در اطرافمان افراد زیادی هستند که با افکار منفی و منفی بافی هایشان هیچ چشم انداز روشنی در برابرمان نمی گذارند. از مدیر و مسوول گرفته تا اعضای خانواده می توانند با القای حس ناکامی و ناامیدی نسبت به آینده و تصمیمات زندگی ما را تحت الشعاع قرار دهند.
به گزارش به نقل از شفقنا زندگی، همه ما یک گلام در درونمان داریم. همان شخصیت کارتونی در سفرهای گالیور که ورد زبانش یک جمله بود “من می دونم، کارمون تمومه”. چنین شخصیتی در درون همه ما هست. حال بستگی به خودمان دارد که چقدر به این بخش از افکارمان پر و بال دهیم. مثبت اندیشی در زمانه ای که هر جای کار را نگاه می کنی مشکل و مساله ای می بینی کمی سخت است اما ادامه زندگی با هجوم افکار منفی و ناامیدی هم کار چندان راحتی نیست.
در اطرافمان هم افراد زیادی هستند که با افکار منفی و منفی بافی هایشان هیچ چشم انداز روشنی در برابرمان نمی گذارند. از مدیر و مسوول گرفته تا اعضای خانواده می توانند با القای حس ناکامی و ناامیدی نسبت به آینده و تصمیمات زندگی ما را تحت الشعاع قرار دهند. افراد منفی بافی که خودشان نیز کمتر احساس رضایت از زندگی را تجربه کردند و یا اگر هم موفقیت و دستاورد یا لذتی داشتند ترجیح می دهند فراموش کنند.
احساسات منفی واگیر روانی دارد
دکتر مریم رامشت، روانشناس در گفتگو با خبرنگار شفقنا زندگی به تاثیر عوامل شخصیتی و خانوادگی بر شکل گیری احساسات منفی در افراد اشاره می کند و می گوید: زمانی که فرد در یک خانواده و یا محیطی رشد می کند که احساس ناامیدی در آن جریان دارد و اطرافیان آیه یاس می خوانند این احساسات منفی به فرد نیز منتقل می شود زیرا احساسات، واگیر روانی دارد و ما می توانیم با اضطراب یا وسواس اطرافیانمان دچار همین احساسات شویم.
وی تعداد دفعات ناکامی فرد در انجام امور رانیز در شکل گیری احساسات منفی و منفی بافی موثر می داند و می افزاید: زمانی که دفعات ناکامی در انجام امور افزایش می یابد فرد باور خود را نسبت به توانمندی هایش از دست می دهد و احساس شکست خوردگی دارد. همین موضوع در ایجاد احساس منفی در شخص موثر است.
این روانشناس با بیان اینکه ادر بسیاری از موراد عامل افکار منفی و ناامیدی و یاس، افسردگی است، خاطرنشان می کند: یکی از نشانه های بارز افسردگی ناامیدی نسبت به آینده است که فرد همیشه نیمه خالی لیوان را می بیند و احساس می کند زندگی خوبی ندارد و در همه کارها شکست می خورد.
وی همچنین منفی بافی را یک مکانیسم دفاعی می داند و ادامه می دهد: فرد احساس می کند اگر از ابتدای انجام کاری به شکست فکر کند چنانچه در آن کار شکست خورد آمادگی پذیرش را دارد و این احساس و رفتار به نوعی مکانیسم دفاعی برایش تبدیل می شود.
عوامل اجتماعی موثر بر منفی بافی
دکتر رامشت همچنین به عوامل اجتماعی افزایش احساسات منفی در افراد اشاره می کند و می گوید: اینکه فرد احساس می کند در جامعه ای زندگی می کند که موانع زیادی در برابر پیشرفتش قرار دارد و نمی تواند راحت به اهدافش دست یابد احساس ناامیدی تشدید می شود.
به گفته وی، شرایط اقتصادی، کمی صداقت، احساس بی عدالتی، نبود شایسته سالاری، تبعیض های فردی و نابرابری های اجتماعی ازدیگر عوامل اجتماعی هستند که احساس ناامیدی را تشدید می کند.
این روانشناس در خصوص نحوه رفتار با افراد منفی باف و ناامید می گوید: در برخی موارد شاهدیم که خانواده در برخورد با این افراد به نصیحت کردن آنها به مثبت اندیشی و دست برداشتن از افکار منفی روی می آورند و سعی می کنند با کوچک شمردن ناراحتی ها و بی اهمیت جلوه دادن آن به افراد منفی باف کمک کنند. در حالی که چنین برخوردی کمک کننده نیست.
وی با بیان اینکه برای کمک به افراد منفی باف در وهله اول باید شنونده خوبی بود، خاطرنشان می کند: اطرافیان باید بدانند این افراد نیاز دارند از مشکلات و غم هایشان صحبت کنند بدون اینکه در مورد آنها قضاوتی شود. آنها نیاز به همدلی دارند و اینکه درک شوند نه اینکه با نصیحت به مثبت اندیشی مشکلاتشان کوچک شمرده شود.
دکتر رامشت با تاکید بر اینکه برای پیدا کردن راهکار برای مشکلات این افراد باید از خودشان کمک بگیریم، می گوید: در کنار این کمک ها باید از یک فرد با تجربه حرفه ای در خارج از خانواده مانند مشاور یا روانشناس که تکنیک های مقابله با افکار منفی را بلد است برای رفع مشکلات این افراد کمک گرفت.
وی با بیان اینکه برخی از این افراد در مشکلات گذشته گیر کردند و نیاز دارند که اول تکلیف این مسائل در ذهنشان روشن شود، اضافه می کند: اطرافیان، باید افراد منفی باف را تشویق کنند تا به مشاور یا روانشناس مراجعه کنند و برای حل مشکلاتشان از راهکارهای های درست بهره بگیرند.
این روانشناس با بیان اینکه احساسات منفی و ناامیدی در افراد جوان بیشتر به چشم می خورد، تاکید می کند: افرادی که به سنین 35تا50سالگی رسیدند و به شرایط پایداری در زندگی دست یافتند کمتر در معرض احساسات منفی قرار دارند تا افراد نوجوان و جوانی که در حال برنامه ریزی برای آینده و تلاش برای رسیدن به شرایط ایده آل هستند.
وی درباره نحوه برخورد با ناامیدی و احساسات منفی در نوجوانان و جوانان می گوید: باید با القای احساسات مثبت و هدف های کوچک و قابل دستیابی، فرد را نسبت به توانمندی هایش آگاه و به او کمک کرد. مثلا اگر فرد در امتحانی نمره لازم را آورده اما به دلایلی فردی دیگر به جای او انتخاب شده نباید این موضوع را بی اهمیت جلوه داد بلکه می توان با تاکید بر ناعادلانه بودن رفتار جامعه، با او همدلی کرد و برای رفع مشکل از خود فرد کمک گرفت.
سالمندان در معرض احساسات منفی
دکتر محسن ایمانی، عضو هیات دانشگاه تربیت مدرس نیز در گفت وگو با شفقنا زندگی افسردگی را یکی از مهمترین دلایل افزایش افکار منفی در فرد ذکر می کند و می گوید: برای کمک به افراد بدبین و با احساسات منفی باید دلایل ایجاد این احساسات را در فرد شناخت و تلاش کرد قبل از اینکه مشکل حاد شود فرد تحت درمان های تخصصی قرار گیرد.
وی با بیان اینکه ابتلا به بیماری هایی مانند پارانوویا هم می تواند فرد را نسبت به اطراف خود بدبین کند و موجب افزایش احساسات منفی شود، اضافه می کند: خانواده، جامعه و اطرافیان با برخی رفتارهای نادرست باعث ایجاد احساسات منفی و بدبینی در فرد شوند.
این مشاور بر درمان های تخصصی برای افراد منفی باف توسط افراد حرفه ای تاکید و خاطرنشان می کند: برخی افراد منفی باف احساس می کنند آنقدر بدی از طرافیان دیده اند که دیگر به هیچ کس نمی توانند اعتماد کنند و همه اطرافیانشان را با نوعی سوءظن می نگرند. از سوی دیگر اطرافیان نیز می توانند با رفتارهایشان و یا بدگویی ها و القای احساسات منفی به فرد به این منفی بافی دامن بزنند.
وی با بیان اینکه فرزندان در خانواده هایی که دچار منفی بافی هستند بیشتر در معرض ناامیدی و احساسات منفی قرار دارند، می گوید: چنانچه فردی که دچار احساسات منفی و منفی بافی است تحت درمان قرار نگیرد این مشکل در او مزمن می شود و ممکن است زمینه ساز مسائل روانی مزمن دیگر مانند افسردگی شود.
دکتر ایمانی سالمندان را از دیگر گروههای در معرض افزایش ناامیدی و احساسات منفی بر می شمارد و تاکید می کند: بالا رفتن سن، از دست دادن اطرافیان که در گذشته فرد نقش پررنگی داشتند، افزایش بیماری ها و ناتوانی های جسمی زمینه ساز بروز احساسات منفی و افسردگی در فرد سالمند می شود بنابراین باید اطرافیان بیشترز به این افراد توجه کنند زیرا آنها احساس می کنند تمام ارتباطات و دوستان خود را از دست دادند و افق روشنی برای خود نمی بینند.
وی ایجاد شرایط شاد و سپردن برخی از مسوولیت ها به افراد سالمند را در کاهش احساسات منفی آنها موثر می داند و می گوید: از دست دادن کار یکی از دلایل مهم ایجاد احساسات منفی در افراد است. در چنین شرایطی آنها احساس بی هویتی و بی معنایی می کنند و این احساس آنها را آزار می دهد. همچنین تغییر در محل زندگی همیشگی، عمل های جراحی و بیماری های مزمن همگی می تواند فرد سالمند را به شدت در معرض احساسات منفی و ناامیدی قرار دهد بنابراین لازم است اطرافیان به این افراد توجه ویژه داشته باشند و با ایجاد محیطی شاد برای آنها تلاش کنند مشکلاتشان را کمتر کنند.
