چندی است که وضع به همین منوال است، رود خانه باز میشود، مردم شاد و خوشحال از زیبایی رودخانه استفاده میکنند. اولش خیلی جذاب است. شبهای اول گاهی مردم تا نیمه شب بیدار مینشینند تا آب از راه برسد. روزهای اول هم معمولا کنار رودخانه پر از هیاهو و هیجان است. چندی که میگذرد و عادیتر میشود دوباره آب را میبندند و زاینده رود در میان گل و لایی و لجن باقی میماند و کف رودخانه، با بویی منزجر کننده و ازدحام حشرات و جانوران موذی جان میدهد.
به گزارش به نقل از ایسنا، رودخانه سبز می شود، زرد میشود تا تصویر مرده رود رسمیتر شود. در این میان اما یک تکه فراموش میشود. تکهای از پازل که انگار گمشده و دیده نمیشود... جایی در انتهایی ترین سفر رودخانه، در منطقه خروج آب از نصف جهان. جایی رودخانه به زور زنده میماند، به بهای تنها ماندن یادگار عزیز دوران ساسانی و نابینایی یازده چشمه و شکایت مردم...
گندابی که زیر بخشی از رودخانه که زیر پل شهرستان میگذرد و از بستر اصلی زاینده رود جدا شده است، ایجاد میشود، نه تنها نمای یکی از پل های ارزشمند اصفهان را گرفته بلکه صدای ساکنان منطقه را در آورده است. علی حسنی که از سکنان منطقه است میگوید:"زمانی که آب رودخانه جاری دارد همه چیز خوب است، نه بوی بدی است و نه خبری از حشرات موذی. بین چند روز تا یک ماه زمان میبرد، اما همین چند روز زیبایی و شکوه پل را باز میگرداند."
به گفته ساکنان روزهای نخست مرگ زاینده رود مشکلی وجود ندارد اما بعد از چند روز آب شروع به گندیدن میکند و تازه آنجاست که فاجعه شروع میشود. مردم دیگر به این روند عادت کردهاند. برایشان جا افتاده که همیشه باید بوی بد را تحمل کنند و بوی گنداب بشود جزء جدایی ناپذیر این پل تاریخی.
مگر میشود بعد از گذشت شش-هفت ماه از بستن زاینده رود و خشک شدن تمام رود خانه هنوز آب رودخانه خشک نشده باشد؟ برخی میگویند فاضلاب است که در بستر رودخانه جا خشک میکند. برخی هم معتقداند آب به جا مانده از زاینده رود است و به خاطره بسته بودن دو طرف پل، آب میماند در بستر رودخانه و این بو را به وجود میآورد و این آب ربطی به منبع فاضلاب نزدیک رودخانه ندارد.
نگهبان کنار پل میگوید: بستر زیر پل شهرستان را با پمپ آب پر میکنیم به همین دلیل است که آب در این قسمت جمع میشود و بوی نامطبوعی پیدا میکند. ابتدا بستر اصلی رودخانه از زیر پل شهرستان میگذشته اما اکنون بستر رودخانه را جدا کردهاند.
با نگهبان که به سمت بستر اصلی رودخانه قدم میزنیم در مورد منبع فاضلاب شهری که در نزدیکی رودخانه قرار دارد توضیح میدهد و فاضلاب راه یافته به رودخانه را نشانم میدهد. میگوید از 20 خرداد تا کنون با بوی منزجر کننده همزیستی میکند.
سمت راست پل، رودخانه که نه؛ جنگلی است برای خودش. نیهای سر به فلک کشیده با درختان در رقابتند و گنداب کف رود خانه را پوشش میدهند. جوری که دیگر پیدا نیست. انکارش میکنند گویا!
پس از تماسهای مکرر با اداره آب و فاضلاب، آب منطقه و خدمات شهرداری هنوز نمیدانیم چه کسی مسئول تمیز کردن رودخانه است. مسئولان که یا واقعا نمیدانند موضوع از چه قرار است و یا نمیخواهند مشکل را حل کنند میگویند نمیدانند مشکل چیست و اصلا مگر پل شهرستان مشکلی دارد؟
پس از توضیح وضعیت گنداب زیر پل، یکی از مسئولان خدمات شهری شهرداری میگوید: "مسئولیت با آب منطقهای است و باید درخواست بدهند تا لایروبی شود. مسئولان آب منطقه ای میگویند: "مسئولیت با شرکت آب و فاضلاب است." و در نهایت مسئولی در شرکت آب و فاضلاب مسئولیت رودخانه را با خدمات شهرداری میداند و به توافق با اداره کل محیط زیست اشاره می کند و مسئولیت عدم لای روبی این بخش از رودخانه زاینده رود را به محیط زیست محول میکند.
احمدرضا صادقی، مدیر رودخانهها و سواحل شرکت آب منطقهای استان اصفهان در گفتوگو با خبرنگار ایسنا در خصوص عدم لای روبی این بخش از رودخانه میگوید: "آبی که در این بخش از رودخانه جمع شده است ارتباطی با رودخانه ندارد. به خاطر گودی موجود در آن منطقه زه آب موجود در این گودی جمع میشود و به خاطر هوای گرم ایجاد بود بد میکند."
وی با اشاره به استعلام صورت گرفته از محیط زیست برای لای روبی رودخانه، میافزاید: "با توجه به رشد گیاهان در این قسمت از رودخانه، محیط زیست با لایروبی رودخانه به دلیل ایجاد زیستگاه طبیعی برای جانوارن و پرندگان مخالفت کرد است."
از سویی بهروز ستایش نیا، رییس اداره محیط زیست طبیعی، اداره کل محیط زیست استان اصفهان در خصوص وضعیت پل شهرستان به خبرنگار ایسنا میگوید: "آب جمع شده در این منطقه ارتباطی با محیط زیست ندارد. سازمان محیط زیست صرفا برای پوششهای گیاهی (نی زار) ایجاد شده در این منطقه مسئول است و با قطع آن مخالف است و لایروبی بخشهای دیگر رودخانه هیچ منافاتی با حفاظت از محیط زیست ندارد."
کافی است مردم به هزینه خودشان گنداب زیر پل را جمع کنند و دو دروازه کوچک برای فوتبال بگذارند؛ آن وقت است که شهرداری، مالک می شود، شرکت آب منطقه ای از تجاوز به بستر رودخانه صحبت میکند، فعالان محیط زیست از تخریب زیستگاههای طبیعی در رودخانه خبر میدهند و فعالان میراث فرهنگی از خدشه ای که نمای این پل تاریخی وارد شده میگویند اما الان امروز هیچ نهادی مسئولتی در قبال پل شهرستان و مردمی که در مجاورت با آن ساکن هستند ندارد.
دیگر شکوه و جبروت قدیمیترین پل این شهر اجین شده با بویی منزجر کننده و هیچ کس نمیداند چه کسی مسئول پیرترین و خستهترین پل این رود نیمه زنده است؟