست؟ آیا همان وحشت شبانه است؟

جواب: کابوس خواب بدی است که احساسی از وحشت یا غم و اندوه را به وجود می‌آورد. کسی که کابوس می‌بیند، تصاویری هولناک را دیده و یا وضعیت‌هایی از ترس یا ناراحتی را در خواب خود تجربه می‌کند. وحشت شبانه یا وحشت‌زدگی در خواب مانند کابوس نمی‌باشد. کودکان معمولاً دچار وحشت شبانه می‌شوند و این حالت در زمان چند ساعت ابتدایی بعد از خوابیدن رخ می‌دهد. هنگامی که کابوس اتفاق می‌افتد، فرد را می‌بینید که چشمانی باز و نگاهی وحشت‌زده دارد. دیدن کابوس در بزرگسالان کمتر متداول می‌باشد.

سوال: رؤیای کنترل شونده یا رویای واضح (lucid dreaming) چیست؟

جواب: رویای واضح خوابی است که بیننده‌ی آن کاملا‌ً از چیزی که در خواب می‌بیند، آگاهی دارد. در یک رویای واضح، فردی که خواب می‌بیند، می‌تواند بر روی محتوای خواب و نقش خود در آن تا اندازه‌ای کنترل داشته باشد. بعضی روزها ممکن است با احساس اینکه خواب می‌دیدید از خواب بیدار شوید، شما می‌توانستید خواب را به وضوح به یاد آورید و هنگامی که خواب می‌دیدید، کاملاً نسبت به آنچه در خواب اتفاق می‌افتاد، آگاهی داشتید. شاید شما خواب کنترل شونده می‌دیدید.

سوال:: آیا افراد نابینا خواب می‌بینند؟

جواب: بله این افراد خواب می‌بینند. و حواس شنوایی در رؤیاهای آنها بیشتر نمود دارد. در خوابهای این افراد یا اصلاً تصویری وجود ندارد، یا کم و یا تار می‌باشد. همچنین این مورد بستگی به این دارد که آیا شخص از بدو تولد نابینا بوده و یا اینکه بینایی خود را در اثر حادثه یا بیماری در سالهای بعد از دست داده باشد. آخرین خاطرات آنها از بینایی بر روی خوابهایی که می‌بینند منعکس می‌شود.
سوال:: آیا خوابها می‌توانند آینده را پیش بینی کنند؟ آیا تمام خوابها درباره‌ی وقایعی که قرار است در آینده اتفاق افتند، چیزی برای گفتن دارند؟
جواب: بله، رؤیاها می‌توانند آینده را پیش بینی کنند، اما نه همه‌ی آنها. بیشتر خوابها بازتاب کننده‌ی وضعیت ذهنی و روحی شما در آن بازه‌ی زمانی هستند. اما نظریه‌هایی وجود دارند که وجود چیزی بنام خوابهای صادقه یا با الهام قبلی را تأیید می‌نمایند. نظریه‌پردازان بر این باورند که دیدن خوابهای صادقه توانایی نادری است که برخی افراد از آن برخوردارند.
شب گذشته خوابی دیدید؟ سعی کنید تمام آنچه که دیدید را به خاطر بیاورید، پیوستگی و یا روابط روانشناختی خود را با تصاویر خواب خود مشخص کرده و تمام آنها را به هم وصل کنید. اینکه اجزاء و عناصری که در خواب می‌بینید برای شما چه معنایی دارند، بیشتر از نماد واقعی آن عناصر اهمیت دارد.