سلیاک نوعی بیماری خودایمنی است که 1/4 درصد از جمعیت جهان را گرفتار خود کرده است. بیماری که در میان افرادی که از تبار اروپای شمالی هستند شیوع بیشتری دارد اما محققان میگویند که در میان ایرانیها، چینیها، هندیها و ایتالیاییها هم شمار زیادی از مبتلایان به آن دیده میشود.
علایم ابتلا به سلیاک را بشناسید
نشانههای بیماری سلیاک متنوعتر از چیزی است که فکرش را میکنید. برخی از این بیماران از اسهال، ناراحتی معده، تهوع و استفراغ، خستگی، کمبود ویتامین و مواد معدنی، نفخ یا از کاهش وزن و سوء تغذیه شکایت میکنند. برخی تنها تعدادی از علایم را با شدت کم تجربه میکنند و برخی دیگر در اوج ناباوری متخصصان، هیچ علامت روشنی را در سالهای ابتلا به این بیماری نداشتهاند و به همین دلیل تا مدتها از بیمار بودنشان آگاه نشدهاند.
متخصصان میگویند که 50 درصد مبتلایان سلیاک علایم هشدار دهنده این بیماری را در خود مشاهده نمیکنند و تنها بخاطر عوارض ناشی از آن، از بیمار بدنشان باخبر میشوند. آنها بخاطر سوءجذب آهن به کمخونی دچار میشوند و بخاطر ناتوانی بدنشان در جذب B12 عوارضی چون کمحافظه شدن، ضعف عضلانی و سرگیجه را تحمل میکنند.
کاهش جذب کلسیم در بدنشان، چگالی استخوانهای مبتلایان به این بیماری را پایین آورده و به پوکی یا نرمی استخوان دچارشان میکند.
خارش پوست، آسیب دیدگی مینای دندان، زخم دهان، برگشت اسید و سوزش سر دل، درد مفاصل و کاهش عملکرد طحال از دیگر عوارض ابتلای بزرگسالان به سیلیاک است و کودکان مبتلا به این بیماری، بار عوارضی چون کوتاهی قد، کاهش وزن، بلوغ با تاخیر، سردرد و ناتوانی در یادگیری را به دوش میکشند.
چطور این بیماری را تشخیص دهیم؟
بیماری سلیاک میتواند علایمی مبهمی داشته و تشخیص آن دشوار باشد. به دلیل شباهت علایم این بیماری با اختلالات دیگر دستگاه گوارش، گاهی مشکل بیماری به اشتباه تشخیص داده میشود و تشخیص اشتباه، درمان آن را به تعویق انداخته یا عوارض دیگری را به جان آنها میاندازد.
درصورتی که یکی از اعضای خانواده شما به سلیاک دچار است، باید حساسیت بیشتری نسبت به علایم این بیماری داشته باشید و در چنین شرایطی اگر سلیاک خودش را با علایم هشدار دهنده آشکار به شما نشان نداد، با انجام آزمایشهای خون دقیق، بیوپسی و تستهای تحمل خوراکی، میتوانید از ابتلا به این بیماری یا سالم بودن رودههایتان باخبر شوید.
راهی ساده برای درمان سلیاک
اگر به سلیاک دچار هستید، قرار نیست تا پایان عمرتان از عوارض ناشی از این بیماری رنج ببرید و بخاطر خوردن گندم، جو و چاودار، دچار واکنشهای خودایمنی شوید. متخصصان تاکید میکنند زمانی که بیماران مبتلا به سلیاک رژیم غذایی بدون گلوتن را دریافت میکنند، زخمهای روده آنها به تدریج رو به التیام یافتن میرود و واکنشهایی که پیش از این از بیماریشان حکایت میکرد، به مرور کمرنگ میشود.
در حال حاضر تنها درمان مؤثر و پزشکی تایید شده برای بیماری سلیاک، پیروی از یک رژیم غذایی بدون گلوتن است. رژیم غذایی بدون گلوتن، علائم این بیماری را کاهش میدهد، باعث بهبود رودهها شده و تقریبا تمام عوارض مربوط به سلیاک را از بین میبرد.
رژیم غذایی بدون گلوتن به معنای اجتناب از تمام محصولاتی است که حاوی گندم، چاودار و جو و یا هر یک از مشتقهای آنهاست و تردیدی نیست که پیروی کامل از چنین رژیمی، بسیار دشوار است. چراکه در بسیاری از محصولات غذایی، مشتقاتی از گلوتن به کار رفته که برای مصرف کننده عام، تشخیص وجودشان آسان نیست.
بیماران مبتلا به سلیاک، سندروم روده تحریک پذیر و تمامی افرادی که به سلامتی خود و خانوادهشان اهمیت میدهند میتوانند از محصولات سلینو استفاده کنند و هیچگونه نگرانی بابت عوارض گلوتن نداشته باشند.
(خرید محصولات بدون گلوتن کاله از دیجی کالا)
سیلیاک چه تفاوتی با عدم تحمل گلوتن دارد؟
رژیم غذایی بدون گلوتن، علایم بیماری سیلیاک را از بین میبرد اما نباید تصور کرد که همه کسانی که به عدم تحمل گلوتن دچار هستند، سیلیاک دارند.
حساسیت به گلوتن، نشانهها و واکنشهایی شبیه به بیماری سیلیاک را در افراد ایجاد میکند اما درحالیکه ژنها در ابتلا به سیلیاک نقش تعیین کنندهای را بازی میکنند، حساسیت به گلوتن، یک بیماری ژنتیکی به شمار نمیرود.
نباید فراموش کرد که عدم تحمل گلوتن یک اصطلاح عمومی برای افرادی است که به این ماده حساسیت دارند و این افراد ممکن است به سیلیاک دچار باشند، اما الزاما همه آنها به این بیماری مبتلا نیستند.
سندرم روده تحریکپذیر (IBS) و بیماری التهابی روده (IBD) با هم تفاوت دارند؟
بسیاری از علایم بیماری التهابی روده، به سیلیاک شبیه هستند و کسانی که به التهاب روده دچارند، با خوردن گندم آن نشانهها را تجربه میکنند. کرون یک بیماری مزمن است که از دهان گرفته تا مقعد را میتواند درگیر کند.
این بیماری میتواند همه قسمتهای روده را درگیر کند و حتی زمینه ابتلا به سرطان روده را فراهم سازد. اما متخصصان تردیدی ندارند که این دو بیماری، هیچ ارتباطی به هم ندارند.