میر محمد غراوی؛ او استاندار دوره بحران استان گلستان شد. معاون فنی و عمرانی استانداری دوره مناف هاشمی پس از عزل استاندار سفر کرده گلستانی ها ، مسئولیت اداره ستاد بحران در استان را بر عهده گرفت.
به گزارش به نقل از خبرآنلاین، غراوی که از همان دقایق ابتدایی در مناطق سیل گرفته در آق قلا و گمیشان بود ، در گفت و گوی با خبرآنلاین از جزئیاتی گفته که باعث ایجاد سیل در استان شده اند. درباره میزان تخریبی خسارت های وارده به زیرساخت های گلستان و البته به محیط زیست استان سخن گفته است. غراوی در این گفت و گو برای اولین بار درباره اتهام باغ ستیزی که در شبکه های اجتماعی به او وارد شده ، پاسخ داده است.
گفته هایی که دلایل وقوع سیل تلخ نوروزی در استان گلستان را شفاف تر از قبل می کند.
*بخش عمده ای از خانه های آق قلا بیش از ده روز در آب بودند و هنوز هم تعدادی از خانه‌ها زیر اسیر آب هستند. هم آقای پیوندی هلال احمر و هم آقای نجار دبیر ستاد بحران اعتقاد دارند خیلی از این خانه ها دیگر امکان زندگی را برای ساکنان شان ندارند.
بله این حرف درست است. این خانه ها قدمتی بالای 60 سال است و اکثر این خانه ها خشتی و گلی هستند. اگرچه آنها در آب راکد مانده بودند که شدت آب طوری نبود که اثر تخریبی داشته باشد اما چون آب به زیر پی این ساختمان ها نفوذ کرده است، دیگر با قطعیت می شود گفت این خانه ها امنیت لازم برای زندگی را ندارند. خانه هایی که قدمت زیادی دارند و به این مشکل دچار شده اند ، حتما باید بازسازی شوند.
*این خانه ها حدودا چه تعداد خواهند بود؟
راستش ما حدود 12 هزار خانه مان در اثر سیلاب ، زیر آب رفته اند. در مناطق شهری و روستایی این خانه ها بوده اند که از این تعداد 3 تا 3هزار و پانصد واحد مسکونی آسیب های صد در صدی دیده اند که باید تخریب شود و از نو آنها را ساخت . بقیه این 12 هزار واحد مسکونی هم از 10 تا 70 درصد خسارت دیده اند که باید حتما ترمیم و مقاوم سازی شوند.
*درباره خسارت های وارده به اراضی کشاورزی چطور؟ آیا آماری در دست دارید؟
در بعد خسارت به اراضی کشاورزی ما 650 هزار هکتار اراضی کشاورزی و یک میلیون هکتار مرتع داریم که در سیل اخیر بیش از 270 هزار هکتار از اراضی کشاورزی ما متاثر از سیل شد و بیش از 100 هزار هکتار از این زمین ها به کلی تخریب شده و محصولات باغات و زمین های کشاورزی به کلی از بین رفته اند و امکان استفاده از آنها وجود ندارد. بنابر این ما فکر می کنیم خسارت به اراضی کشاورزی را می توانیم با کمک دولت محترم ، تا جای ممکن برطرف کنیم. تمام تلاش همکاران ما در گروه های مختلف امدادرسانی این بود که هر طور هست از افزایش تلفات جانی جلوگیری کنیم. چون قابل جبران نیستند اما خسارت های مالی را انشالله حتما می شود به شکلی برای مردم عزیزمان جبران کنیم.
*برآوردی از میزان احتمالی خسارت های وارد وجود دارد؟
خسارت در بخش کشاورزی و زیر بخش های آن ، بیش از 1200 میلیارد تومان برآورد می شود و خسارت های وارده به تاسیسات زیربنایی مثل جاده ها ، تاسیسات مربوط به راه آهن خطوط آب و برق ، ابنیه مربوط به تجهیزات زیربنایی چون آب و فاضلاب ، گاز و این شکل تاسیساتی که آسیب دیده اند و خساراتی که به خانه های مردم وارد شده را بیش از 4700 میلیارد تومان تخمین زده شده. حالا باید با کارشناسی های دقیقتر ، این رقم را نهایی کنیم و برای دولت ارسال شود تا انشالله دولت هم با توجه به منابع موجود ، اقدامات لازم برای جبران خسارات را در نظر بگیرند.
*یکی از نگرانی ها درباره اتفاقاتی که در استان تان رخ داد ، این است که آیا به زیست بوم و اکوسیستم این منطقه حفاظت شده هم آسیب وارد شده است؟
ببینید سواحل ما بخش عمده ای از آن پناهگاه حیاط وحش است. ما دو منطقه محافظت شده داریم.یکی در بخش میانکاله و دیگری سواحل جنوبی خلیج گرگان. اگرچه این میزان سیلی که در استان جاری شد ، رسوب زیادی را به این زیستگاه ها وارد کرده و ممکن است پناه گاه های حیات وحش را هم تحت تاثیر قرار داده باشد اما تمام تلاش همکاران من در همه نهادهای مسئول این بوده که با حفظ اکولوژی منطقه ، کمترین آسیب ها به محیط زیست وارد شود. اما اولویت اصلی ما مردم هستند که بیش از این آسیب نبینند. حفظ محیط زیست برای ما از اوجب واجبات است. ولی می خواهیم در اولویت ، آسیب ها به حداقل برسد. در عین حال می دانیم مسئولین دلسوزی چون جناب آقای کلانتری را در سازمان محیط زیست داریم که توجه خاصی به محیط زیست دارند اما دقت داشته باشید که اگر در سالیان گذشته علی رغم درخواست های متوالی مسئولان استان برای لایروبی دهانه خلیج به دریا و بستر رودخانه ها اقداماتی انجام می شد و لایروبی ها انجام گرفته بود ، شاید این آثار تخریبی سیل برای منطقه خیلی کمتر می شد.در هر صورت باید شرایطی را فراهم کنیم که هم بتوانیم هرچه زودتر لایروبی را انجام بدهیم و هم اینکه مشکلی برای حیات وحش مان ایجاد نشود.
*چه شد که این جریان تخلیه آب از شهرها در گلستان طولانی شد؟ انگار دریا آب های سیل را جذب نمی کرد؟
بله دقیقا همین اتفاق افتاد. متاسفانه رسوب گذاری بیش از حد بستر و دهانه خلیج گرگان در ورودی دریای خزر سبب شده بود تا جریان انتقال آب به سمت دریا سرعت خیلی کمی داشته باشد. این مسیر باید تا دریا باز می شد . باید دستگاه لایروب می آمد و این مسیر به طور کامل لایروبی می شد تا مسیر رودخانه به دریا باز شود که این اقدام با کمک یگان های محترم دریایی در دست اقدام است. این رسوب زدایی اما کار زمان بری است. ما تالاب را از شمال گمیشان لایروبی کردیم. همین طور بستر رودخانه گرگان رود هم لایروبی شد تا مسیر تخلیه آب سرعت بگیرد.
*آنچه در آق قلا و گمیشان در روزهای حساسیت بحران رخ داد ، تصمیم گیری برای تخریب مسیر راه آهن و جاده کمربندی در این دو مسیر بود اما خیلی سرعت انتقال و خروج آب افزایشی نداشت. دلیل این عدم تحقق پیش بینی ها چه بود؟
قطعا تمام این تصمیم ها تصمیم هایی برای کمک به بهتر شدن شرایط بودند که موثر هم بودند اما متاسفانه مشکل اصلی رسوب دهانه خلیج و دریا بود و تا زمانی که این میزان از رسوب برداشته نمی شد ، دریا آمادگی جذب آب هایی که از ساحل به سویش می آمدند را نداشت و چون حجم آب ها بیشتر از ظرفیت رودخانه ها بود ، شاهد ماند آب می شدیم.
*یکی از پرسش ها این است که این لایروبی هایی که اتفاق می افتد آیا مبنای علمی دارند؟ اگر دارند چرا پیشتر اتفاق نیفتاده و آیا با این انفجارهایی که در منطقه ایجاد می کنید ، اقلیم منطقه حفاظت شده گلستان برای حیات وحش ، آسیب نمی بیند؟
از سه سال قبل مطالعات علاج بخشی خلیج گرگان در استان گلستان و با ابعاد اهمیت ملی آغاز شد چون از سمت غرب خلیج به سمت گرگان مسافتی به میزان هفت تا 8 هزار هکتار خشک شد . آمدند فکر کنند که چطور می شود خلیج را دوباره احیا کرد. در کمیته ماده دوی سازمان محیط زیست کشور این مطالعات به انجام رسید و در اسفند ماه سال 96 این مطالعات به تصویب رسید. که در این طرح دو پیشنهاد بود. اول اینکه کانال خوزینی و کانال چاپاقلی حتما باید لایروبی شوند که جریان ورود و خروج آب به دریا برقرار شود. خب این کار نیاز به یک متولی اجرایی داشت و مسئولیت به سازمان بنادر و کشتیرانی سپرده شد. در بودجه سنواتی کشور هم قرار شد بودجه ای را برای شان در نظر بگیرند و از سال 1398 کار لایروبی این دو کانال ورودی و خروجی آب خلیج گرگان انجام بگیرد. این کار در دستورکار بود و کار مطالعه شده ای در این زمینه انجام گرفته بود و به صورت علمی درباره آن تحقیق شده بود ، اما ای کاش این کار 5 سال قبل یا حتی قبل تر اتفاق می افتاد و لایروبی ها انجام گرفته بود تا امروز شاهد چنین شرایطی نباشیم. که این قدر رسوب وارد خلیج نمی شد . الان ما از این باب است که داریم ضربه می خوریم. البته خوشبختانه محیط زیست هم به این مسئله رسیده است که باید حیات ببخشد به این خلیج گرگان و گردش آب از دریا به خلیج باید سرعت بگیرد. مسئله دیگر هم البته درباره رودخانه های آب شیرین خلیج است. سد هایی که در بالادست نکارود و گرگان رود زده شده باعث کاهش آب شیرین ورودی به خلیج گرگان شده است و هم گردش آب از بین رفته و بر همین اصل هم هست که در این سال ها 8 هزار هکتار از خلیج دچار خشکی شده و متاسفانه خشکی خلیج مدام پیشروی هم داشته است.
*شما در شرایطی بحرانی سرپرستی استانداری گلستان را پذیرفتید. چه شد که این مسئولیت را قبول کردید؟
خب من همین جا معاون فنی و عمرانی آقای مهندس هاشمی بودم و در استانداری گلستان فعالیت داشتم. از 26 اسفند ماه تا 29 اسفندماه خود آقای استاندار مدیریت ستاد مدیریت بحران را برعهده داشتند. یک جلسه در استان گذاشته شد و جلسه ای هم در گنبد داشتیم در روزی که سد گلستان سرریز داشت و آب وارد این شهر شد ، خود آقای استاندار حضور داشتند و ما حتی در ابتدای ورود آب به آق قلا هم حضور آقای هاشمی را در استان داشتیم و ایشان به بازدید از شهر رفتند و اقدامات اولیه برای انحراف مسیر آب انجام گرفت . تمام گزارش هایی که به ما داده می شد هم حکایت از این داشت که شرایط به سمت بهبود در پیش است و سیل احتمالا مهار شده است. اما شدت بارندگی ها در دو سه روز این قدر افزایش پیدا کرد که روان آب هایی که از بالادست وارد گرگان رود شد ، این اتفاقات را رقم زد .واقعا این بارش ها فراتر از پیش بینی ها و گزارش هایی بود که به ستاد بحران ارائه شده بود و همه ما را غافلگیر کرد.
*خود آقای مناف هاشمی در گفت و گویی با خبرآنلاین به طور ضمنی گفتند ، بخشی از این آب ها حاصل بارش های خراسان شمالی بوده و او فکر نمی کرده آن آب ها به سمت گلستان سرازیر شود و آق قلا زیر آب برود و اصلا به همین دلیل که فکر می کرده شرایط تحت کنترل است به مسافرت رفته است؟
بله آن آب های خراسان شمالی به رودخانه اترک وارد شد و با دبی 830 متر بر ثانیه وارد استان ما شد. البته آن آب ها مهار شد . ولی از اول فروردین بارش ها تداوم پیدا کرد و بعد هم وزیر محترم کشور ، مسئولیت را به بنده سپردند و من هم از همان ابتدا در استان بودم و سعی کردم بر اساس نظرات کارشناسی ستاد بحران پیش برویم. امیدوارم این مسئولیت هم هرچه زودتر با خیر و خوشی و انشالله با کمترین سطح آسیب به مردم شریف و خوب منطقه به پایان برسد و شرایط به حالت عادی برای زندگی برگردد و ما من رو سفید باشم بین مردم.
*همزمان با اعطای این مسئولیت ، توئیت هایی هم از سوی گروهی از خبرنگاران حوزه شهری علیه شما شد. درباره دوره مسئولیت تان در معاونت وزارت مسکن و شهرسازی دولت قبل . درباره امضای شما پای مصوبه احداث برج باغ ها.
من اصلا یکی از مخالفین طرح تخریب باغ ها بودم وقتی دبیر شورای عالی شهرسازی بودم در وزارت راه و شهرسازی. ما همیشه تاکیدمان بر این بود که باغات باید حفظ شود اما چون خیلی اقدامات افسار گسیخته ای در سطح شهرداری های مناطق شکل گرفته بود و اشتیاق بالایی ایجاد شده بود برای تخریب باغ ها. یعنی به هر نحوی باغات تخریب می شدند و قطعه بندی می کردند و عواقبی که می دانید. در آن زمان برای مقابله با این روند تخریب باغ ها ، قرار شد که این مسئله ضابطه مند شود . یعنی این که اگر زمینی بود که حداقل مساحتش 2 هزار متر مربع می بود ، در این مساحت ، ده درصد سطح اشغال داد ، تراکم را افزایش داد ، به شرطی که درختان حفظ شوند و ضمن حفظ درختان ، امکان ساخت فضای مسکونی هم اتفاق بیفتد. تازه این دستورالعمل ماده 14 قانون زمین شهری بود که قبل از حضور بنده به عنون معاون وزیر ، توسط وزیر وقت ابلاغ شده بود.
یعنی در تمامی شهرها اگر قطعات باغی باشد که بیش از 2 هزار متر مربع مساحت داشته باشد ، امکان ساخت مسکونی در آن وجود دارد. قبل از ما هم اتفاق افتاده بود. تازه ما خواستیم این مسئله ضابطه مند باشد. تازه از آن گذشته ، مگر همین الان شورای شهر تهران رای به این نداد که 26 برج باغ ساخته شود؟ اگر ما آن زمان کار اشتباه انجام دادیم ، دوستان چرا دوباره این اشتباه را تکرار می کنند؟بعد هم ما همه تصمیمات مان بر اساس قوانینی بوده که در حیطه اختیارات کمیسیون ماده پنج بوده است. پیشنهادات را شهرداری می آورد در کمیسیون که 5 نهاد دیگر هم عضو آن هستند ، به تصویب می رساند و اگر مغایرتی وجود داشته باشد لزوما با اعلام دبیر شورای عالی باید برود در شورای عالی شهرسازی مصوبه بگیرد. حالا اگر یک عده ای در فضای مجازی هیاهو راه انداختند و همه تقصیرات را دارند گردن من می اندازند ، باید بین خودشان و خدای خودشان پاسخگو باشند. همه تلاش ما این بود که اصول و ضوابط طرح جامع اجرایی شود و باغ ها را از گزند تخریب حفظ کنیم.
*اما الان بخشی از انتقادها این است که در عمل ان طرح ها به تخریب باغات انجامید؟
اصلا ما مجوز تخریب ندادیم. اگر در شهرداری های مناطق این طرح برج باغ ها با تخلف انجام شده دیگر ما در شورای عالی شهرسازی از آن بی خبر بودیم. اینکه مثلا یک فردی مجوز ده درصد سطح مسکونی گرفته اما طرف رفته 20 طبقه به جای 8 طبقه ساخته و بر خلاف مصوبات کمیسیون ماده 5 برجی ساخته ، واقعا ما به عنوان اعضای آن کمیسیون از اتفاقی که رخ داده بی اطلاع بودیم. ما کار قانونی را انجام دادیم و شهرداری های مناطق بودند که مسئولیت نظارت و جلوگیری از چنین تخلفاتی را بر عهده داشته اند.
