ناهنجاری مد عبارت جدیدی است. صندل مردانه و جوراب، کلیپس های بزرگ، کفش عروسکی و جوراب، لباسهای بسیار بزرگ که تن خور بسیار بدی دارند. با کمک عبارت «ناهنجاری مد» میخواهیم ایرادهای فاحش جهان مد و مد بومی خود را توصیف کنیم. بارها شده شخصی را دیدهایم که ظاهر ناهماهنگی داشته. هنگامیکه کوچکتر بودیم و یکی از همکلاسیهای ما یک کاپشن یا شلوار با سایزی بزرگتر از تن خود میپوشید، به او میگفتیم اشتباهی لباس بزرگترت را پوشیدی. فرد غافل از اینکه مرتکب یک ناهنجاری مد شده، با گوشزد اطرافیان خود از این اشتباه دست بر میداشت. این ناهماهنگی میتواند ترکیب رنگ، جنس، اندازه، سبک و بهخصوص جایگاه قطعه لباس و لوازم جانبی مد وی باشد.
ریشه شناسی ناهنجاری مد
در فرهنگ واژگان فرانسه -با سابقه ترین قطب جهان مد- عبارتی به نام (Faux pas= با تلفظ fo pa) وجود دارد. از این عبارت برای توصیف یک فاجعه یا ناهنجاری مد یاد میکنند. به صورت کلمه به کلمه، عبارت (Faux) معنی «خطا یا اشتباه» و (pas) به معنی «قدم» میباشد.
این عبارت در دنیای مد به پوششی ناهماهنگ و بیتناسب با عرف جامعه نسبت داده میشود. فاحشترین مثال یک ناهنجاری مد، پوشیدن صندلهای مردانه به همراه جوراب است. بهطور خلاصه، اگر هوا انقدر گرم است که شما نیاز به پوشیدن صندل دارید، پس چه دلیلی دارد که از جوراب استفاده کنید؟!
عبارت «ناهنجاری» در لغتنامه دهخدا با معانی کجروی، انحراف از راستی، بیمناسبتی، بیتناسبی، گستاخی و سرکشی همراه است. بنابراین بهجای ترجمه کلمه به کلمه و رایج شدن عبارت قدم اشتباه، از این پس برای توصیف چنین رفتاری از «ناهنجاری مد» استفاده میکنیم.
ناهنجاری مد در نقاط مهم مد جهان
صرف بهروز بودن و توسعه یافته بودن، دلیلی بر تکامل فرهنگی و بینقص بودن مردم یک جامعه نیست. حتی در چهار پایتخت مد جهان هم (هرچند کم) ناهنجاری مد اتفاق میافتد. به دور بودن از اخبار روز مد و بیخبری از منسوخ شدن و مد شدن سبکها و گرایشهای مد دلیل قانع کنندهای برای این اتفاق است. باور اشتباه، از مد بودن سبکی که چندین دهه پیش سبک روز بوده یا اشتباه گرفتن جایگاههای قطعههای لباس و لوازم جانبی مد، همگی جزو ناهنجاریهای جامع جوامع دیگر است.
ناهنجاری مد در مد بومی ما
به اطراف خود توجه کنید. نیازی نیست در حافظه خود کنکاش کنید. بدون شک مثالهای بسیاری از ناهنجاری مد را در بین اطرافیان خود دیدهاید. همکلاسی که لباس بزرگش به تنش زار میزند. موتور سواری که رنگ سفید جورابش هیچ تناسبی با شلوار پارچهای خاکستری رنگش ندارد. دختری که در فصل سرما کفش عروسکی را با جوراب ضخیم مشکی میپوشد. پسری دبستانی که بهجای روپوش یا لباس فرم مدرسهاش تیشرت ورزشی یک تیم باشگاهی پوشیده. زنی که میزان آرایشش برای یک روز عادی زیاده روی است. و در نهایت مردی که سر یک جلسه رسمی کاری با تیشرت و کفش ورزشی حاضر میشود.
ناهنجاری مد در مقایسه با سلیقه و گرایش مد
ناهنجاری مد را با سلیقه فردی و گرایش مد اشتباه نگیریم. ناهنجاری مد، به رفتاری اشتباه در زمینه مد و لباس میگویند که خلاف عرف جامعه مد باشد. برای توضیح بیشتر اگر شما بر حسب سلیقه، میخواهید کتانی ورزشی بپوشید. هیچکس جلودار شما نیست. اما جایگاه آن را رعایت کنید. کفش کتانی در تمام جوامع فرهیخته مد جایگاه ثابت و مشخصی دارد. آن را در باشگاه و یا در پارک و فقط و فقط به هنگام انجام یک فعالیت ورزشی میپوشند. بنابراین در مهمانیهای رسمی و نیمهرسمی، سر کار و بیرون از منزل بهعنوان استفاده روزمره از آن استفاده نکنید.
علم مد
بهروز و آگاه باشید. اخبار مد را از بلاگ ها و خبرگزاریها دنبال کنید. با به دست آوردن دانش مد، اطرافیان خود را حیرتزده خواهید کرد. به اخبار بازیگران و صاحب سبکها توجه کنید. اگر به سبکی شک کردید، راجع به آن کمی تحقیق کنید. شاید حس درونی شما درست باشد و آن عینک آفتابی که تمام صورت را میپوشاند بهزودی از مد بیافتد و خرید مناسبی نباشد. لحظهای را تصور کنید که با دانش مد خود، میتوانید سبکهای آینده را پیشبینی کنید. و در نهایت لباسی را تهیه کنید که مدتها برای شما بماند و از مد نیافتاد.
سخن آخر
ناهنجاری مد، چه در جوامع دیگر و چه در جامعه بومی ما وجود دارد. برای هرچه کمرنگتر شدن و فرهنگ سازی بیشتر، قصد داریم در مطالب آینده نمونههای بیشتری از این اشتباهات دنیای مد را در اختیار شما قرار دهیم. در راه بهتر شدن و آگاهی جامعه خود میتوانید به ما کمک کنید. از نظر شما پوشیدن چه لباس یا لوازم جانبی مد، ناهنجاری مد محسوب میشود؟