نان لوازش از جمله نان های محبوب در بسیاری از کشورهای آسیای میانه، قفقاز و خاورمیانه است. این نان به دلیل داشتن بافت نازک، نرم و طعم ملایم در فرهنگ های گوناگون، به عنوان یک غذای روزمره در سفره ها سرو می شود. نان لواش علاوه بر طعم بی نظیر، فواید زیادی نیز برای سلامتی دارد. معمولا این نان در تنورهای سنگی یا در تابه های داغ روی آتش پخته می شود و به دلیل بافت و طعم به خصوصی که دارد، در بیشتر فرهنگ ها به عنوان نان اصلی در کنار غذاهای متنوع مصرف می شود. در این مقاله خواص نان لواش را به طور کامل توضیح خواهیم داد.
خواص نان لواش
نان لواش تنها به عنوان یک خوراکی ساده شناخته می شود، بلکه خواص بی شماری دارد که آن را به گزینه ای مناسب در تغذیه روزانه تبدیل کرده است. مهم ترین خواص نان لواش شامل موارد زیر می شود.
نقش مؤثر در بهبود عملکرد گوارش
در صورتی که در تهیه نان لواش از آرد سبوس دار یا آرد کامل استفاده شود، میزان فیبر موجود در آن به طور قابل توجهی بالا می رود. فیبر غذایی نقش مهمی در سلامت گوارش دارد. فیبر باعث بهبود حرکات روده و پیشگیری از یبوست شده و کاهش جذب کلسترول در روده ها را به دنبال دارد. همچنین مصرف نان لواش سبوس دار می تواند در کنترل وزن و پیشگیری از چاقی مؤثر باشد.
منبعی مناسب برای تأمین انرژی بدن
نان لواش به طور سنتی از آب، آرد گندم و مقدار کمی نمک تهیه می شود و در برخی از شیوه های مدرن، برای بهبود بافت و طعم آن از مخمر استفاده می شود. آرد گندم منبعی غنی از کربوهیدرات های پیچیده است. کربوهیدرات مفید انرژی پایدار و ماندگاری را برای بدن فراهم می کند و برخلاف قندهای ساده، سبب نوسان ناگهانی قند خون نمی شود. کربوهیدرات پیچیده برای کسانی که فعالیت ذهنی یا بدنی زیاد دارند، بسیار مفید است. زیرا به افراد کمک می کند تا سطح انرژی خود را در طول روز حفظ کنند و هم چنین از خستگی زودرس جلوگیری می کند. نان لواش، به خصوص در وعده هایی مثل ناهار یا صبحانه، گزینه بسیار مناسبی به شمار می آید.
تأمین ویتامین های ضروری برای بدن
از جمله خواص نان لواش می توان به تأمین ویتامین های ضروری برای بدن اشاره کرد. نان لواش دارای ویتامین های گروه B مثل ریبوفلاوین، تیامین، اسید فولیک و نیاسین است. این ویتامین ها در عملکرد طبیعی سیستم عصبی، سلامت پوست، افزایش سطح انرژی بدن و فرآیندهای سوخت و ساز نقش مهمی دارند و ممکن است کمبود این ویتامین ها باعث خستگی، ضعف عمومی و مشکلات روانی شود.
هضم سریع و ساده برای معده های حساس
یکی از خواص نان لواش، قابلیت هضم آسان آن است. با توجه به ساختار نازک و پخت سریع، معمولا این نان سبک تر از نان های ضخیمی مانند بربری یا سنگک است. این ویژگی برای کسانی که دچار سوء هاضمه هستند، اهمیت زیادی دارد، زیرا مصرف نان سبک تر به معده فشار کمتری وارد می کند.
منبعی از مواد معدنی مهم و حیاتی
در کنار ویتامین ها، نان لواش میزان قابل قبولی از مواد معدنی مثل منیزیم، روی، فسفر و آهن را در خود جای داده است. آهن برای تولید گلبول های قرمز و پیشگیری از کم خونی ضروری است. منیزیم در عملکرد صحیح عضلات، آرام سازی اعصاب و تنظیم فشار خون مؤثر بوده و روی نقش مهمی در بهبود زخم ها، تقویت سیستم ایمنی بدن و سلامت پوست دارد.
پیشگیری از بیماری ها
اگر نان لواش با آرد سبوس دار تهیه شود، میزان فیبر غذایی آن تا حد قابل توجهی افزایش پیدا می کند. فیبر ماده غیر قابل هضم است که نقش مهمی در سلامت روده ها و روند هضم غذا دارد. مصرف روزانه فیبر حرکت منظم روده ها را تقویت کرده و یبوست را کاهش می دهد. همچنین خطر ابتلا به بیماری هایی مثل بواسیر و سندروم روده تحریک پذیر نیز کاهش پیدا می کند.
فیبر در کاهش سطح کلسترول خون نیز مؤثر است. زیرا با اتصال به اسیدهای صفراوی در روده به دفع آن ها کمک کرده و در نتیجه سطح کلسترول بد کاهش پیدا می کند. این مسئله به طور مستقیم در کاهش خطر بیماری های قلبی و سکته نقش مهمی دارد. نان لواش سبوس دار در کنترل قند خون نیز مؤثر است و باعث کاهش سرعت جذب گلوکز می شود که این ویژگی برای کسانی که به دیابت مبتلا هستند اهمیت بسیار زیادی دارد.
تأثیر نوع آرد بر شاخص گلیسمی نان لواش
از نظر شاخص گلیسمی، نان لواش بسته به نوع آرد به کار رفته تأثیر زیادی بر سطح قند خون دارد. اگر نان از آرد سفید تهیه شود، شاخص گلیسمی آن افزایش پیدا می کند و ممکن است برای افراد دیابتی مناسب نباشد. اما اگر از آرد سبوس دار استفاده شود، این شاخص پایین می آید و نان برای افراد با قند خون بالا مناسب تر خواهد بود.
حمایت از ساختارهای حیاتی بدن
علاوه بر ویتامین ها، نان لواش دارای مواد معدنی مهم مثل آهن، منیزیم، روی، کلسیم و فسفر است. آهن برای ساخت هموگلوبین و انتقال اکسیژن در بدن ضروری است و کمبود آن باعث کم خونی و فقر آهن می شود. منیزیم در صدها واکنش بیوشیمیایی بدن مانند آرام سازی اعصاب، عملکرد عضلات، تنظیم قند خون و ساخت پروتئین نقش مهمی دارد. فسفر در کنار کلسیم برای سلامت دندان ها و استخوان ها ضروری است. علاوه بر این برای درمان طبیعی کم خونی، بهبود زخم ها، تقویت سیستم ایمنی بدن، تولید آنزیم ها و حفظ سلامت پوست هم می توانید نان لواش مصرف کنید.
تأثیر مصرف متعادل نان لواش بر کنترل وزن
نان لواش اگر در حد اعتدال و با ترکیب مناسبی از پروتئین ها، لبنیات و سبزیجات مصرف شود، نه تنها موجب اضافه وزن نمی شود، بلکه باعث تنظیم وزن نیز می شود. نان لواش به دلیل نازک بودن و میزان پایین تر کالری، به نسبت برخی از نان های ضخیم تر، می تواند در رژیم های کنترل وزن قرار بگیرد. علاوه بر این، فیبر موجود در آن سبب ایجاد حس سیری و کاهش میل به مصرف میان وعده های ناسالم می شود.
تنظیم قند خون
شاخص گلیسمی یک معیار برای اندازه گیری سرعت افزایش قند خون بعد از مصرف غذاها است. نان هایی که با آرد سفید تهیه می شوند، معمولا شاخص گلیسمی بالایی دارند و در مدت زمان کوتاهی موجب افزایش سطح قند خون می شوند. اما نان لواش اگر با آرد سبوس دار یا مخلوطی از آرد سبوس دار و سفید تهیه شده باشد، شاخص گلیسمی پایین تری دارد و بر قند خون تأثیر کمتری به جا می گذارد. این موضوع به خصوص برای بیمارانی که به دیابت مبتلا هستند یا در معرض خطر ابتلا به این بیماری بوده اند، می تواند مؤثر باشد.
