برترینها: میگرن! نامی که این روزها روی هر سردردی میگذارند و نمیدانند که این بیماری علائم منحصر به خود را دارد. سر درد میگرنی اصولا نتیجه تغییرات فیزیولوژیک خاصی است که درون مغز اتفاق میافتد و منجر به دردی از نوع مشخص میشود. سر دردهای میگرنی معمولا به صورت درد ضرباندار توصیف میشوند که معمولا یکطرفه هستند. گفته میشود امکان ابتلا به میگرن در کسانی که پدر یا مادرشان و یا هر دوی آنها به سر دردهای میگرنی دچار بودهاند، از 50 تا 75 درصد است و ژنتیک اصلیترین نقش را در ابتلای افراد به سر دردهای میگرنی دارد.
معمولا خواندن تجربههای شخصی دیگران در مواجهه با بیماریهای مختلف، میتواند کمک بسیاری به بهبود بیماری و یا حتی پیشگیری از آن داشته باشد. هر چند که میگرن از آن دست بیماریهاییست که درمان قطعی و کاملی برای آن وجود ندارد، اما خواندن این تجربیات شخصی میتواند برای کسانی که میگرن دارند و یا گمان میکنند به آن مبتلا هستند، مفید باشد. پس در ادامه با با ما همراه باشید.
سر دردهای خانوادگی
مرتضی از دوران جوانی شاهد سر دردهای غیر قابل تحمل پدرش بود. میگرن پدرش گاهی اوقات تا حدی پیشروی میکرد که حالت تهوع به او دست میداد و این حالت بیماری تا چندین روز ادامه داشت. سر دردهای مرتضی هم از 45 سالگیاش آغاز شد. سر دردهایی کاملا مشابه پدرش. او میگوید: «مطمئنم این درد بدترین درد دنیاست. سر دردم تا حدی ادامه پیدا میکنه که حس میکنم الانه که سرم منفجر بشه».
مرتضی حالا 58 سال دارد و علائم بیماریاش دقیقا شبیه پدرش شده. سرگیجه، حساسیت به نور و حالت تهوع شدید هنگام عود میگرن از متداولترین علائم بیماری او هستند. برای کمتر شدن سر دردها و حساسیتش به نور بسیاری از مواقع مجبور میشود، خود را در اتاقی تاریک حبس کرده و منتظر بهبود بماند. او روشهای زیادی را برای درمان امتحان کرده، اما تا کنون هیچ روش درمانی بهبود کامل برایش نداشته و تنها تا چند ساعت او را از شر سر دردهای بیامانش خلاص کرده است. به عقیده خودش بهترین درمانی که حداقل تا چندین ساعت دردهایش را آرام میکند، این است که استفراغ کند.
پسر مرتضی، رضا نیز اولین سر دردهای میگرنش را در 13 سالگی تجربه کرد. رضا میگوید: «من هیچوقت قبل از این همچین سر دردهایی نداشتم و دقیقا مطمئن نبودم که سردرهای من هم دقیقا از نوع سر دردهای میگرنی پدرمه یا نه!»
علائمی که رضا تجربه میکند تماما مشابه علائم میگرن پدرش است و تجویز پزشک برای او قرص مگزالت بوده که رضا ملزم است هنگام شروع سر دردها آن را مصرف کند.
رضا، که حالا 21 سال دارد میگوید: «میگرن من تو سن و سالهای کمتر از پدرم شروع شد، اما حداقل الان میدونم که چجوری از فرزندانم در برابر میگرن محافظت کنم. این بیماری در ژن ما وجود داره و قطعا در ژن فرزندان من هم خواهد بود، اما حداقل میتونم درمان و پیشگیری از بیماری اونها رو در سنین کمتر پیگیری کنم.»
عوامل ایجاد کننده سر درد را بشناسید
«از الکل متنفرم، چون میدونم بعد از مصرفش به خودم سر دردهای میگرنی میدم.» اینها سخنان مریم 27 ساله است که مسئولیت روابط عمومی یک شرکت را برعهده دارد. مریم هم سر دردهای میگرنی را از مادربزرگ و عمهاش به ارث برده و حالا موفق به کشف عواملی که موجب تشدید میگرن او میشوند شده است. از نظر او غذاها و نوشیدنیهایی که میخورد بیشترین تاثیر را در سر دردهای او دارند و مصرف الکل از اصلیترین عوامل ایجاد سر درد میگرنی اوست.
مریم میگوید: «هدف اصلی من اینه که تا حد امکان از داروهای پیشگیریکننده میگرن دوری کنم. دلم نمیخواد هرروز مجبور باشم برای کمتر کردن سر دردم تعداد زیادی قرص و دارو مصرف کنم. به خاطر همین ترجیح دادم عواملی که باعث ایجاد این سر دردها میشن رو پیدا کنم و تا حد امکان ازشون دوری کنم.»
مریم و پزشک او بر این باور هستند که یکی دیگر از عوامل تاثیرگذار در سر دردهای میگرنی مریم، مصرف قرصهای هورمونی استروژن است. به گفته مریم: «تقریبا 4 ساله که از قرص ضد بارداری استفاده میکنم. بعد یه مدت متوجه شدیم که استروژن موجود توی قرصها موجب تشدید سر دردهای من میشه. حالا قرصهای مصرفیم رو تغییر دادم و از قرصهایی استفاده میکنم که به جای استروژن هورمون پروژسترون درونشون دارن و همین موضوع سبب شده که سر دردهام قابل کنترل باشن. البته که هنوزم بعضا سر درد دارم، اما به سادگی میتونم با قرص اکسدرین آرومش کنم.»
دانستن عوامل ایجاد کننده سر دردهای میگرنی شما بیشک میتواند موجب کنترل و پیشگیری از آنها شود. مریم میگوید: «من حالا کاملا میدونم که چه عواملی باعث سر دردم میشن. مثلا میدونم که هرروز باید توی ساعت مشخصی شام و ناهار بخورم؛ و میدونم که اگه یه روز صبحانه نخورم قطعا اون روز سر درد خواهم داشت. همینطور عدم مصرف پروتئین به اندازه هم تاثیر خیلی زیادی توی ایجاد سر دردهام داره که سعی میکنم تا حد امکان رعایت کنم. حتما اگر میگرن دارید عوامل ایجاد کننده رو پیدا کنید تا حد امکان از اونها دوری کنید.»
از پزشکان خوب کمک بگیرید
سحر یک معلم پایه ابتدایی است که از سنین بسیار کم سر دردهای میگرنی را تجربه کرده. سحر میگوید: «اولین سر دردهام و تقریبا توی 8 سالگی تجربه کردم. هیچوقت یادم نمیره، یه روز که از مدرسه با دوستام به خونه برگشتم دیدم مادرم هنوز از سر کار برنگشته و مجبور شدم پشت در منتظر بمونم. یکدفعه چنان سر دردی تمام وجودم رو فراگرفت که حس میکردم از شدت سر درد چشمام منفجر میشه. به محض اینکه مادرم رسید دویدم توی خونه و به شدت استفراغ کردم. به حدی حالم بد بود که بعد از اون دیگه چیزی نفهمیدم.»
تا 21 سالگی سر دردهای سحر مداوم و غیر قابل تحمل بودند و در سن 23 سالگی تبدیل به سر دردهای بسیار شدید غیر قابل درمان شده بودند. حالا سحر 29 ساله است. سر دردهایش هنوز هم همراه او هستند، اما دیگر تمام طول روز او را درگیر نمیکنند و معمولا بعد از چند ساعت آرام میشوند.
از نظر سحر علت دوام و عدم بهبود سر دردها این بود که او برای درمان به پزشک خوبی مراجعه نکرده بود. «اون پزشکی که اوایل بهش مراجعه کردم دقیقا متوجه درد من نبود و نمیتونست داروهایی تجویز کنه که سر دردم بهتر بشه. اولین دارویی که برام تجویز کرد، قرص aleve بود و بعد وقتی دید از اون نتیجههای نگرفتم قرص مگزالت رو برام تجویز کرد که البته اون هم هیچ تاثیری روی من نداشت. بعد از اینکه سر دردهام بیشتر شد مجبور شدم ناپروکسین استفاده کنم که دوزش دو برابر aleve هستش، اما متاسفانه اون هم تاثیری نداشت.»
سحر در 24 سالگی بالاخره پزشک خوبی را پیدا کرد که توانست درد او را به طور کامل بفهمد و درمانهای دیگری برای سر درد سحر در نظر بگیرد. سحر میگوید: «بدون شک انتخاب پزشک خوب و مناسب یکی از راههای کاهش سر دردهای میگرنی به حساب میاد. پزشکی که بعدها تو 24 سالگی بهش مراجعه کردم حرفهامو به طور کامل گوش میداد و دردی که تجربه میکردم رو کاملا درک میکرد. داروهای تجویزی اون پزشک سازگاری بیشتری با من داشتن و واقعا سر دردم رو خیلی کمتر میکردن.»
اخیرا سحر برای درمان میگرن خود تکنولوژی جدیدی را در پیش گرفته است. تزریق بوتاکس یکی از راههای جدید برای درمان و کاهش سر دردهای میگرنی است که بسیاری از افراد نتایج قابل قبولی از آن گرفتهاند. سحر هم اگرچه هنوز نتیجه کاملی از تزریقات نگرفته، اما هم خودش و هم پزشک معالجش امید بسیار زیادی به بهبود او دارند.