از دیرباز گفته اند که گذشته چراغ راه آینده است؛ و در این میان تاریخ اقتصاد ایران و جهان آینه ایست تمام نما از پدیده های اقتصادی که در گذشته رخ داده است. موضوع "اقتصاد ایران و جهان از دریچه زمان" در این نوشتار به وقایع تاریخی چهاردهم بهمن ماه اختصاص دارد که به طور مستقیم و غیر مستقیم اقتصاد ایران و جهان را متاثر کرده است.
پرداخت دیون محمد علی شاه
1288: وزارت عدلیه خطاب به طلبکاران شاه سابق (محمد علی شاه) اعلام کرده است که مقدار و مبلغ طلب های خود از شاه سابق پیش از خروج وی از ایران را به عدلیه اطلاع دهند تا امور مربوط به پرداخت این دیون انجام گردد. در غیر اینصورت پس از خروج شاه ممکن است پرداخت دیون میسر نگردد. دیون محمد علی میرزا در تهران تخمینا بالغ بر 200 هزار تومان است.
اعلام قوانین جدید سربازی
1292: در نظام جدیدی که توسط شاه اعلام شده بود، مقرر گشت به جای خدمت مادام العمر سربازی، منتهای مدت این خدمت 12 سال باشد.
انتخاب بازرگان به عنوان نخست وزیر دولت موقت و استعفای شهردار تهران
1357: در پی جلسه اعضای شورای انقلاب با حضور امام خمینی، به پیشنهاد اعضا و موافقت امام، مهندس مهدی بازرگان برای نخست وزیری دولت موقت انتخاب شد. پیش از این در همین روز امام خمینی طی یک مصاحبه ی مطبوعاتی در مدرسه رفاه اعلام کردند: «شورای انقلاب حکومت موقت تعیین خواهد شد و حکومت موقت، موظف خواهد بود که مقدمات رفراندوم را تهیه کند. همچنین قانون اساسی که تدوین شد به آرای عمومی گذاشته می شود« ایشان در همین مصاحبه دولت بختیار را غیرقانونی اعلام کردند .
جواد شهرستانی، شهردار تهران، ضمن دیدار با امام خمینی از سمت خود به عنوان شهردار تهران استعفا کرد و استعفا نامه ی خود را به امام تسلیم نمود . وی در دیدار خود عنوان کرد: بنا به خواست اکثریت ملت ایران و تصمیم قاطع ملت، شما رهبر انقلابی هستید که برکت اسلام به پیروزی خواهد رسید و از آنجا که دولت فعلی غیرقانونی است و این غیرقانونی بودن از سوی ملت ایران و شخص امام مکررا بازگو شده است، من از سمت خود به عنوان شهردار تهران استعفا می دهم.
برخی دیگر از وقایع مهم و اقتصادی سال 57
1357: سخنگوی دولت اعلام کرد که نخستین محموله ی شامل لوازم و تجهیزات اهدایی از سوی آمریکا شامل یک میلیون دست لباس نظامی در چارچوب کوشش مشترک دولت های ایران و آمریکا به زودی وارد بندر شاپور خواهد شد. این تجهیزات جهت بهبود نیروهای مسلح ایران ارسال شده است. البته در همین روز روزنامه واشنگتن پست اعلام کرد قرارداد خرید اسلحه ایران از آمریکا به ارزش 12 میلیارد دلار لغو شد.
باتوجه به شرایط کشور کمیته اعتصابات به کارکنان گمرک بازرگان اعلام کرد که باید هرچه زودتر هزار کامیون مواد غذایی و احتیاجات ضروری مردم را تخلیه کنند.
نمایندگان بانک ملی سوئیس و موسسات بانکی این کشور نیز اعلام کردند که در ماه های اکتبر و نوامبر یک میلیارد و 470 میلیون دلار از تهران به سوئیس فرستاده شده است.
در بین کشورهای عربی قذافی، رهبر لیبی، گفت: تاکنون از رهبران انقلابی ایران درخواست کمکی از او نشده است اما به مجرد رسیدن چنین درخواستی بدون اندکی درنگ هرچه را که در قوه دارد کمک خواهد کرد.
مردم لیبی نیز با اعلام ورود امام به ایران جشن گرفتند . اما واکنش انورسادات در مصر واکنش تندی بود و اعلام کرد مصر آیت الله خمینی نخواهد داشت . قطر و عراق نیز انقلاب ایران را یک رویداد داخلی دانسته و واکنش خاصی نشان ندادند . یاسر عرفات هم از انقلاب ایران ابراز خوشحالی کرد و بیان داشت آرزو دارد این انقلاب در سایر کشورهای عربی و اسلامی هم روی دهد. واکنش عربستان تا اینجا صرفا سکوت بود.
وقایع خارجی تاریخ ـ 2 فوریه
درگذشت دیمیتری مندلیف
1907: دیمیتری ایوانویچ مندلیف، شیمیدان معروف اهل روسیه است. وی پایه گذاری جدول تناوبی عناصر شیمیایی است که به نام خود وی شناخته می شود. او به وسیله ی این جدول توانست وجود تعداد زیادی از عناصر کشف نشده را پیش بینی نماید.
درگذشت برتراند راسل
1970: برتراند راسل، فیلسوف، منطق دان، ریاضی دان، مورخ، جامعه شناس وفعال ضد جنگ بریتانیایی بود. وی به دلیل عقاید صلح طلبانه و مخالفتش با امپریالیسم در طول جنگ جهانی اول، از دانشگاه اخراج شد و به زندان افتاد.
وی در ریاضیات نیز با کشف پارادوکس راسل ماندگار شد. این کشف منجر به تعمیق و گسترش نظریه مجموعه ها گردید. وی نهایتا در دوم فوریه 1970 در ولز درگذشت.
خروج آخرین گردان زرهی شوروی از افغانستان
1989: جنگ شوروی در افغانستان که 9 سال به طول انجامید، در نهایت در دوران میخائیل گورباچف با عقب نشینی شوروی در 15 می 1988 همراه شد. آخرین گردان زرهی شوروی در 2 فوریه 1989 از افغانستان خارج شد و نهایتا آخرین گروه شوروی مستقر در افغانستان در 15 فوریه 1989 خاک افغانستان را ترک کردند.
این جنگ بیش از یک میلیون کشته و نزدیک به پنج میلیون مهاجر و آواره برجای گذاشت. انجام مذاکرات غیررسمی برای عقب نشینی شوروی از افغانستان ازسال 1982 شروع شد. درسال 1988 دولت های افغانستان، پاکستان، ایالات متحده آمریکا و شوروی موافقت نامه ای در ژنو سوییس برای خروج را مورد موافقت قرار دادند و سازمان ملل نیز نظارت بر عقب نشینی را تصویب کرد.
منابع استفاده شده ی امروز:
آرشیو دنیای اقتصاد، / سایت سازمان اسناد انقلاب اسلامی / ویکی پدیا
