گرچه آنتی بیوتیک ها نقش زیادی در درمان عفونت های باکتریایی دارند ولی مصرف بیش از حد این داروها می تواند مقاومت خطرناک آنتی بیوتیک ایجاد کرده و عواقب بسیاری برای سلامتی به همراه آورد. در این مطلب به عوارض و خطرات مصرف خودسرانه آنتی بیوتیک می پردازیم.
مصرف خودسرانه آنتی بیوتیک چه خطراتی دارد؟
مصرف بیش از حد آنتی بیوتیک ها عواقب بسیاری برای سلامتی به دنبال دارد و سبب ایجاد مقاومت خیلی خطرناک آنتی بیوتیکی می شود. در حقیقت آنتی بیوتیک ها تنها برای درمان بیماری های باکتریایی استفاده می شوند نه ویروس ها.
از این رو برای جلوگیری در اشتباه هنگام استفاده از آنتی بیوتیک ، بیمار بایستی شدیدا از دستورالعمل های پزشک خود پیروی نماید. هر چند آنتی بیوتیک در درمان بیماری های عفونی مفید است ولی استفاده نادرست از آن ها عواقب خطرناکی به دنبال دارد. برای درک بهتر این مسئله قصد داریم به بررسی عوارض خودسرانه آنتی بیوتیک بپردازیم.
منظور از سوء مصرف آنتی بیوتیک چیست؟
اشتباهات در مصرف آنتی بیوتیک ها به ویژه استفاده آنتی بیوتیک در زمانی که درمان مناسبی نیستند موجب افزایش مقاومت آنتی بیوتیکی می گردد. در کشور ما یک سوم تا نیمی از آنتی بیوتیک های مصرف یا غیر ضروری بوده یا برای درمان بیماری مدنظر مناسب نیستند.
همانطور که اشاره شد آنتی بیوتیک ها عفونت های باکتریایی را درمان می کنند. ولی سبب درمان عفونت های ویروسی نمی شوند. به طور مثال آنتی بیوتیک درمان مناسب برای گلودرد ناشی از باکتری استرپتوکوک می باشد.
با این وجود، برای بیشتر گلودردها مناسب نیستند زیرا اکثر گلودردها ویروسی هستند. بعضی بیماری ها ناشی از ویروس می باشند ولی اغلب با آنتی بیوتیک درمان می شوند به طور مثال آنفولانزا و سرماخوردگی. در حقیقت استفاده از آنتی بیوتیک برای درمان عفونت ویروسی سبب بهبود کامل وضعیت نمی شود و ممکن است عوارض ناخواسته ای ایجاد شود.
اگر دلیل بیماری ویروسی باشد و بیمار آنتی بیوتیک استفاده کند، باکتری های مفید بدنش مورد حمله قرار گرفته و ضعیف می شوند. این سبب شده برای رشد باکتری های مضر شرایط آماده شده و عفونت های دیگری بروز یابد.
اشتباهات در مصرف آنتی بیوتیک کدامند؟
خود درمانی و عادات خود تجویزی بیماران سبب مصرف بی رویه برخی داروها به ویژه آنتی بیوتیک ها شده است. مصرف نادرست آنتی بیوتیک سبب افزایش باکتری های مقاوم به آنتی بیوتیک می گردد. بر این اساس اشتباهات استفاده خودسرانه آنتی بیوتیک عبارت است از:
- مصرف آنتی بیوتیک در صورت نبود عفونت
- استفاده نادرست و نامناسب آنتی بیوتیک
- سوء مصرف آنتی بیوتیک
- استفاده نادرست آنتی بیوتیک در دام و طیور
مصرف خودسرانه و بیش از حد آنتی بیوتیک عامل اصلی افزایش سرعت و سطح مقاومت آنتی بیوتیک در اکثر کشورهای دنیا به شمار می رود.
سوء مصرف آنتی بیوتیک چه عوارضی به دنبال دارد؟
مصرف بیش از حد آنتی بیوتیک ها عوارض بسیاری به دنبال دارد از جمله:
- سبب تشدید بیماری می شود.
- مدت درمان بیماری طولانی تر می شود.
- بستری مکرر در بیمارستان
- احتمال عود مجدد بیماری
- درمان سخت تر عفونت های باکتریایی نسبت به قبل
- افزایش هزینه های درمان برای بیمار
چگونه از سوء مصرف آنتی بیوتیک جلوگیری کنیم؟
به منظور مقابله با اثر باکتری های مقاوم به آنتی بیوتیک رعایت موارد زیر الزامی است:
- هنگام بیماری، بدون تجویز پزشک از مصرف آنتی بیوتیک خودداری کنید. به ویژه اگر سرماخوردگی یا آنفولانزا ناشی از ویروس باشد. اگر عامل بیماری باکتریایی باشد بهتر است به پزشک مراجعه تا آنتی بیوتیک مناسب تجویز شود.
- هنگام مصرف آنتی بیوتیک باید مطابق با دستورالعمل پزشک عمل کنید. دوز کامل را در زمان مناسب و به روش صحیح مصرف کنید.
- با مشاهده آثار بهبود بیماری مصرف دارو را خودسرانه قطع نکنید یا دوز دارو را تغییر ندهید.
- جهت اثر بخشی دارو در صورت مشاهده اثرات ناخواسته به پزشک مراجعه کنید.
- پیش از مصرف غذاها را کاملا بپزید تا باکتری های عامل بیماری از جمله باکتری های مقاوم به دارو از بین بروند.
- سطوح آشپزخانه که برای تهیه یا نگهداری مواد خام مورد استفاده است را قبل از شروع پخت و پز به دقت تمیز کنید.
- هر فردی بایستی بیاموزد که چگونه از آنتی بیوتیک مناسب در دوز صحیح استفاده کند و دستورات پزشک را پیروی نماید.
در پایان همچنین برای اطلاع از آنتی بیوتیک مجاز در شیردهی و آنتی بیوتیک برای جوش صورت روی لینک ها کلیک کنید و از این مقالات هم بازدید نمایید.
