میلاد عباسی منجزی
غدد فوق کلیوی، غدد درون‌ریز مثلثی شکل هستند که دقیقاً بالای کلیه‌ها قرار دارند و مسؤول ترشح هورمون‌ها، به‌خصوص در هنگام استرس و فشارهای عصبی می‌باشند. خسته شدن این غدد نهایتاً منجر به خستگی فرد می شود. هورمون‌های غدد فوق کلیوی هورمون‌های تیروئید و جنسی، همچنین سوخت و ساز چربی‌ها، قند خون و مواجه با استرس را به خوبی تنظیم و کنترل می‌کنند.
امروزه نحوه زندگی روزمره ما از سیستم فوق کلیوی بیش از توان آن کار می‌کشد. تغییراتی که در بدن‌تان احساس می‌کنید، دقیقاً نتیجه واکنش‌هایی است که در این غدد ایجاد می‌شود. مثلا اگر احساس خوبی دارید، مطمئن باشید که آنها به‌خوبی کار می‌کنند. همه ما در زندگی در معرض عوامل استرس‌زا هستیم.
این فشار‌ها در صورت ادامه یافتن زنگ خطری برای سلامت غدد فوق کلیوی خواهند بود و با بی‌توجهی ممکن است آنها از کار بیفتند. این غدد همواره به عوامل محیطی حساس بوده و قادر به واکنش فیزیکی مناسبند، مثل ترشح ناگهانی آدرنالین در یک موقعیت اضطراری، تامین کورتیزول بیشتردر رژیم‌های کاهش وزن،کنترل گلوکز خون جهت تامین انسولین مورد نیاز (به‌خصوص پس از خوردن غذاهای پر کالری) و ...
علل
دلایل متعددی باعث پرکار شدن این غدد و نهایتا خستگی آنها می‌شود، ولی شایع‌ترین آنها فشار عصبی است، بنابراین کاهش استرس برای بازسازی و ترمیم غدد و در نتیجه داشتن زندگی سالم اهمیت بسیاری دارد.
علائم
نشانه اصلی این بیماری، شامل خستگی فرد است که نشان دهنده خستگی این غدد می‌باشد. عبارتند از:
- ناتوانی در برابر فشارهای عصبی، اضطراب، احساس خستگی مداوم، میزان پایین قند خون، میزان پایین فشار خون، احساس سرگیجه در هنگام بر خاستن، پرخاشگری، افزایش شدت حساسیت، چاقی، به خصوص در نواحی اطراف شکم، حساسیت به نور و یا شب کوری، بی‌نظمی در ساعات خواب، احساس خفگی و نفس زدن در هنگام استراحت، دشوار به خواب رفتن و یا از خواب پریدن، کاهش فعالیت جنسی، بیمار شدن‌های مداوم و یا ناتوانی در بهبود یافتن سریع، احساس نامطلوب بعد از تمرین‌های ورزشی و یارهای غذایی گاه و بیگاه.
پیشگیری
این بیماری دارای علائمی نظیر انرژی پایین، خستگی، اضطراب، پرخاشگری، اختلالات خواب، کاهش شدید وزن، انواع بدن درد، حساسیت‌ها، حواس‌پرتی و اختلالات گوارشی و در یک کلام، فرم خفیفی از نارسایی غدد فوق کلیوی در اثر استرس‌های مزمن است.
غدد فوق کلیوی بسیاری از هورمون‌ها و مواد شیمیا یی مورد نیاز را تولید می‌کند، ازجمله DHEA، کورتیزول و بسیاری از هورمون‌های دیگر. میزان بیش از حد کورتیزول و یا بسیار کم DHEA باعث بروز علائم بالا می‌شود. استرس مانند هر اختلال دیگر می‌تواند در بدن واکنش ایجاد کند که این واکنش‌ها چندین مرحله دارد.
هشداری که با ترشح انواع هورمون‌ها همراه است، اولین مرحله بوده و باعث افزایش ضربان قلب، افزایش فشار خون و افزایش هوشیاری فرد می‌گردد. کورتیزول که به عنوان هورمون استرس شناخته شده، در این مرحله ترشح می‌شود. افزایش کورتیزول یک پاسخ فوری و کوتاه به استرس است.
میزان بالای کورتیزول در بسیاری از افراد، مسئول نگهدارنده‌های حیاتی غدد فوق کلیوی می‌باشد. کورتیزول بیش از حد موجب تغییرات فیزیولوژیکی و بیماری‌های ناشی از استرس مزمن می‌شود. پایین بودن DHEA یکی از شاخص‌های این بیماری است وعلائم آن شامل کاهش قدرت ماهیچه‌ها و ضعف، کاهش تمایلات جنسی و اختلال در سیستم ایمنی می‌باشد.
علاوه بر اینها، یائسگی زودرس، یبوست، افزایش ویار نمک و تغییر در فشار و قند خون از دیگر علائم این بیماری است. درست کار کردن غده تیروئید هم به نحوه عمل غدد فوق کلیه بستگی دارد. پرکاری و کم‌کاری تیروئید اغلب ناشی از استرس غدد فوق کلیوی است. افسردگی و کم مویی دو نشانه دیگر از نارسایی هر دو غده هستند.
اجتناب از خوردن برخی غذا‌ها
خوردن غذاهای باکیفیت و مغذی برای فعالیت غدد فوق کلیه و ثابت نگه داشتن میزان قند خون اهمیت بسیاری دارد. از خوردن غذاهای فرآوری شده و بی‌کیفیت خودداری کنید. قند مصنوعی که در بعضی از محصولات به‌کار می‌رود، تماما شیمیایی بوده و باید از آن دوری کرد. مصرف کافئین هم باید محدود شود.
کافئین علاوه بر اینکه بدن را در حالتی اسیدی و بیماری پذیر قرار می‌دهد، آب بدن را هم کم می‌کند. مصرف شکر و آرد را نیز کاهش دهید؛ زیرا کربوهیدرات‌های ساده‌ای هستند که نیاز به ترشح بالای انسولین دارند. ترشح بالای انسولین، غدد فوق کلیه را جهت ثابت کردن میزان قند خون پرکار کرده و تحت فشار قرار می‌دهد. سعی کنید از دانه‌های دست‌نخورده و یا ترکیبی از دانه غلات استفاده کنید...
برای خواندن بخش دوم- غدد فوق کلیوی؛ چه وقت خسته می‌شوند- اینجا کلیک کنید.