گفتگو با دکتر نیلفروش‌زاده *
حتما درباره ماه‌گرفتگی شنیده‌اید. ولی آیا می‌دانید ممکن است بسیاری از لکه‌های صورت به ویژه در کودکان، به علت ناهنجاری‌های عروقی مثل شریان، ورید و مویرگ باشد؟ در این باره با آقای دکتر محمد علی نیلفروش‌زاده متخصص پوست و مو و عضو هیات علمی دانشگاه و رییس مرکز تحقیقات پوست و سالک مصاحبه‌ای انجام داده‌ایم که می‌خوانید.
آقای دکتر، موافقید از تعریف خال عروقی شروع کنیم؟
همانژیوما یا تومورهای عروقی که عوام آنها را به نام خال عروقی می‌شناسند، در واقع تومورهای خوش‌خیم عروق هستند که در اثر تکثیر سلول‌های لایه درونی رگ‌ها به وجود می‌آیند و اغلب به دو شکل هستند.یا مادرزادی‌اند و با عنوان همانژیوم نوزادی بررسی می‌شوند و یا به صورت اکتسابی هستند و در بزرگسالان دیده می‌شوند.
یعنی خال عروقی انواع و اقسام دیگری هم دارد؟
به هر حال رگ‌هایی که درگیر این مشکل می‌شوند، متفاوت است. ما که یک نوع رگ نداریم. عروق ما وریدی و شریانی و لنفی هستند. ولی آنچه شایع است و در ضایعات عروقی از آن یاد می‌شود، همانژیوم است وگرنه ضایعات مادرزادی دیگری در نوزادان داریم که شامل خال شرابی، ناهنجاری‌های وریدی و لنفانژیوما هستند و اغلب در سر و گردن به وجود می‌آیند و بخشی از یک نشانگان مادرزادی هستند.
درباره همانژیوم نوزادی و اینکه آیا کشنده است یا نه، کمی برایمان بگویید.
در اثر تکثیر اولیه سلول‌های لایه درونی عروق این تومورهای خوش‌خیم حاصل می‌شوند که در 10 تا 12 درصد کودکان تا سن یک‌سالگی رخ می‌دهد و فقط یک سوم همانژیوما در موقع تولد هست ولی برای آسودگی خیال مادران باید بگویم بیشتر همانژیوم‌ها خوش‌خیم هستند و سبب مرگ و میر نمی‌شوند. گاهی اوقات برخی از اشکال آن موجب اختلال در سیستم حیاتی مانند تنفس، بینایی، شنوایی و یا گوارش می‌شود.
چرا بعضی از نوزادان با این مشکل مواجه می‌شوند؟
به‌طور کلی علت خال‌های عروقی فاکتورهای شناخته‌شده‌ای نیست اما شواهدی وجود دارد که نقش ضعیف ژنتیک یا ارث را در آن مطرح می‌کند و بیشتر موارد اتفاقی رخ می‌دهد.
آیا بروز همانژیوم نوزادی به نژاد یا جنس هم بستگی دارد؟
در نژاد سفید بسیار شایع‌تر است و 10 تا 20 برابر آسیایی‌ها و نژاد سیاه دیده می‌شود. خانم‌ها اغلب سه‌برابر آقایان درگیر خال عروقی (همانژیوم) می‌شوند. 30 درصد موارد دیگر از همان زمان تولد است و 70 درصد در طی اولین هفته‌های تولد دیده می‌شود. در مواردی این تومورهای عروقی تک ضایعه‌ای هستند اما گاهی به شکل وسیع در قسمت جلدی و یا داخلی دیده می‌شوند.
منظورتان از قسمت داخلی بدن چیست؟
گاهی مواقع این تومورها در عروق اندام‌های داخلی مانند کبد به وجود می‌آیند و این سبب افزایش گردش خون عروقی و نارسایی قلب می‌شود و موجب ناهنجاری‌های دایمی در نوزاد می‌شود. اگر هم گرفتاری روی صورت باشد، در صورتی که پره‌های بینی، لب‌ها و گوش‌ها را درگیر کند، ریسک بالاتری دارد و در صورتی که بخش بزرگی از پوست را گرفتار سازد، امکان وقوع ناهنجاری‌های سیستم قلب و عروق و یا اعصاب پدید می‌آید. بنابراین به خصوص برای همانژیوم‌های بزرگ بررسی‌های دقیق لازم است تا در صورت نشانگان خاص اقدامات درمانی سریع صورت بگیرد.
چه درما‌ن‌هایی برای همانژیوم نوزادی دارید؟
بسیار متعددند، از جمله لیزرتراپی، برداشتن توده‌ها به وسیله جراحی، کورتیکواستروئید خوراکی اینترفرون و کرایو – که لیزر در درمان همانژیوم کودک مفید است و برای ضایعات در کودکی انتخاب اول است، البته باز هم بسته به مورد بیماری و علایم همراه روش درمانی که انتخاب می‌شود، متفاوت است.
کودکان هم به تلانژکتازی گرفتار می‌شوند؟
بله، به طور مکرر دچار تلانژکتازی در صورت می‌شوند که حتی می‌تواند تا بزرگسالی ادامه داشته باشد اما به طور معمول تلانژکتازی اندام تحتانی در خانم‌ها شایع است و در اثر حاملگی یا به دلیل ژنتیک آنها رخ می‌دهد که شاید اشکال آبی‌رنگ آن را به خصوص دیده باشید که البته قابل درمان است و چه ضایعه آبی رنگ و عمیق باشد چه آبی رنگ و سطحی به درمان لیزر خوب جواب می‌دهد. مطالعه‌ای که شده نشان می‌دهد دو سوم بیماران 75 تا 100 درصد، بهبودی را پس از یک جلسه لیزر حاصل می‌کنند و 80 درصد بهبودی را با سه جلسه لیزر در برخی دیگر مطالعات دیده‌ایم.
عارضه جانبی نمی‌دهد؟
بعد از درمان تیرگی موقتی در اثر تلانژکتازی داریم و یا ممکن است درد مختصری وجود داشته باشد که برطرف خواهد شد و البته درمان دیگری هم به نام اسکلروتراپی داریم که اولین خط درمانی در تلانژکتازی وریدی پاها است و باید بگویم نقایص درمانی دارد که در هر بیمار وابسته به سایز و عمق ضایعه، درمان موثر را انتخاب می‌کنیم تا به شبکه‌های تغذیه‌کننده عمقی‌تر آسیب نرسد.
امکان سرطانی شدن خال عروقی هست؟
رنگ خال‌ها اغلب آلبالویی و درخشان است و به ندرت قهوه‌ای تیره تا تقریبا مشکی هستند و این مورد وقتی اتفاق می‌افتد که یک پلاک دهانه رگ را ببندد. برای جداسازی و افتراق این خال یا تومور بدخیم ملانوما باید در صورت مشاهده چنین تغییر رنگی بررسی‌اش کنیم.
پی نوشت ها :
* متخصص پوست و مو
منبع:www.salamat.com
/م
