الکترولیت ها مواد شیمیایی هستند که در ترکیب با آب توانایی هدایت جریان الکتریسیته را دارند. آنها برای برخی عملکردهای بدن انسان، مانند انتقال تکانه های الکتریکی از قلب، عضلات و سلول های عصبی به سلول های دیگر، ضروری هستند.
به گزارش گروه سلامت عصر ایران به نقل از "مدیکال دیلی"، همه انسان ها برای ادامه حیات خود به الکترولیت ها نیاز دارند. بسیاری از فرآیندهای خودکار بدن به یک جریان الکتریکی کوچک برای ارائه عملکرد درست نیاز دارند و الکترولیت ها این امکان را فراهم می کنند.
الکترولیت ها با یکدیگر و سلول های دیگر در بافت ها، اعصاب، و عضلات تعامل دارند و سطوح متعادل از آنها برای ارائه عملکرد درست بدن ضروری است.
از انقباض عضلات تا هیدارته نگه داشتن بدن برای تنظیم سطوح مایع، الکترولیت ها از عملکردهای مختلفی پشتیبانی می کنند. پشتیبانی از ارتباط سلولی، ترشح هورمون ها، لخته شدن خون و ترمیم بافت از دیگر اهداف الکترولیت ها هستند.
افراد بسیاری بر این باورند که نوشیدنی های انرژی‌زا و قرص ها تنها منابع الکترولیت ها هستند، اما مواد غذایی طبیعی وجود دارند که در واقع به تولید این مواد معدنی کمک می کنند. از بهترین منابع الکترولیت ها می توان به میوه ها، سبزیجات، آب نارگیل، محصولات لبنی، تخم مرغ، و مغزدانه ها اشاره کرد.
از آنجایی که الکترولیت ها از عملکردهای مختلفی در بدن پشتیبانی می کنند، حفظ سطوح متعادل از آنها اهمیت دارد که این کار از طریق دنبال کردن یک رژیم غذایی خوب یا مصرف مکمل ها امکان پذیر است. سطوح الکترولیت می تواند در ارتباط با سطوح آب در بدن و همچنین عوامل دیگر تغییر کند. بی تعادلی الکترولیتی بیشتر به واسطه یک رژیم غذایی ضعیف، اسهال، استفراغ یا تعریق بیش از حد رخ می دهد. به عنوان مثال، سدیم و پتاسیم دو الکترولیتی هستند که به واسطه تعریق هنگام ورزش از بدن دفع می شوند.
افراد مبتلا به بیماری هایی که کلیه ها را تحت تاثیر قرار می دهند نیز در معرض خطر بیشتری برای مواجهه با بی تعادلی الکترولیتی قرار دارند. کلیه ها و برخی هورمون ها تراکم هر الکترولیت را تنظیم می کنند. اگر سطوح یک ماده بیش از حد باشد، کلیه ها آن را از بدن دفع می کند و هورمون های مختلف برای ایجاد تعادل در سطوح وارد عمل می شوند. میزان بیش از حد زیاد یا کم الکترولیت ها در بدن می تواند به مشکلات سلامت جدی و تهدیدکننده زندگی فرد منجر شود.
علائم
تراکم ناسالم الکترولیت ها می تواند به یک یا تعداد بیشتری از علائم زیر منجر شود:
- اسپاسم یا کرامپ های عضلانی
- ضربان قلب نامنظم
- خستگی
- بی حسی
- سردرگمی
- تشنج
- سردرد
- اسهال
- یبوست
- حالت تهوع
- تحریک پذیری
- تغییرات در فشار خون
- اختلالات استخوانی
- اختلالات سیستم عصبی
به طور ویژه، میزان بیش از حد کلسیم می تواند در افراد مبتلا به سرطان پستان، سرطان ریه، و مولتیپل میلوما رخ دهد. این شرایط اغلب به واسطه تخریب بافت استخوانی رخ می دهد.
دلایل عدم تعادل الکترولیت ها
دلایل مختلفی می توانند به یک بی تعادلی الکترولیتی منجر شوند که از آن جمله می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- بیماری کلیوی
- عدم باز پر سازی ذخایر الکترولیت ها یا تامین آب مورد نیاز بدن پس از ورزش
- دوره های بلند مدت استفراغ یا اسهال
- رژیم غذایی ضعیف
- کم آبی شدید بدن
- بی تعادلی در نسبت اسیدها و بازها در بدن
- نارسایی احتقانی قلب
- روش های درمان سرطان
- برخی داروها، مانند داروهای ادرارآور
- بولیمیا یا پرخوری عصبی
- سن، با افزایش سن از کارایی کلیه ها کاسته می شود
انواع الکترولیت ها
کلسیم
کلسیم نه تنها به شکل گیری استخوان ها و دندان ها کمک می کند، بلکه به عنوان یک الکترولیت از استفاده از ذخایر کلسیم در استخوان ها برای عملکردهای دیگر پیشگیری می کند. در صورت عدم کنترل، چنین فرآیندی می تواند به پوکی استخوان منجر شود.
مصرف حداقل 1,000 تا 1,500 میلی گرم کلسیم در روز به حفظ تعادل این ماده معدنی کمک خواهد کرد.
سدیم
سدیم به عنوان یکی از مهم‌ترین الکترولیت های بدن شناخته می شود. این ماده به مدیریت و تنظیم سطوح مایع خارج از سلول ها کمک می کند که از عملکردهای مختلف بدن پشتیبانی می کند. بنابر پیشنهاد کارشناسان، 1,500 تا 2,300 میلی گرم سدیم در روز باید مصرف شود.
منیزیم
منیزیم یکی دیگر از الکترولیت هایی است که از سلامت و تشکیل استخوان ها و دندان ها پشتیبانی می کند. از دیگر فواید آن می توان به عملکرد آنزیمی بهتر و بهبود سفت و شل شدن عضلات اشاره کرد. مقدار مصرف توصیه شده روزانه منیزیم به جنسیت و سن فرد بستگی دارد اما به طور کلی 320 میلی گرم برای مردان و 420 میلی گرم برای زنان توصیه شده است.
پتاسیم
پتاسیم به تنظیم جریان سدیم در بدن کمک می کند. این الکترولیت به حذف سدیم اضافه از طریق ادرار کمک می کند و از فشار خون بالا پیشگیری می کند. مقدار مصرف توصیه شده روزانه پتاسیم برای یک فرد بزرگسال 4,500 تا 4,700 میلی گرم است.
فسفر
این الکترولیت به ذخیره انرژی، عملکرد عصبی و انقباض عضلانی کمک می کند. مقدار مصرف توصیه شده روزانه برای فسفر برای بزرگسالان 700 تا 1,250 میلی گرم است که از بروز بی تعادلی در سطوح این الکترولیت پیشگیری می کند.
