به گزارش خبرگزاری بینالمللی قرآن (ایکنا) آیتاللهالعظمی عبدالله جوادی آملی امروز 22 اردیبهشت در درس تفسیر در مسجد اعظم در سخنانی در ادامه تفسیر سوره شوری گفت: فرمود در نزول وحی ممکن است آسمان منفطر و از هم گسیخته شود. وقتی وحی آمد و ترس و لرز کائنات و جوش و خروش خاتمه یافت از آنان سؤال میشود که چه بود؟ میگویند «اَلحقٌ ِمن رَبٍک» بود. بنابراین سنگینی مرکب پیامبر در هنگام نزول وحی قابل باور میشود، زیرا پیامبر به حالت مدهوشی در هنگام وحی میافتاد البته مدهوشی نه بیهوشی.
وی افزود: امام صادق(ع) فرمود در هر وحیای پیامبر به این وضع مبتلا نمیشد بلکه وقتی که به صورت مستقیم در برابر وحی قرار میگرفت. یعنی معیار آورنده وحی نیست شهود پذیرنده وحی است.
این مفسر قرآن با اشاره به استغفار ملائکه برای ساکنان زمین براساس آیات سوره شوری تصریح کرد: اینکه فرمود استغفار میکنند و بعد خدا غفور رحیم است یعنی خدا به این استغفار جواب مثبت داده و پذیرفته است. پس باید این استغفار طوری است که اجابتپذیر باشد.
آیتالله جوادی آملی عنوان کرد: در دو سوره غافر و این سوره بحث استغفار فرشتگان به صورت مطلق و مقید بحث میشود که برخی استغفار برای ارض را بر رحمانیت عام الهی تعبیر و استغفار برای مومنان را هم بر رحیمیت الهی بار کردهاند.
وی افزود: خدا استغفار انبیاء برای مشرکان و ملحدان را منع کرده و برای مومنان نیز این کار منع شده است و فرمود اگر استغفار کردی پذیرفته نمیشود، پس سنت الهی این است که مشرک را نمیآمرزد و پیامبر حق ندارد طلب استغفار برای او کند و لعنتی هم که از سوی فرشتهها برای مشرکان آمده این است که برای آنان استغفار نمیکند.
وی با اشاره به برخی دیدگاهها در جمعبندی نهایی مقصد عالم که افراد مشرک و کافر در جهنم سوختند سرانجام آنان چیست تصریح کرد: آیا سرانجام عالم رحمت الهی است یا نه؟ و آیا مشرکان در جهنم ابدی خالد هستند. این فکر نظر کسانی مانند طبرسی و شیخ طوسی و ... نیست. فکر هر کسی نیست و در هر تفسیری نیست. آنها که می گویند عاقبت کار رحمت الهی است طور دیگری میاندیشند با اینکه لعنت ملائکه و میلیاردها سال سوخت و سوز را قبول دارند. این فکر، فکر شیخ طوسیها نیست فکر کسانی است که به قله میاندیشند و آنها به بعد از میلیاردها سال میاندیشند و میگویند عالم با الرحمان اداره میشود که زیرمجموعه آن بخشی بهشت و بخشی غضب است.
چرایی خلود ابدی
این مفسر قرآن اظهار کرد: جهنم و جهنمی سوخت و سوز دارد و خالد است اما آیا این ماندن در جهنم برای او عادت می شود یا نه؟ آیا کسی که میلیاردها سال سوخت، ناری میشود؟ ما چون فکرمان به آنجا نمیرسد با همین ظواهر بحث می کنیم. ما به حرفهای کسانی که قلهای فکر می کنند دسترسی نداریم وقتی از ائمه سؤال میشود که چرا یک بدکار 70 سال یا کمتر و بیشتر گناه کرده باید در جهنم خالد باشد فرمودند، چون نیتش این بود که اگر بماند باز هم گناه میکند ولی همه فقها گفتهاند نیت عقاب ندارد و بر فرض عقاب هم باشد چقدر باید مجازات شود آیا تا ابدیت که حد ندارد.
صاحب تسنیم گفت: مجموعه تعابیر قرآن نشان میدهد که طلب استغفار فرشته برای مشرک قابل قبول و ممکن نیست. لذا محور بحث در استغفار در این سوره رحمت رحیمیه است.
وی در بخش دیگری از سخنانش تصریح کرد: قرآن یک مبدا، یک مسیر و یک فرودگاه و یک هدفی هم دارد، مبدا خداست، آورنده هم کرام برره و اسکورتهای مخصوصی هم از هر طرف او را محافظت میکنند تا از آسیبها محفوظ بماند و به حرم امن قلب پیامبر برسد و هدف هم انذار مکه و اطراف آن است. گرچه هم تبشیر و انذار و حتی فوق این دو مطرح است که در عبادت از محبت الهی و شوق دیدار بحث است و جهنم و بهشت در کار نیست.
معاد؛ محور انذار قرآن
وی عنوان کرد: فرمود آنهایی که ولی غیر از خدا اتخاذ کردند هم اتخاذشان باطل است و هم از آنان کاری ساخته نیست و هم اینکه مجموعه شما باید در محضر الهی بار یابید و پاسخ بدهید و محور هم در اینجا انذار یوم القیامه است که قرآن از آن به صورت باالضروره بحث میکند.