دسته دوم نانها
در گروه دوم نان هایی هستند که سبوس آنها به‌طور نسبی گرفته شده باشد؛ یعنی در آرد آن مختصری سبوس وجود دارد، به عبارت دیگر در گرفتن سبوس آن خیلی مبالغه نکرده باشند.
در قدیم به این نوع نان «حواری» می‌گفتند این بهترین و معتدل‌ترین نان بوده و برای اکثر انسانها مفید است. اکثر معده‌‌ها می‌توانند آن را به خوبی هضم کرده و از منافع سبوس آن نیز بهره‌مند شوند. بیشتر نانهای امروزی مثل نان سوخاری، تافتون و لواش جزء این دسته به حساب می‌آیند، به شرطی که کمی سبوس داشته باشند.
این نوع نان غذاییت نسبتا زیادی دارد و انرژی خود را زود آزاد می کند ولی چون سبوس آن زیاد نیست نسبت به نانی که سبوس آن زیاد است بیشتر در سیستم گوارش باقی مانده و به همین دلیل میزان جذب و چاق‌کنندگی آن بیشتر است. گاهی به دنبال مصرف این نانها یبوست یا نفخ ایجاد می شود که ممکن است نشان دهنده این باشد که خمیرمایه برای نان کم استفاده شده است که باید بیشتر به کار رود یا مقدار نمک آن ممکن است کم استفاده شده که باید بیشتر شود یا از بذرها یا دانه‌هایی که قبلا گفته شد همراه اینها استفاده شود یا مثلا زیره پودر شود و بعد از مصرف نان مختصری میل شود.
همزمان با این نان نباید از میوه‌‌های تازه و تر و ترش استفاده شود بلکه همان‌طور که گفته شد می توان از زیره یا سبزی‌‌های آویشن و یا پودر سیر استفاده کرد که اینها نفخ نان را گرفته و جلوی عوارض آن را هم می‌گیرند.
دسته سوم نانها
اما دسته سوم از نانها از نظر میزان سبوس نان‌هایی است که سبوس آن کاملا گرفته شده و سبوس کمی دارند که به آنها نانهای «سفید» هم می‌گویند (در مقابل نانهای سبوس‌دار که رنگ تیره‌تر و متمایل به قهوه‌ای دارند). نانی که سبوسش را کاملا گرفته باشند در بدن خیلی مانده و احتمال بروز نفخ، رفلاکس و یبوست در اثر مصرف آن بیشتر است.
متاسفانه خیلی از نان‌هایی که امروز استفاده می‌شود از همین دسته هستند؛ یعنی اصلا سبوس ندارند و به همین دلیل است که خیلی‌‌ها به دنبال مصرف این نان دچار عارضه می‌شوند. گاهی اوقات لازم می‌شود که شخص به صورت جداگانه سبوس را خریداری کرده و پودر کند و همراه با غذا گاهی سبوس را به اندازه یک قاشق غذاخوری در یک لیوان آب ریخته و بخورد تا از منافع سبوس هم بهره‌مند شده و یبوست‌اش برطرف شود.
خلاصه اینکه نانها از نظر میزان سبوس، نمک، داشتن یا نداشتن مایه خمیر، ضخامت، روش پخت و تنور با هم متفاوت هستند و هر کدام خصوصیات، فواید و مضرات خاص خود را دارند و بهترن آنها نانی است که در تنور سفالی یا گلی با خمیری که حتما مایه خمیر و مقداری نمک و سبوس دارد، درست شده باشد.
جو (شعیر)
احادیثی در باب نان جو
احادیثی در مورد نان جو داریم؛ نقل شده است که پیامبر خدا(ص) در کل ایام عمر مبارکشان جز نان جو، نان دیگری استفاده نکردند. از امام صادق(ع) حدیث هست که «اگر خداوند در چیزی بیش از جو بهبود‌دهندگی می‌دید، آن را خوراک پیامبران قرار نمی‌داد.» از امام رضا(ع) در کتاب معتبر کافی آمده که «برتری نان جو بر گندم همانند برتری ما (ائمه اطهار) بر دیگر مردمان است.
هیچ پیامبری نیست که برای خورنده جو دعا نکرده و برای او برکت نخواسته باشد و هیچ درونی نیست که جو بدان درآمده و همه دردها از آن بیرون نرفته باشد. جو خوراک پیامبران و غذای نیکان است. خداوند متعال جز این نخواسته که خوراک پیامبران خویش را جو قرار دهد.»
بهترین جو را بشناسیم
این احادیث اهمیت این دانه ارزشمند را مشخص می‌کند. جو طبیعت و مزاج سرد و خشکی دارد و بهترین جو آن است که دانه آن بزرگ، سنگین، سفید و رسیده باشد. البته از نظر میزان غذاییت از گندم و برنج کمتر است؛ لذا شخص را خیلی چاق نمی‌کند بنابراین امروزه برای رژیم‌‌های لاغری از جو یا نان جو استفاده می‌شود.
جو به دلیل سرد بودن برای گرم مزاجان بسیار مناسب است، مخصوصا برای فصول گرم تابستان برای اشخاص گرم مزاج مصرف آن توصیه می‌شود. اما برای کسی که مزاج سرد دارد ممکن است شخص را اذیت کند. بنابراین باید توجه داشت که احادیث باید حتما بررسی و تفسیر شده، شرایط زمان و مکان قدیم و امروز هم لحاظ شود و اینگونه نیست که، هر حدیث طبی الزاما برای هر شخصی در هر زمان و مکانی قابل استفاده باشد؛ به‌جز برخی از احادیث که برای همه مردم است.
جو به دلیل سرد بودن، نفخ و گاز بیشتری در سیستم گوارش ایجاد می‌کند. جو اگر پوست‌کنده و نیم‌کوب باشد که امروزه به آن جوی «پرک» گفته می‌شود، مواد غذایی‌اش راحت‌تر آزاد شده و خشکی آن نیز کمتر و هضم آن راحت‌تر است. برای تر و تازه شدن رنگ بدن خوردن جو و نان جوتوصیه شده است.
اگر شخص طولانی مدت از این نان استفاده کند لازم است همراه با آن از یک مقدار گرمی‌جات همچون عسل، خرما، ادویه‌جات، نبات و غیره استفاده کند تا جلوی ایجاد سردی بیش از حد در بدن را بگیرد. بنابراین هر غذایی که با جو درست می‌شود، سوپ، آش و غیره هم طبع خنکی داشته و برای فصول گرم و برای گرم مزاجان مفید هستند؛ و لذا جلوی تشنگی را نیز می‌گیرد.
برای خواندن بخش اول- گندم، نان و برنج اصلی‌ترین غذای انسان- اینجا کلیک کنید.
برای خواندن بخش دوم- گندم، نان و برنج اصلی‌ترین غذای انسان- اینجا کلیک کنید.
برای خواندن بخش چهارم - گندم، نان و برنج اصلی‌ترین غذای انسان- اینجا کلیک کنید.
