همین جمعه رئیس جمهور کلمبیا به خاطر تلاش برای بستن قرارداد صلح پایان 52 سال درگیری با یک گروه چپ‌گرای شورشی (طولانی‌ترین جنگ قاره آمریکا) برنده جایزه صلح نوبل شد. قراردادی که مردم کلمبیا 5 روز قبل آن را در یک رای‌گیری جنجالی رد کردند.
تصمیم برای دادن جایزه به رئیس‌جمهور کلمبیا شاید دوباره امیدها را برای احیای این قرارداد صلح با گروه انقلابی و مسلح فارک که آخرین جنگ بزرگ این قاره را به راه انداخته‌اند، زنده کند.
آقای سانتوز گفت که من از تصمیم کمیته صلح نوبل روز جمعه توسط پسرم مارتین آگاه شدم. سانتوز این جایزه را به شهروندان کلمبیا تقدیم کرد، مخصوصاً قربانیان این درگیری طولانی و به مخالفانش گفت که به او ملحق شوند تا یک پایان مطمئن برای خصومت‌ها را شکل بدهند.
Credit: Luis Acosta/Agence France-Presse Getty Images
او در کنار همسرش در اولین حضور رسمی‌‌اش در میان مردم پس از برنده شدن جایزه صلح نوبل گفت: من همه را دعوت می‌کنم تا توان، ذهن و قلب‌مان را در این تلاش ملی با هم شریک شویم تا بتوانیم مهم‌ترین جایزه را برنده شویم. صلح در کلمبیا.
اما جامعه کلمبیا بر سر این موضوع دو دسته شده است. معلوم نیست این جایزه بتواند اثر مهمی را روی نظرات عموم بگذارد. به نظر می‌رسد رای‌دهندگان هنوز بر سر موضع خود ایستاده‌اند.
ماریانلا سوارز 36 ساله کسی که در یک کفش‌فروشی در بوگوتا کار می‌کند و مخالف قرارداد صلح رای داده است می‌گوید: آنها در دادن جایزه به او (سانتوز) عجله کرده‌اند. در حال حاضر این تصمیم درستی نبود. او به صلح دست پیدا نکرده بود و ما نمی‌دانیم آیا فارک زندان رفتن را برای جرم‌هایی که مرتکب شده‌اند می‌پذیرند یا نه.
جایرو روریگوئز 49 ساله راننده‌ای که از این قرارداد حمایت می‌کند می‌گوید: امیدوارم این جایزه بتواند مذاکره دوباره را آسان کند و مواضع افرادی مثل آلوارو اوربیه رئیس‌جمهور سابق را که مخالف قرارداد است را کمی نرم کند. همه ما صلح می‌خواهیم.
رای‌دهندگان کلمبیایی درست یک روز بعد از اینکه دولت، رهبران جهان را برای جشن امضای قرارداد دعوت کرده بود، قرارداد صلح را باطل کردند و سرنوشت این قرارداد را همراه با میراث آقای سانتوز در یک برزخ قرار داده‌اند.
برخلاف این عقب‌گرد اما کمیته‌ی نروژی نوبل آقای سانتوز را به خاطر ثابت قدمی‌اش که قصد داشته جنگ 50 ساله‌ی این کشور را به پایان برساند، تقدیر می‌کند.
کیسی کولمن رئیس هیئت نوبل از آقای سانتوز به خاطر شروع این فرایند با وجود مخالفت مردم کلمبیا، تقدیر کرده است.
او گفت که امیدوار است اعطای این جایزه به آقای سانتوز به عنوان نشانه‌ای خوش یمن برای قرارداد آینده عمل کند. کمیته امیدوار است که جایزه صلح به او قدرتی بدهد تا در انجام این وظیفه خطیر موفق شود. علاوه بر این امید کمیته این است که در سال‌های آینده مردم کلمیا میوه این فرایند صلح را درو کنند.
در حالی که سخت است که این موضوع چه اثری را خواهد گذاشت، خوان کریستوبل کسی که در دانشگاه ژاورینا در بوگوتا برروی نظرات عمومی و سیاسی کار می‌کند اشاره می‌کند که نتیجه اصلی این جایزه این خواهد بود که موضع اخلاقی را بین طرفداران قرارداد و مذاکره‌کنندگان دولتی بالاتر ببرد.
او اشاره می‌کند: این جایزه باعث می‌شود تا این فرایند که دولت در ادامه آن خسته شده بود، اعتبار بیشتری پیدا کند و به دولت می‌گوید: ادامه بدهد.
خبر این جایزه در روز جمعه باعث ایجاد هیجان در کلمبیا شد. آقای سانتوز دومین مرد در کشورش است که این جایزه را بعد از گابریل مارسیا مارکز (که در سال 1982 برنده جایزه نوبل ادبیات شده بود) برنده شده است. حتی افرادی که در این قرارداد مخالف آقای سانتوز بودند برای او بهترین‌ها را آرزو کردند و سعی کردند که از این موضوع به نفع خود استفاده کنند.
آلوارو اوربیه رئیس‌جمهور سابق گفت: من به رئیس‌جمهور سانتوز تبریک می‌گویم. من از او می‌خواهم که این پیمان صلح را طوری تغییر دهد که به دموکراسی ما ضربه نزند.
اما افراد دیگری هستند که این جایزه را ضربه‌ای به آقای آلوارو می‌دانند. ایوان سپدا سناتوری که در جریان مذاکرات قرار داشته است می‌گوید: این بیدارباشی است برای افرادی که از طریق فریب قصد دارند این قرارداد را زمین‌گیر کنند تا دست از این کارها بکشند و به این تلاش بین‌المللی بپیوندند.
این جایزه به نظر می‌رسد باعث شده تا امیدها را میان حامیان قرارداد زنده کند که قرارداد می‌تواند بسته شود. سیلویا بروکال رهبر گروهی که از پیمان صلح حمایت می‌کند در صبح جمعه به یک ایستگاه رادیویی گفت: این جایزه به ما دلگرمی داده است تا فشار برای صلح را بیشتر بکنیم.
اعضای کمیته که مذاکرات را کاملاً به صورت پنهانی انجام می‌دهند و به انجام دادن کارهای غافل‌گیرانه شهرت دارند امسال نیز دوباره همین کار را کردند.
در حالی که از آقای سانتوز نام برده شده بود خیلی‌ها معتقد بودند که کلاه سفید‌های سوریه که به صورت داوطلبانه به نجات مردم می‌پردازند، برنده امسال باشند. در روز جمعه این گروه ناامید شدن خود را در توئیتر ابراز کردند و حتی یک نامه تبریک را برای آقای سانتوز فرستادند.
به عنوان یک اقتصاددان تحصیل‌کرده در آمریکا و از یک خانواده ثروتمند در بوگوتا آقای سانتوز نقش وزیر دفاع را در دولت آلوارو اوربیه رئیس‌جمهور سابق به عهده داشت. در آن زمان او یک گروه ضدشورش را شکل داده بود که قدرت فارک را کم کرده بود و تعداد زیادی از افسران آنها را از بین برده بود.
به عنوان رئیس‌جمهور، میراث خود را به عنوان کسی که جنگ را پایان داده بنا نهاده است. پیمان صلحی که در ماه آگوست اعلام شد نتیجه چهار سال مذاکرات در هاوانا بود که از میان بن‌بستی که شورشیان و دولت کلمبیا از آن عبور کرده بودند به دست آمد.
این قرارداد یک چهارچوب زمانی را برای شورشیان مشخص کرده بود که تا سلاح‌های خود را تحویل بدهند و یک مسیر عبور را برای این جنگجویان سابق مهیا کرده بود تا به عنوان شهروند معمولی زندگی کنند و در بعضی موارد حتی می‌توانستند وارد سیاست شوند. این جنگ جان بیش از 220000 نفر را گرفت و بیش از 5 میلیون نفر را بی‌خانمان کرد.
صبحت‌هایی که برای صلح صورت گرفت دوباره سر زخم‌های قدیمی را باز کرد از آدم‌ربایی تا تجاوز به زنان در اردوگاه‌های شورشیان تا قاچاق مواد مخدر که فارک با انجام جنایت وارد آن شده بود. آقای سانتوز در مقابل وارد کردن مجازات زندان برای فارک مقاوت کرد چرا که معتقد است این موضوع باعث می‌شود آنها میز مذاکره را ترک کنند و دوباره به جنگ برگردند.
اولین نشانه‌های مخالفت همین بهار خود را نشان داد زمانی که آلوارو تظاهراتی را علیه این پیمان راه انداخت و رئیس‌جمهور را به عنوان یک خائن تصویر کرد که حاضر است جنایت‌های فارک را ببخشد تا یک معامله را انجام داده باشد.
ظاهراً تعداد زیادی از کلمبیایی‌ها موافق این موضوع بوده‌اند اگرچه نظرسنجی‌ها پیش‌‌بینی می‌کردند که این رفراندوم با آرای مثبت اکثریت روبه‌رو خواهد شد اما در انتها با اختلاف خیلی کم 50.2٪ علیه آن رای داده شد.
در یک مصاحبه که ماه گذشته صورت گرفته بود آقای سانتوز گفته بود که او تمام تلاش خود برای ایجاد توازن در قرارداد کرده است. ما باید به بیشترین عدالتی که می‌شود دست پیدا کنیم اما این موضوع به ما اجازه صلح را می‌دهد من فکر می‌کنم تعادل در این پیمان رعایت شده است.
اما تردیدها در مورد این پیمان را قبول داشت. او گفت: ایجاد صلح خیلی سخت‌تر از ایجاد جنگ است چرا که شما باید احساسات مردم را تغییر بدهید، مردمی که زجر کشیده‌اند و شما باید آنها را قانع کنید تا ببخشند.
این هفته آقای سانتوز با آقای آلوارو ملاقات می‌کند تا راهی پیدا کند و پیمان صلح را حفظ کند. کارشناسان می‌گویند که دو طرف به دنبال تغییراتی در قرارداد هستند (احتمالاً شامل زندان برای بعضی از رهبران شورشی) یا انجام یک سری مذاکرات دنباله‌دار دیگر. آقای سانتوز هشدار می‌دهد که آتش‌بس با شورشیان در 31 اکتبر به پایان می‌رسد.
در پاسخ به این سوال که چرا طرف دیگر این مذاکرات صلح یعنی رهبران فارک (رودریگو لاندونو و تیمولئون خیمانز) جایزه‌ای دریافت نکرده‌اند، خانم کولمن گفت: این کمیته هرگز در مورد افرادی که جایزه را نگرفته‌اند نظری نداده است.
