به هنگام تنگ شدن عروق قلب و وریدها، به تدریج عضله های قلب از بین می روند. درنتیجه قدرت انقباضی قلب کاهش پیدا می کند که این امر منجر به نارسایی قلبی می شود. در ادامه به بررسی علائم و علل این بیماری و راه های درمان آن می پردازیم.
نارسایی قلبی به معنای عملکرد ضعیف قلب در پمپاژ کردن خون و کاهش قدرت انقباض آن است در نتیجه نمی تواند خون را از اندام ها دریافت کرده و بعد از مبادله کردن اکسیژن، دوباره آن را به اندام ها برساند. بدین ترتیب هم شخص دچار بی حالی و ضعف می شود و هم خون در وریدها یا سیاهرگ ها جمع شده و باعث ورم کردن بافت ها و اندام های بدن مخصوصا پاها می شود.
علائم نارسایی قلبی
قلب همچون یک تلمبه در سینه عمل می کند و از دو بخش راست و چپ تشکیل شده است. به طور کلی مشکل نارسایی قلبی و حتی نارسایی قلب راست، به قلب چپ مربوط می شود. زیرا قلب یا بطن چپ قوی تر بوده و کار پمپاژ کردن خون را بر عهده دارد (با هر ضربان قلب، خون در سرتاسر بدن پمپ می شود) و قلب راست نیز خون را توسط ریه ها اکسیژنه می کند. معمولا در نارسایی قلب، بطن چپ بزرگ می شود ( به دلیل فشاری که متحمل می شود تا خون را پمپاژ کند).
در واقع نارسایی قلبی به معنی ایست و یا حملات قلبی نیست فقط قلب به طور ضعیفی وظایف خود را انجام می دهد. به نارسایی قلب نارسایی احتقانی قلب هم گفته می شود. وقتی قلب در پمپاژ کردن خون ضعیف عمل کند مایعات در اندام های مختلف بدن جمع می شوند که این معنی همان احتقان می باشد.
از علائم شایع نارسایی قلب چپ تنگی نفس می باشد و از علائم نارسایی قلب راست ورم کردن مچ و ساق پاها، اندام های شکم مثل کبد و روده ها ( شخص احساس تهوع دارد) می باشد. بعضی از افراد مبتلا به این بیماری علائم کمی دارند. البته مشخص ترین علامت نارسایی قلبی شنیدن صدای قلب همراه با صدای اضافه ای است. علائمی که ممکن است نشان دهنده نارسایی قلب باشند در زیر به صورت لیست وار آورده شده اند. اگر علائم زیر را برای چندین ماه دارید و یا حتی سابقه بیماری های قلبی دارید، حتما به پزشک مراجعه کنید. زیرا این علائم رفته رفته منجر به ضعیف شدن قلب می شوند.
- داشتن تنگی نفس به هنگام راه رفتن، بالارفتن از پله، فعالیت های بدنی، دراز کشیدن و به هنگام خواب به طوری که ناگهان از خواب بیدار شوید.
- کم شدن اشتها و بی خوابی
- احساس ضعف و خستگی به طوری که توانایی شما در انجام کارها کاهش یابد.
- ضربان نامنظم قلب
- افزایش وزن به طور ناگهانی ( در عرض چند روز یک کیلوگرم افزایش وزن پیدا کنید).
- خس خس سینه و سرفه به طور مزمن
- داشتن احساس تهوع
- بزرگ شدن رگ های گردن
با انجام آزمایشاتی مثل خون، نوار قلب، ادرار و… می توان پی به نارسایی قلبی برد اما اکوکاردیوگرافی یا سونوگرافی قلب بهترین راه تشخیص این بیماری است.
علت بیماری نارسایی قلب
نارسایی قلبی دلایل مختلفی دارد و در بعضی مواقع علت آن مشخص نمی شود. مهم ترین دلایل ابتلا به این بیماری قلبی در زیر آورده شده است.
- داشتن بیماری تنگی عروق قلبی یا شریان کرونری
- بیماری کاردیومایوپاتی که در آن عضلات قلب ضعیف و دچار مشکلاتی می شوند.
- فشار خون بالا یا هیپرتانسیون
- مشکل پیدا کردن دریچه های قلب
- ضربان نامنظم قلب یا آریتمی
- مصرف دخانیات و مشروبات الکلی
- داشتن مشکلات قلبی به صورت مادرزادی
- دیابت
- مشکلات و ناراحتی های تیروئیدی
- روماتیسم قلبی
- انفارکتوس قلبی ( از بین رفتن بخشی از عضلات قلب به دلیل عملکرد ضعیف آن)
- نارسایی در دریچه میترال
- کلسترول بالای خون
درمان نارسایی قلب
افراد مبتلا به نارسایی قلب باید تحت نظر پزشک باشند و از رژیم غذایی و داروهایی که پزشک تجویز کرده است، استفاده نمایند. برای درمان نارسایی قلبی در مرحله اول بایستی علل ابتلا به این بیماری را برطرف کنید. اگر دچار عارضه های غیر قابل برگشت قلبی نشده باشید،امکان بهبود کامل نارسایی قلب وجود دارد. بیماران مبتلا به فشار خون و سکته های قلبی برای پیشگیری از نارسایی قلب و تشدید آن، بایستی عوامل خطر ساز را کنترل کنند.
اگر این بیماری قابل برگشت نباشد و امکان پیشرفت آن وجود داشته باشد، برای کنترل و حتی درمان نارسایی قلبی داروهای مختلفی وجود دارد. داروی های مدر یا ادرارآور (مثل فوروزماید) با افزایش ادرار موجب رفع ورم در اندام ها می شوند. داروی دیگوکسین باعث افزایش قدرت انقباض عضله قلب می شود ولی به دلیل عوارضی که دارد استفاده از آن محدود شده است.
داروهای آنژیوتانسین مثل لوزارتان، کاپتوپریل، انالاپریل و… همچنین داروهای سمپاتیک مثل متوپرولول، کارودیلول و… مهار کننده این بیماری هستند. داروی اسپرینولاکتون از پیشرفت نارسایی قلبی جلوگیری می کند. داروهای باز کننده سیاهرگ ها مثل نیترات، داروهای منظم کننده ضربان قلب و… نیز جهت درمان بیماری نارسایی قلب تجویز می شوند.
در موارد تشدید نارسایی قلبی از پیس میکرهای سه حفره ای ویژه استفاده می شود که موجب کارکرد بهتر انقباض عضله قلب می شوند و اگر هیچ کدام از این روش های درمانی جواب نداد ناگزیر پیوند قلب در نظر گرفته می شود.
