یدالله آقاعباسی از مترجمان کتاب «سه شترانِ روانه به اسمیرنا» به خبرنگار مهر گفت: این کتاب روایت کننده تاریخ و سرگذشت شرکت «او. سی. ام» یا «کمپانی قالی شرق» است که در ایران و برخی کشورهای دیگر فعال بود. آنتونی وین نویسنده این کتاب به اسناد این شرکت دسترسی داشت و تاریخپه آن را در این کتاب نوشت.
وی افزود: زمانی که در شرق، فرش به عنوان یک کالای مهم و پرسود مطرح می‌شود، شرکت‌های مختلف از غرب به شرق آمده و شروع به فعالیت می‌کنند. او. سی. ام هم که یک شرکت انگلیسی است در سال‌های آغازین قرن 20 ابتدا به ترکیه آمده و در سال 1911 نیز وارد ایران می‌شود. به مرور نیز در ایران خود را تثبیت کرده و شرکت‌های خرده‌پا در ایران را خریداری می‌کند.
او. سی. ام و افزایش دانش و مهارت فرش‌بافان
آقاعباسی ادامه داد: او. سی. ام کار خود را از شهر اسمیرنا یا ازمیر ترکیه شروع می‌کند. آنها ابتدا فرش‌های بافته شده توسط بافندگان محلی را خریداری و صادر می‌کردند، اما بعد آرام آرام خود شروع به تولید کرده و به عنوان کارفرما مطرح می‌شوند. آنها حتی در دوره‌هایی که بازار رونق چندانی نداشت، به آموزش بافندگان پرداخته و نقش‌ها و نقشه‌های فرش محلی را اصلاح می‌کردند. کم‌کم ثروتمند شده و به کشورهای همجوار هم آمدند.
این مترجم حضور شرکت او. سی. ام در ایران را یک حضور اقتصادی ــ پژوهشی عنوان کرد و گفت: این شرکت در زمان حضور در ایران به آن بخش‌هایی از کشور رفت که پیشینه خوبی در زمینه قالیبافی داشتند. به عنوان مثال آنها در مشهد، کرمان، تبریز، کاشان و... دفاتر خود را دایر کردند. نحوه پیدا کردن قالیباف‌ها، نقشه‌کشان، رنگرزها و... جالب است. آنها سعی می‌کنند با پژوهش روی فرش و ارتقای دانش قالیباف‌ها و صنف‌های وابسته به تولید بیشتر و با کیفیت‌تر دست پیدا کرده و در نتیجه درآمد و ثروت خود را زیادتر کنند.
مترجم کتاب «سه شتران روانه به اسمیرنا» اضافه کرد: این کارخانه پس از ایران در کشورهای افغانستان و نپال هم دفاتری را دایر کرده و مشغول به فعالیت می‌شود. در دوران پهلوی که فرش وصنایع قالیبافی در ایران ملی شده و شرکت ملی فرش ایران تاسیس می‌شود، از نفوذ شرکت او. سی. ام در بازار ایران کاسته می‌شود، اما آنها کماکان در بازار حضور دارند تا اینکه پس از پیروزی انقلاب ناچار می‌شوند شرکت را واگذار کنند.
تاریخچه مختصری از صنعت فرش ایران در دوران معاصر
آقاعباسی در بخش دیگری از این گفت‌وگو به اطلاعات مهم کتاب «سه شتران روانه به اسمیرنا» درباره تحولات فرشبافی ایران در دوران معاصر اشاره کرد و ادامه داد: در این کتاب اطلاعات جالب و مهمی درباره فرشبافی در برخی از شهرهای ایران از جمله کرمان، سلطان آباد یا اراک فعلی، مشهد، تبریز و... به مخاطبان می‌دهد. خود من برای نخستین بار بخش مربوط به کرمانش را خواندم و مجاب به ترجمه آن شدم، چرا که اطلاعات بسیار ذی‌قیمتی در آن داشت.
وی گفت: البته این شرکت وجه استعماری هم داشت. به عنوان مثال مدیر دفتر همدان این شرکت در جنگ جهانی دوم یک افسر نظامی به اسم سیمونز بود که در زمان جنگ اونیفورم نظامی می‌پوشید و تفکرات و حرکت‌های استعماری در منطقه ایجاد کرده بود. البته در این کتاب با شرکت‌های دیگری نیز آشنا می‌شویم که خود مسئولان شرکت او. سی. ام و اسناد سعی در معرفی آنها به عنوان شرکتی استعماری داشتند.
آقاعباسی در پایان گفت: سیستم مدیریتی این شرکت باید برای ما کلاس درس باشد. آنها با سخت کوشی صنعت بزرگی را در شرق رونق می‌دهند و بازارهای پررونقی ساخته و صنایع مرتبط را نیز در کنار آن رونق دادند و البته بیشتر تولیدات خود را نیز به انگلستان منتقل می‌کردند. ما می‌توانیم از دانش آنها در رونق صنعت قالیبافی خودمان بهره ببریم.
«سه شتران روانه به اسمیرنا» با عنوان فرعی «تاریخچه کمپانی قالی شرق، دوران جنگ و صلح در ترکیه، ایران، هند، افغانستان و نپال 1986 ــ 1907» نوشته آنتونی وین و ترجمه مشترک یدالله و زهرا آقاعباسی با شمارگان هزار نسخه، 463 صفحه و بهای 38 هزار تومان از سوی موسسه تالیف، ترجمه و نشر آثار هنری (متن) فرهنگستان هنر روانه کتابفروشی‌ها شده است.
یدالله آقاعباسی، مترجم، مدرس، نمایشنامه‌نویس و کارگردان تئاتر، دارای مدرک دکتری ادبیات نمایشی است و هم‌اکنون به عنوان عضو هیات علمی در دانشگاه شهید باهنر کرمان به تدریس و پژوهش اشتغال دارد.
از دیگر ترجمه‌های منتشر شده آقاعباسی می‌توان به این عناوین اشاره کرد: نمایشنامه‌های «دریا» و «راه باریک به شمال دور» هر دو از ادوارد باند، «آن اسب کهر را بنگر» امریک پرس‌برگر، «مرگ تصادفی یک آنارشیست» داریو فو، «عزا برازنده الکتراست» یوجین اونیل، «مرگ دانتون» گئورگ بوخنر و «بیتوس بیچاره» ژان آنوی و همچنین کتاب‌های تئوریک «کارگردان‌ها از تئاتر می‌گویند» ماریا دلگادو و پل هریتاج، «نظریه صحنه مدرن» اریک بنتلی، «بازنگری در بازیگری» فیلیپ ب زاریلی، «هنر پوشیده نمایشگر» یوجینیو باربا، «آنتوان چخوف» لارنس سنه‌لیک و «کاربردهای نمایش در تعلیم و تربیت و اجتماع» هادسن و دیگران.
