سیروز کبدی(التهاب شدید کبد)؛آیا سیروز کبدی واگیردار است؟

10 نشانه بیماری سیروز کبدی

سالانه هزاران نفر در هر کشور جان خود را به دلیل بیماری سیروز کبدی از دست می‌دهند. این بیماری در افراد بالای 55 سال شایع‌تر است و در مراحل پیشرفته علایم مربوط به خود را نشان می‌دهد که تشخیص‌آن چندان سخت نیست. در این مطلب به 10 علامت نشان‌دهنده سیروز کبدی اشاره می‌کنیم.با دلگرم همراه باشید تا با بیماری سیروز کبدی آشنا شوید.

سیروز کبدی( Alcoholic liver) یا التهاب شدید کبد

از نظر آسیب‌شناسی (پاتولوژی) خصوصیات معینی دارد که با طیفی از نمودهای بالینی مشخص همراه است. پارانشیم کبد یک ضایعه مزمن غیرقابل برگشت را نشان می‌دهد. ابن ضایعات ناشی از بافت‌مردگی (نکروز) سلول‌های کبدی، کلاپس شبکه حمایتی رتیکولی و بنابر این رسوب بافت همبند، تغییر شکل بستر رگ‌ها و بازسازی ندولی پارانشیم باقی‌مانده کبد هستند. این روند پاتولوژیک یک مسیر نهایی شایع در انواع بسیاری از آسیب‌های کبدی مزمن می‌باشد. تظاهرات بالینی سیروز بجای اینکه نتیجه علت بیماری کبدی باشند اغلب نشان‌دهنده شدت صدمه کبدی می‌باشند.

فیبروز و تغییر شکل عروقی سبب افزایش فشار ورید پورت و عوارض آن از قبیل واریس‌های گوارشی و بزرگی طحال می‌باشد. آسیت و انسفالوپاتی کبدی ناشی از بی کفایتی سلول‌های کبدی و فشار بالای پورت می‌باشد. انواع سیروز را می‌توان بر اساس ترکیبی از علل و خصوصیات معین مورفولوژیک مانند میکروندولار و ماکروندولار تقسیم‌بندی کرد.

-------------------------------------------------------------------------------

انواع سیروز عبارتند از:

1-الکلی

2-کریپتوژنیک و متعاقب ویروسی یا پس از نکروز

3-صفراوی

4-قلبی

5-سوخت‌وسازی {ارثی و دارویی}

6-متفرقه

-------------------------------------------------------------------------------

بیماری الکلی کبد و سیروز

سیروز الکلی که از دیرباز به سیروز لنک معروف است شایع‌ترین سیروز در آمریکا و قسمتهای وسیعی از اروپا می‌باشد. سیروز الکلی فقط یکی از پیامدهای متعدد مصرف درازمدت الکل است و اغلب با سایر اشکال آسیب کبدی ناشی از الکل همراه می‌باشد.

-------------------------------------------------------------------------------

سه ضایعه اصلی کبدی ناشی از مصرف الکل عبارتند از:

1- کبد چرب الکلی

2-هپاتیت الکلی

3- سیروز الکلی.

این طبقه‌بندی ندرتاً به تنهایی وجود دارند و خصوصیاتی از هر کدام ممکن است به درجات مختلف در یک بیمار وجود داشته باشد.

-------------------------------------------------------------------------------

علایم سیروز کبدی:

علائم سیروز کبدی در مراحل اولیه بسیار کم می باشد، و به تدریج به موازات آسیب دیدن بیشتر کبد، مشکلات نیز قابل توجه تر می شود.کبد در مرحله اولیه سیروز با وجود آسیب دیدن، همچنان عملکردی مناسب دارد؛ همگام با پیشرفت بیماری، علائم نیز در نتیجه اختلال عملکرد این عضو نمودار می شود.

-------------------------------------------------------------------------------

علائم سیروز کبدی عبارتند از:

• خستگی و ضعف

• کاهش اشتها

• کاهش وزن و تحلیل رفتن عضلات

• حالت تهوع و استفراغ

• درد اطراف کبد

• خط های قرمز کوچک (مویرگ های خونی) روی پوست در ناحیه بالای کمر

• خارش شدید پوست

• زرد شدن پوست و سفیدی چشم (زردی)

• خونریزی و کبود شدگی آسان تر و بیشتر بدن، برای مثال افزایش تعداد دفعات خون دماغ شدن یا خونریزی لثه

• ریزش مو

• حمله تب و لرز

• ورم کردن پا و مچ پا

• ورم کردن شکم به دلیل انباشته شدن مایع (آب آوردن شکم یا آسیت) (اگر بیمار خانم باشد در مواردسیروز کبدی پیشرفته) باردار به نظر می رسد.

به علاوه بیمار با تغییر ویژگی های شخصیتی، اختلال های خواب (بی خوابی)، زوال حافظه، گیجی و دشواری در تمرکز روبه رو می شود. از این علائم با اصطلاح انسفالوپاتی کبدی یاد می شود و زمانی بروز می یابد که مواد سمی به دلیل ناتوانی کبد در خارج کردن آن ها از بدن به مغز صدمه می زنند.

-------------------------------------------------------------------------------

عوارض سیروز کبد:

سیروز کبد باعث ایجاد عوارض متعددی در بدن می شود. آسیت (تجمع مایع در حفره شکم) شایع ترین عارضه سیروز است. این عارضه به همراه کیفیت بد زندگی فرد را در معرض خطر بیشتر عفونت قرار می دهد و در درازمدت طول عمر فرد را کوتاه می کند.سایر عوارض مرگبار سیروز شامل آنسفالوپاتی کبدی (اغتشاش شعور و اغما) و خونریزی از واریس های مری است.

-------------------------------------------------------------------------------

علت سیروز کبد:

سیروز پی آمد وجود بافت همبند محل زخم در کبد است که در واکنش به آسیب دیدن و ناراحتی کبد به مرور زمان و طی سالیان متعدد تشکیل می شود. کبد پس از هر بار صدمه دیدن، سعی می کند تا خود را التیام دهد؛ در این فرایند، بافت های همبند محل زخم ایجاد می شوند و با تجمع یافتن آن ها، عملکرد کبد مختل می شود. کبد در مراحل پیشرفته سیروز دیگر قادر نیست تا به خوبی کار کند.تعیین علت سیروز کبدی بسیار مهم است، چون درمان علت اصلی این بیماری مانع صدمه دیدن بیشتر کبد می شود. عارضه ها و بیماری های گوناگونی به کبد صدمه می زنند و منجر به ابتلا به ناراحتی کبد و سیروزمی شوند.

-------------------------------------------------------------------------------

علائم تنگی نفس و راههای درمان آن

بعضی علل سیروز ارثی هستند یا ارثی پنداشته می شوند از جمله:

• تجمع آهن در بدن (هموکروماتوز)

• فیبروز کیستیک (تارفزونی کیسه ای یا سفتی مخاط)

• انباشته شدن مس در کبد (بیماری ویلسون)

• شکل گیری نامناسب مجاری صفراوی (آترزی صفراوی یا انسداد مجاری صفراوی)

• اختلال گوارشی ژنتیکی (سندرم آلاژیل)

• نارسایی کبدی ناشی از سیستم ایمنی بدن (هپاتیت خودایمنی)

• علل متعددی می تواند باعث سیروز شود، مانند هپاتیت مزمن، مشروبات الکلی، بیماری کبد چرب و نارسایی قلبی.
• هپاتیت مزمن ناشی از عفونت با ویروس هپاتیت B یا C است.
• سیروز کبدی
• یکی از علل سیروز کبدی تجمع آهن در بدن می باشد.

-------------------------------------------------------------------------------

تشخیص سیروز کبدی:

چنانچه پزشک احتمال دهد که بیمار به سیروز مبتلا شده است، پس از بررسی سابقه پزشکی بیمار، هنگام انجام معاینه وجود نشانه های ناراحتی کبدی مزمن را بررسی می کند. اگر پزشک احتمال دهد که کبد آسیب دیده است، برای تأیید تشخیص خود دستور انجام آزمایش های بیشتر را می دهد.

-------------------------------------------------------------------------------

احتمالاً یک یا چند مورد از آزمایش های زیر انجام می شود:

آزمایش های خون

برای ارزیابی عملکرد کبد و میزان آسیب دیدن کبد. در این آزمایش ها میزان آنزیم های کبدی آلانین ترانس آمیناز (ALT) و آسپارتات ترانسفراز (AST) خون اندازه گیری می شود؛ چون میزان این آنزیم ها در نتیجه التهاب و نارسایی کبد (هپاتیت) افزایش می یابد.

اسکن ها و تصویربرداری ها

سونوگرافی (التراسوند)، الاستوگرافی عبوری (آزمایشی مشابه سونوگرافی؛ که گاهی اوقات فیبرو اسکن کبد نیز نامیده می شود)، سی.تی.اسکن یا ام.آر.آی. بر روی کبد انجام می شوند تا تصاویر جامعی از کبد به دست آید یا سفتی کبد به منظور تشخیص زخم بررسی شود.

نمونه برداری از کبد

در این آزمایش سوزن بسیار ظریفی برای تهیه نمونه کوچکی از سلول های کبد وارد بدن (معمولاً بین دو دنده) می شود. سپس این نمونه برای بررسی های میکروسکوپی به آزمایشگاه فرستاده می شود. نمونه برداری معمولاً تحت بی حسی موضعی و به صورت سرپایی یا با بستری کردن یک روزه بیمار انجام می شود. نتیجه نمونه برداری تشخیص سیروز کبدی را، به شرط ابتلا به آن، تأیید می کند و اطلاعات بیشتری را در مورد علت آن در اختیار پزشک قرار می دهد. بااین حال امروزه گرایش روزافزونی در میان پزشکان به وجود آمده است تا به جای نمونه برداری از الاستوگرافی عبوری برای تشخیص سیروز کبدی بهره گیرند.

آندوسکوپی

آندوسکوپ لوله ی منعطف بلند و باریکی است که در انتهای آن یک منبع نور و یک دوربین ویدیویی وجود دارد. پزشک آندوسکوپ را از درون مری (لوله بلند انتقال دهنده مواد غذایی از گلو به معده) به سمت پایین و معده هدایت می کند. تصاویر مری و معده روی صفحه نمایشی خارجی به منظور مشاهده واریس (رگ های متورم)، یعنی نشانه سیروز کبدی، نشان داده می شود.

سیستم های متعدد گوناگونی برای درجه بندی سیروز کبدی بر اساس شدت بیماری و میزان وخامت آن وجود دارد. امتیاز کودک پیو کبدی یکی از این سیستم ها است که بر مبنای معاینه و تست های آزمایشگاهی سیروز را از A (نسبتاً ملایم) تا C (شدید و حاد) درجه بندی می کند.سیستم دیگر مدل بیماری کبد در مرحله پایانی(MELD) است که از نتایج آزمایش خون برای تعیین ضرورت پیوند سریع کبد استفاده می کند.

-------------------------------------------------------------------------------

درمان بیماری سیروز کبد

وقتی بیماری سیروز برای کبد رخ می دهد، بیمار تصور می کند کبد وی چنان تخریب شده که دیگر امکان برگشت ندارد، اما واقعیت این است که اگر عامل مسبب را بتوان درمان یا حذف کرد، بیماری فروکش کرده و امکان بازگشت و ساخت مجدد این کارخانه وجود دارد.در مراحل پیشرفته سیروز، تنها گزینه درمانی پیوند کبد است.

رژیم غذایی سیروز کبدی:

از آنجایی که سوءتغذیه در میان بیماران مبتلا به سیروز کبدی بسیار رایج است، بنابراین با رعایت رژیم غذایی متعادل می توان اطمینان حاصل کرد که بدن تمام مواد مغذی لازم را دریافت می کند. پرهیز از غذاهای شور و اضافه نکردن نمک به غذا احتمال ورم کردن پا و شکم به دلیل تجمع مایع را کاهش می دهد.

کبد دچار نارسایی کبدی قادر به ذخیره سازی گلیکوژن، کربوهیدرات مولد انرژی کوتاه مدت، نیست؛ در چنین حالتی چون بدن از بافت عضلانی خود برای تولید انرژی در زمان بین دو وعده غذایی استفاده می کند، عضله ها تحلیل می روند و ضعیف می شوند. بنابراین بیمار باید پروتئین و انرژی بیشتری را از طریق رژیم غذایی دریافت کند. خوردن تنقلات سالم بین وعده های غذایی میزان کالری و پروتئین دریافتی را افزایش می دهد. همچنین صرف سه یا چهار وعده کوچک غذایی، به جای یک یا دو وعده حجیم، مفید است.

خواهشمندیم اگر سوال یا نکته‌ای برای 10 نشانه بیماری سیروز کبدی

در ذهن شما باقی مانده است، آن‌را در قسمت نظرات با ما و سایر کاربران به اشتراک بگذارید

-------------------------------------------------------------------------------

مجله اینترنتی دلگرم

مرجان امینی