دین‌پژوهی

شناخت منابع و مآخذ، گام نخست هر تحقیق است. امروزه کتاب شناسی و مأخذشناسی به عنوان یک ضرورت مطرح شده و به صورت رشته آموزشی و تخصصی درآمده است

الف) رویکرد جهان معاصر به دین و مباحث دین پژوهی بسیار چشم گیر و قابل تأمل و توجه است. عطش دین خواهی روز به روز رو به افزایش است و آدمیان شدیدا به مباحث دینی علاقه نشان می دهند

و لو لا نفرمن کل فرقة طائفة لیتفقهوا فی الدین و لینذروا قومهم اذا رجعوا الیهم... (توبه / 122)

شاید آنگاه که فردریش نیچه، فیلسوف نامدار آلمانی، با بیانی جهان گیر، مرگ خدا را به جهانیان اعلام کرد، کمتر کسی فکر می کرد که دیگر خبری از خدا، دین و معنویت باقی بماند

برخی از محققان و اندیشمندان در بیان علل گسترش و تشدید دین پژوهی در قرن نوزدهم، این علل و عوامل را بدین ترتیب برشمرده اند: 1. گسترش فتوحات استعماری، 2. انتشار نظریه ی داروین، 3. پیشرفتهای مردم شناسی، 4. پیشرفتهای باستان شناسی و زبانشناسی، 5. پیدایش نظریات جدید در باب منشا دین. (1)

هرگاه مکتب و مرامی در معرض تجربه عملی قرار می گیرد و بر منصه اجرا می نشیند، کاستی های آن اگر ذاتا کاستی پذیر باشد - آشکار می شود، و هر زمان بینش و منشی علم ادعا برمی افرازد; هم توقعات از آن مضاعف می گردد، هم خصومت ها و دشمنی ها با آن فزونی می گیرد

بزرگی، پیچیدگی و نوین بودن دنیای مجازی باعث شده که این پدیده ی قابل استفاده، برای بسیاری ناشناخته و در هاله ای از ابهام باقی مانده باشد. بدیهی است که چالش های مورد نظر ما در این جا بیش تر چالش های مورد ابتلای دین پژوهان ایرانی می باشد.

در دوره جدید، ما شاهد تحول و دگرگونی خاصی در عرصه دین شناسی هستیم که این تحول، موجب گسترش دین پژوهی گردید

نوگرایی، انسان دین دار را با پرسش های مختلفی روبرو کرد و مشکلات و شبهات بسیاری را برای دین و دین داری به وجود آورد

در این مقاله برای دین پژوهی تحلیلی دو معنای عام و خاص در نظر گرفته شده و پیشینه تاریخی دین پژوهی تحلیلی به معنای عام بررسی می شود