به آخرین مرتبه‌ای که به شدت سرما خوردید فکر کنید. یادتان می‌آید که مریض بودن چه احساس بدی دارد؟ برای بیشتر افراد، مریضی به‌عنوان ترکیبی از حالت‌های بد روانی و رفتاری، ضعف بدنی، سنگینی و رخوت، کم اشتهایی، اختلالات در خواب و بدخوابی و علاقه به دوری از دیگران معنی میشود. مطمئناً هیچ‌کدام از این حالات خوب نیست؛ ولی اگر این احساسات ناخوشایند برای سلامت و رهایی ما از دست بیماری مفید باشند، آیا باز هم از داشتنشان ناراحت می‌شوید؟
این رفتارهای واگیردار، با نام «رفتار بیمار» شناخته می‌شوند و نه‌تنها در انسان، بلکه در حیوانات از حیوان خانگی‌تان گرفته تا کرم‌های داخل باغچه هم دیده میشود. همین وجود «رفتار بیمار» در تمام حیوانات باعث شده که دانشمندان به فکر تحقیق در این زمینه بیفتند و به این فکر کنند که این رفتار، ممکن است به نفع بدن ما باشد. با بنیتا همراه باشید.
ما در آزمایشگاه ایمنی شناسی دانشگاه یل، تصمیم گرفتیم که در مورد این پدیده تحقیقاتی انجام دهیم. ما اخیرا، روی بی‌اشتهایی که در طول بیماری به آن دچار می‌شویم کنجکاو شده‌ایم و تصمیم داریم در مورد آن آزمایشاتی بکنیم. اگر این رفتار بیماری، به بدن ما کمک می‌کند که زودتر از شر بیماری خلاص شود، روش کار بی‌اشتهایی چگونه است؟
یک تئوری معروف در مورد بی‌اشتهایی وجود دارد که معتقد است: زمانی که ما به خودمان گشنگی می‌دهیم، درواقع به ویروس‌ها و باکتری‌های مهاجم بدنمان گشنگی داده‌ایم و این، باعث ضعیف شدن این مهاجمان میشود. تعداد کمی از تحقیقات علمی، درستی این تئوری را ثابت کرده‌اند اما خیلی از متخصصین، با آن موافق نیستند.
روسلان مدژیتو، استاد بخش ایمنی شناسی دانشگاه یل، درباره‌ی این فرضیه صحبت کرده است. ما به‌تازگی تصمیم گرفتیم که این بی‌اشتهایی ناشی از بیماری را دوباره بررسی و آزمایش بکنیم و مطمئن شویم به تئوری درستی دست پیدا می‌کنیم.
در زمان بیماری، اشتها و میل به غذا، اهمیت زیادی دارد
این سوال، یک سوال رایج است که آیا خوردن غذا به نفع فرد بیمار است یا به ضرر او. هرکس در این مورد، نظر خاص خودش را دارد و این نظرات از خانواده به خانواده و حتی از دکتر به دکتر متفاوت است. اگر این سوال را مطرح کنید، به جواب‌های زیاد و البته متفاوتی خواهید رسید.
بعضی از افراد معتقدند که در زمان بیماری و با وجود بی‌اشتهایی، باید تا میتوانید غذاهای مقوی بخورید تا بدنتان قدرت مبارزه با بیماری را داشته باشد. بعضی دیگر می‌گویند: «به کسی که تب دارد غذا بدهید، اما اگر سرما خورده بود، بهتر است غذا نخورد» عده‌ی زیادی از افراد معتقدند که در زمان بیماری، باید طبق میلتان غذا بخورید نه اضافه‌تر و نه کمتر. همیشه بحث‌های زیادی در مورد اینکه کدام نظریه درست است، وجود دارد.
یکی از مهم‌ترین و واضح‌ترین نمونه‌های کم‌اشتهایی در زمان مریضی، بیمارانی هستند که بیماری‌های وخیم دارند و در مراکز درمانی سراسر دنیا، بستری می‌شوند. اشتهای این افراد در طول مریضی‌شان، آن‌قدر کم میشود که پزشکان مجبورند به‌زور به آن‌ها غذا بدهند.
اما مسئله این است که چه مقدار غذا، مقدار مناسبی برای بدن یک بیمار به‌حساب می‌آید؟ چه نوع غذایی برای او مفید است؟ در صورت بروز چه نوع بیماری‌ای باید مقدار غذای خود را کم کنیم؟
پزشکان، مدت‌هاست که در پی یافتن پاسخ این سوالات هستند و تا کنون، به جواب‌های متفاوتی دست پیدا کرده‌اند؛ اما هیچ‌کدام از این جواب‌ها، جواب قطعی نیست.
بهترین راه برای به دست آوردن جواب، این است که نقش اشتها در طول هرکدام از بیماری‌ها را درک کنیم و تنها در این صورت است که می‌توانیم به روش درست از مریض نگهداری کنیم و به بهبود او کمک کنیم.
کم‌اشتهایی و میزان مفید بودن آن برای بدن بیمار
بر اساس تحقیقات اخیر ما، جواب این سوال، بستگی به نوع بیماری دارد.
موش‌های آزمایشگاهی مانند انسان‌ها، در دوران بیماری خود کم‌اشتها می‌شوند. ما در آزمایشگاهمان، به این موش‌ها، باکتری لیستریا مونوسیتوژنز تزریق کردیم تا زمانی که مریض شدند. بعد به آن‌ها غذا دادیم اما مشاهدات ما این بود که موش‌ها، با سرعت بسیار بالایی از بین رفتند.
اما زمانی که ویروس آنفولانزا را به دسته‌ی دیگری از موش‌ها تزریق کردیم و به آن‌ها غذا دادیم، متوجه شدیم که با سرعت بیشتر از معمول، رو به بهبودی رفتند.
جالب است بدانید زمانی که ما، به‌جای باکتری و ویروس زنده، یک قسمت کوچک از دیواره‌ی باکتری و یا قسمت کوچکی از ویروس را به موش‌ها تزریق کردیم و به آن‌ها غذا دادیم، نتیجه‌هایی مشابه نتیجه‌ی قبل به دست آمد. نتایج مشابه، نشان‌دهنده‌ی این است که نحوه و مقدار غذا خوردن، در بهبود و یا بدتر شدن بیماری بسیار مؤثر است.
ما متوجه شدیم که گلوکز موجود در مواد غذایی، مسئول اصلی این تغییرات بزرگ است زیرا زمانی که ما ساختار سلول را تغیر دادیم و دیواره‌ی آن را ناتوان از جذب گلوکز کردیم، نتایج کاملاً عوض شدند.
مواد غذایی، تأثیر متفاوتی روی باکتری و ویروس می‌گذارند
سلول‌های تی، همان‌طور که می‌توانند با عوامل مهاجم به بدن بجنگند، می‌توانند به سلول‌های بدن هم آسیب برسانند.
بهبود یک بیماری، پروسه‌ای پیچیده است و بستگی به عوامل زیادی دارد. در طول دوره‌ی یک بیماری، دو عامل، باعث ایجاد آسیب بدنی می‌شوند. یکی میکروب مهاجم و بدن است و دیگری آسیب ناخواسته‌ای است که خود سیستم ایمنی بدن به آن می‌زند در حالی که به‌منظور دفاع از بدن انجام میشود.
اقداماتی که سیستم ایمنی بدن در وهله‌ی اول انجام می‌دهد، غیر متمرکز است؛ یعنی همه‌ی مهاجمان را در بر می‌گیرد (درواقع این کار، مانند پرتاب یک نارنجک است در صورتی که ما به یک تک‌تیرانداز احتیاج داریم تا فقط عوامل مهاجم را از بین ببرد) به همین علت است که این مقابله در برابر عوامل خارجی، ممکن است به دیگر قسمت‌های بدن هم آسیب برساند. البته ناگفته نماند که بافت‌های بدن، توانایی مقاومت در برابر این مشکل را دارند و بی‌دفاع آفریده نشده‌اند. بافت‌های ما، یک مکانیزم سم زدایی برای مقابله با سمی که سیستم ایمنی بدن تولید می‌کند دارند که «تحمل بافتی بدن» نامیده میشود.
ما در تحقیقات اخیرمان متوجه شدیم که این مقاومت بافتی، در برابر ویروس و باکتری متفاوت عمل می‌کند و این تفاوت باعث میشود که به سوخت‌وساز متفاوتی احتیاج داشته باشد.
کتون، یک سوخت طبیعی است که توسط کبد در بدن تولید میشود. این سوخت، زمانی که شما روزه گرفته‌اید و یا زمانی که به مدت طولانی چیزی نمی‌خورید تولید میشود و کمک می‌کند که در برابر آسیب‌های ناخواسته سیستم ایمنی بدن از بافت‌های بدن شما محافظت شود. کتون کمک می‌کند سمی که در برابر عوامل باکتریایی تولید میشود، بر روی بافت‌های بدن کمتر اثر بگذارد.
در مقابل، ما گلوکز موجود در غذا را داریم که باعث میشود بافت‌های بدن، در زمان حملات ویروسی، با سمی که دستگاه ایمنی بدن تولید می‌کند مقابله کنند.این علتی است که در زمان بیماری‌های ویروسی، غذا خوردن به بهبود بیماری کمک می‌کند و در زمان بیماری باکتریایی، گشنگی کشیدن موثر است.
این برای انسان به چه معنی است
هنوز زود است که در مورد این مطلب صحبت کنیم. اما به‌عنوان نتیجه‌ی کلی مطلب باید بگوییم که موش‌ها انسان نیستند. در بسیاری از موارد، آزمایشاتی که روی موش‌ها انجام میشود، نتایج مشابهی با آزمایشاتی که روی بدن انسان انجام میشود ندارند. مطالبی که در بالا گفتیم، نتایج آزمایشاتی بود که روی بدن موش‌ها انجام شده و برای تایید قطعی این نظریه، باید چندین آزمایش رو بدن انسان هم انجام شود.
اما حداقل فهمیدیم که باید چه چیزهایی را در انتخاب غذای بیمار در نظر بگیریم. در گذشته، غذایی که به بیمار داده می‌شد، مبنا و قانون مشخصی نداشت و خودسرانه انتخاب می‌شد و عموما بر اساس عضو بیمار بدن مشخص می‌شد اما اکنون ما متوجه شدیم که نوع مواد مغذی موجود در غذا چقدر به بهبود یک بیماری کمک می‌کنند.
تحقیقات ما نشان داد که انتخاب غذای بیماران، باید بر اساس مواد موجود در آن غذا و اینکه چه اثری بر بدن می‌گذارند باشد. در مورد بیماری کوچکی که ممکن است بگیریم باید بگوییم که اشتهای شما، بهترین راه برای تشخیص نیاز بدن شماست، شاید زمانی که بی‌اشتها هستید، بدن شما به مواد غذایی احتیاج نداشته باشد و خوردن غذا به ضرر شما تمام شود.
شاید منظور افراد کهن‌سال از «به کسی که سرما خورده غذا ندهید اما کسی که تب دارد باید غذا بخورد» هم همین باشد. شاید آن‌ها می‌دانستند که بیماری‌های مختلف، به روش‌های درمان مختلفی احتیاج دارند. پس به حرف آن‌ها گوش بدهید و اگر می‌گویند که چای و لیمو برای این علائم و سوپ مرغ برای آن علائم، کاری که می‌گویند انجام بدهید. شاید چیزی می‌دانند و درست می‌گویند.
ما همچنان سعی داریم که نظریه‌مان را در مورد بدن انسان هم به تائید برسانیم.
اگر از این مطلب لذت بردید میتوانید یک سری به " 10 روش برای جلوگیری از بیماری های قلبی" بزنید.
