چگونه می‌توانیم مقدار نمک موجود در موادغذایی را از روی برچسب غذایی حساب کنیم؟
برای تبدیل مقدار سدیم نوشته شده بر روی برچسب غذایی به نمک، باید آن را در عدد 2/5 ضرب کنیم. برای مثال 1 گرم سدیم در 100 گرم ماده غذایی معادل 2/5 گرم نمک در 100 گرم آن ماده غذایی است یا اگر روی برچسب یک ماده غذایی نوشته باشد 100 گرم از این ماده غذایی 4 گرم سدیم دارد، به این معنی است که 100 گرم از این ماده غذایی، 10 گرم نمک دارد (10=2/5×4).
آیا تمایل فرد به طعم شوری، یک نیاز است یا یک عادت؟
باید گفت احساس شوری یا بی نمکی غذا، علاوه بر مقدار نمک موجود در آن به حساسیت گیرنده‌های چشایی دهان بستگی دارد. ممکن است در اثر مصرف زیاد نمک در طولانی‌مدت، جوانه‌های چشایی دهان به مصرف زیاد نمک عادت کرده باشند و شوری زیاد غذا را تشخیص ندهند.
با کاهش تدریجی مصرف نمک، در ابتدا امکان دارد طعم غذا، بی‌نمک به نظر برسد، ولی جالب اینجاست که بعد از گذشت مدت زمانی حدود 3 هفته، حساسیت گیرنده‌های چشایی دهان افزایش می‌یابد و یا به اصطلاح، فرد به طعم کم نمک عادت می‌کند و می‌تواند طعم واقعی غذا را بچشد و آن را خوشمزه احساس کند.
آیا میزان نمک فقط در غذاهای شور بالا است؟
نه! برعکس تصور عموم، بسیاری از مواد غذایی برخلاف مقدار نمک زیاد موجود در آنها، شور نیستند، زیرا معمولاً حاوی مقدار زیادی شکر هم هستند. برای مثال بیسکویت‌ها و غلات آماده صبحانه از این جمله‌اند.
فراموش نکنیم به طور طبیعی مواد غذایی پروتئینی حیوانی مانند انواع گوشت، سدیم بیشتری نسبت به سبزی‌ها، میوه‌ها و غلات دارند. علاوه بر این میزان سدیم در فرآورده‌های گوشتی مثل سوسیس و کالباس چند برابر مقدار سدیم گوشت‌های طبیعی است.
چگونه نمکی را برای خرید و مصرف باید انتخاب کنیم؟
با توجه به اینکه نمک یکی از افزودنی‌های پرمصرف هم در زندگی روزمره و هم در صنایع غذایی است، لزوم توجه به خصوصیات آن به ویژه بررسی ناخالصی‌های موجود در آن، از اهمیت خاصی برخوردار است. از جمله ناخالصی‌های موجود در نمک می‌توان به فلزات سنگین مانند جیوه و آرسنیک اشاره کرد که با توجه به دفع نشدن آنها و تجمعشان در بدن، باعث بروز عوارض ناشی از مسمومیت با فلزات سنگین در درازمدت می‌شوند.
همچنین ناخالصی‌های دیگر مانند خاک و ماسه هم همراه نمک هست که عوارض خاص خود را در پی دارد؛ بنابراین به هنگام خرید نمک، حتماً باید بسته‌هایی انتخاب شوند که بر روی آنها عبارت «تصفیه شده» نوشته شده باشد.
از سوی دیگر، با توجه به شیوع کمبود ید و عوارض ناشی از آن در ایران(عوارضی مانند گواتر و عقب‌افتادگی ذهنی کودکان ناشی از کمبود ید در دوران بارداری)، سیاست‌های پیشگیرانه مبتنی بر اضافه کردن ید به نمک خوراکی است؛ بنابراین نکته قابل توجه دیگر توجه به عبارت «یددار» روی بسته‌بندی نمک است.
بنابراین: بهترین انتخاب برای خرید نمک، «نمک تصفیه شده یددار» است.
برای کاهش مصرف نمک خود چه کنیم؟
1- هنگام پخت غذا تاحدامکان به جای نمک از سایر چاشنی‌ها مانند آبلیمو، آبغوره و سبزی‌های معطراستفاده کنید.
2- از اضافه کردن بیش ازحد ادویه‌هایی مثل «پودر کاری» (که بیشتر آن نمک است)، به غذا پرهیز نمایید.
3- از گذاشتن نمکدان سرسفره و اضافه کردن نمک به غذا در موقع غذاخوردن، خودداری کنید.
4- تاحدامکان در برنامه غذایی خود از غذاهای پرنمک و شور مانند سوسیس و کالباس، پیتزا، خیارشور و چیپس کمتر استفاده نمایید.
5- از آجیل‌های خام به جای آجیل‌های بوداده شوراستفاده کنید.
6- تاحدامکان انواع سالاد حاوی سبزی‌های تازه را به جای انواع شورها و ترشی‌ها در کنار غذا، نوش جان نمایید.
7- میوه‌ها و سبزی‌های تازه منابع غنی از پتاسیم هستند که به برقراری تعادل سدیم - پتاسیم بدن کمک شایانی می‌کنند، پس روزانه حدود نیم کیلوگرم از انواع میوه‌ها و سبزی‌های تازه در برنامه غذایی خود بگنجانید.
برای خواندن بخش اول- از نمک مصرفی خود چه می‌دانید- اینجا کلیک کنید.
