منابع مقاله:
کتاب : تفسیر و شرح صحیفه سجادیه، جلد دهم
نوشته: حضرت استاد حسین انصاریان
«15» اللَّهُمَّ وَ أَیُّمَا غَازٍ غَزَاهُمْ مِنْ أَهْلِ مِلَّتِکَ أَوْ مُجَاهِدٍ جَاهَدَهُمْ مِنْ أَتْبَاعِ سُنَّتِکَ لِیَکُونَ دِینُکَ الْأَعْلَى وَ حِزْبُکَ الْأَقْوَى وَ حَظُّکَ الْأَوْفَى فَلَقِّهِ الْیُسْرَ وَ هَیِّئْ لَهُ الْأَمْرَ وَ تَوَلَّهُ بِالنُّجْحِ «16» وَ تَخَیَّرْ لَهُ الْأَصْحَابَ وَ اسْتَقْوِ لَهُ الظَّهْرَ وَ أَسْبِغْ عَلَیْهِ فِی النَّفَقَةِ وَ مَتِّعْهُ بِالنَّشَاطِ وَ أَطْفِ عَنْهُ حَرَارَةَ الشَّوْقِ وَ أَجِرْهُ مِنْ غَمِّ الْوَحْشَةِ وَ أَنْسِهِ ذِکْرَ الْأَهْلِ وَ الْوَلَدِ
خدایا! هر رزمنده اى از اهل آیینت، یا مجاهدى از پیروان سنّتت با آنان جنگ کند، تا دینت برتر، و حزب و گروهت نیرومندتر، و نصیب دوستانت کامل تر باشد، او را آسانى پیش آور، و کار را برایش مهیّا ساز، و پیروزیش را عهده دار باش، و براى او یاران و همنشینان برگزین، و پشتش را قوى کن، و درآمدش را کامل فرما، و او را به نشاط و خرّمى بهره مند ساز، و آتش شوق به دنیا و مال و منال را از او فرو نشان، و از اندوه تنهایى پناه ده، و یاد زن و فرزند را از خاطرش بزداى.
محافظت از زمینه هایى که اسلام براى سعادت بشر تدارک دیده است، تنها در شرایط ویژه ممکن است. یعنى امّت اسلامى در نظام تربیتى و امنیّتى مى توانند آیین مقدّس را پیاده و عمل کرده و سپس به نسل بعد منتقل سازند.
از این رو اسلام استعداد پذیرش و اجرایى و دفاعى از کیان خود را براى انسان ها فراهم دیده است، پس رمز ماندگار بودن دین پس از هزار و اندى سال، وابسته به استعدادهاى اساسى است. یعنى در مرحله نخست، شریعت حق به وسیله انسانى شایسته و برتر به عنوان رسالت به سوى آدمیان مى رود؛ سپس با نیروى ایمان مردمى نسل به نسل حرکت مى کند و در مرحله آخر دفاع از آن در پوشش قدرت نظامى انجام مى شود. چنانچه در هر مرحله کاستى یا کوتاهى صورت بگیرد، آن شریعت به هدف نمى رسد و در بین راه فرو خواهد پاشید و یا به دست فراموشى سپرده مى شود.
بیشترین کوشش و جانبازى رسول اکرم صلى الله علیه و آله و ائمه اطهار علیهم السلام و رزمندگان حق از صدر اسلام تا کنون صرف ماندگارى و نگهبانى از اصول دین بوده است تا پایه هاى خیمه مکتب اسلام پابرجا بماند که مهمترین آنها خداشناسى و عبادت مى باشد که از نمادهاى بارز آیین حق است.
خداوند منّان هم به پاس این تلاش هاى دشوار و خالصانه، دین خود را پاسدارى مى نماید و آن امّت را از برکات و ارزش هاى معنوى بهره مند مى سازد و مى فرماید:
یأَیُّهَا الَّذِینَ ءَامَنُواْ إِن تَنصُرُواْ اللَّهَ یَنصُرْکُمْ وَیُثَبّتْ أَقْدَامَکُمْ» «1»
اى مؤمنان! اگر خدا را یارى کنید، خدا هم شما را یارى مى کند و گام هایتان را محکم و استوار مى سازد.
پیامبر خدا صلى الله علیه و آله هرگاه در لباس رزمندگان به جنگ با کفّار مى رفت دعا مى خواند:
خدایا! تو پشتیبان و یاور منى، از تو نیرو مى گیرم و با یارى تو حمله مى برم و با کمک تو مى جنگم. «2»
حضرت على علیه السلام در هنگام رویارویى با سپاه معاویه در صفّین دعا نمود:
انْ اظْهَرْتَنا عَلى عَدُوِّنا فَجَنِّبْنَا الْبَغْىَ، وَ سَدِّدْنا لِلْحَقِّ وَ انْ اظْهَرْتَهُمْ عَلَیْنا فَارْزُقْنَا الشَّهادَةَ وَ اعْصِمْنا مِنَ الْفِتْنَةِ. «3»
اگر ما را بر دشمن پیروزى دادى، از ستم برکنار دار و به راه حق مستقیم ساز و اگر دشمن را بر ما غلبه دادى شهادت را نصیب ما گردان و ما را از فتنه نگاه دار.
از آرزوهاى پیوسته و دعاهاى همیشگى معصومان علیهم السلام براى پیروزى پیکارگران در راه مکتب، به خوبى دریافت مى شود که آنان حکومت الهى و اقتدار دولت اسلامى را حاکم بر تاریخ بشرى مى پسندیدند؛ زیرا پایدارى دین و موفّقیّت آن وابسته به پیشرفت حکومت اسلام و غلبه بر کافران است و هر گونه مسامحه با مهاجمان اسباب تعطیلى دین جاوید و گوشه نشین شدن دینداران خواهد شد.
بنابراین تجهیز کردن مجاهدى براى جانبازى و دفاع از جان و ناموس مسلمانان به دستور رسول اللّه صلى الله علیه و آله واجب است؛ زیرا این حرکت به منزله عملى کردن دعاست که حضرت فرمود:
مَنْ جَبُنَ مِنَ الْجِهادِ فَلْیُجَهِّزْ بِالْمالِ رَجُلًا یُجاهِدُ فى سَبیلِ اللَّهِ وَ الْمُجاهِدُ فى سَبیلِ اللَّهِ إِنْ جُهِّزَ بِمالِ غَیْرِهِ فَلَهُ فَضْلُ الْجِهادِ وَ لِمَنْ جَهَّزَهُ فَضْلُ النَّفَقَةِ فى سَبیلِ اللَّهِ وَ کِلاهُما فَضْلٌ وَ الْجُودُ بِالنَّفْسِ أَفْضَلُ فى سَبِیلِ اللَّهِ مِنَ الْجُودِ بِالْمالِ. «4»
هر کسى از جهاد بترسد باید مردى را که در راه خدا جهاد مى کند کمک مالى رساند، اگر مجاهد در راه خدا با مال دیگرى آماده شود، فضیلت جهاد از آن اوست و فضیلت و ثواب خرج کردن در راه خدا از آن کسى که او را مجهّز کرده است. هر دو کار فضیلت و ثواب دارد. امّا جانبازى در راه خدا از صرف مال و پول در این راه برتر است.
به هر حال، اگر یارى از راه امدادهاى غیبى باشد؛ دعا و مناجات به درگاه حق تعالى تنها به عنوان ارتباطى براى پیروزى حق بر باطل مى شود وگرنه اگر یارى حق به قدرت نظامى باشد، وظیفه رزمندگان، است که با همان ابزارهاى جنگى پیکار کنند و دعاى آنان و دیگران در حق رزمندگان بهترین نیروى کمکى خواهد بود.
همانگونه که پیامبر عزیز اسلام صلى الله علیه و آله فرمود:
از آزردن مجاهدان در راه خدا بپرهیزید؛ زیرا خداوند به خاطر آنان به خشم مى آید همچنان که به خاطر پیامبران خشمناک گردید؛ و دعاى آنان را بپذیرد همچنان که دعاى پیامبران را پذیرفت. «5»
[وَ أْثُرْ لَهُ حُسْنَ النِّیَّةِ وَ تَوَلَّهُ بِالْعَافِیَةِ وَ أَصْحِبْهُ السَّلَامَةَ وَ أَعْفِهِ مِنَ الْجُبْنِ وَ أَلْهِمْهُ الْجُرْأَةَ «17» وَ ارْزُقْهُ الشِّدَّةَ وَ أَیِّدْهُ بِالنُّصْرَةِ وَ عَلِّمْهُ السِّیَرَ وَ السُّنَنَ وَ سَدِّدْهُ فِی الْحُکْمِ وَ اعْزِلْ عَنْهُ الرِّیَاءَ وَ خَلِّصْهُ مِنَ السُّمْعَةِ وَ اجْعَلْ فِکْرَهُ وَ ذِکْرَهُ وَ ظَعْنَهُ وَ إِقَامَتَهُ فِیکَ وَ لَکَ «18» فَإِذَا صَافَّ عَدُوَّکَ وَ عَدُوَّهُ فَقَلِّلْهُمْ فِی عَیْنِهِ وَ صَغِّرْ شَأْنَهُمْ فِی قَلْبِهِ وَ أَدِلْ لَهُ مِنْهُمْ وَ لَا تُدِلْهُمْ مِنْهُ فَإِنْ خَتَمْتَ لَهُ بِالسَّعَادَةِ وَ قَضَیْتَ لَهُ بِالشَّهَادَةِ فَبَعْدَ أَنْ یَجْتَاحَ عَدُوَّکَ بِالْقَتْلِ وَ بَعْدَ أَنْ یَجْهَدَ بِهِمُ الْأَسْرُ وَ بَعْدَ أَنْ تَأْمَنَ أَطْرَافُ الْمُسْلِمِینَ وَ بَعْدَ أَنْ یُوَلِّیَ عَدُوُّکَ مُدْبِرِینَ ]
و حسن نیّت را برایش انتخاب کن، «6» و عافیتش را عهده دار شو، «7» و سلامت را همراهش فرما، و از ترسیدن، نگاهش دار، و جرأت را به او الهام کن، و نیرومندى را روزیش فرما، و او را به پیروزى یارى ده، و راه ها و روش هاى اسلامى را به او بیاموز، و راه شایسته را در داورى کردن به او بنما، و ریا را از او برطرف کن، و از شهرت و خودنمایى رهایش فرما، و اندیشه و ذکر و مسافرت و اقامتش را در راه خشنودى خود و براى خود قرار ده. پس هر گاه با دشمنان تو و دشمنان خودش روبه رو شود، عددشان را در نظرش اندک نما، و مقامشان را در دل او کوچک ساز، و او را بر آنان پیروزى ده، و دشمنان را بر او پیروز مکن، و اگر زندگى او را به نیک بختى پایان دادى، و شهادت را برایش مقدّر فرمودى، بعد از آن باشد که دشمنت را با کشتن ریشه کن سازد، و پس از آن باشد، که اسارت به دست مسلمانان، آن نابکاران را به رنج و زحمت افکند، و به دنبال آن باشد که اطراف و جوانب سرزمین هاى مسلمین ایمنى یابد، و پس از آن باشد که دشمنانت به میدان جنگ پشت کرده، و شکست خورده بازگردند.
پی نوشت ها:
______________________________
(1)- محمّد (47): 7.
(2)- سنن ابى داود: 1/ 592، حدیث 2632.
(3)- نهج البلاغه: خطبه 170.
(4)- مستدرک الوسائل: 11/ 24، باب 3، حدیث 12335.
(5)- کنز العمال: 4/ 314، حدیث 10664.
(6)- مسئله نیّت، به طور مفصل در دعاى بیستم گذشت.
(7)- توضیح و تفسیر عافیت، در دعاى بیست و سوم گذشت.