به آخرین باری که برای یک جلسه‌ی مهم آماده می‌شدید فکر کنید. شاید مجبور بودید یک مشتری را راضی کنید که با سازمان شما وارد معامله شود. یا شاید می‌بایست پیشنهادی به اعضای هیئت مدیره ارائه می‌کردید و انتظار داشتید که آنها حسابی شما را سؤال پیچ کنند.
به هر حال، هر موقعیتی که بود، به احتمال زیاد شما برای شرکت در جلسه استرس داشتید و احتمالا تمرین کردن جلوی آینه هم کمکی به غلبه بر استرس‌تان نمی‌کرد، مخصوصا در مورد پاسخ دادن به سؤالات سخت. در این شرایط نمایش بازی کردن می‌تواند برای‌تان مفید باشد. در این مقاله، نگاهی به آن می‌اندازیم و خواهیم دید چگونه شما و تیم‌تان میتوانید از این تکنیک در آماده شدن برای موقعیت‌های دشوار و چالش برانگیز استفاده کنید.
کاربردها و فواید نقش بازی کردن
نمایش بازی کردن، زمانی اتفاق می‌افتد که دو یا چند نفر نقش‌هایی را برای کَند‌و‌کاوِ یک سناریوی خاص بازی می‌کنند. بهترین فایده‌ی این کار این است که به شما و تیم‌تان کمک می‌کند برای موقعیت‌های سخت یا ناآشنا آماده شوید. مثلا، میتوانید از آن برای تمرین جلسات فروش، مصاحبه‌ها، ارائه‌ها یا مکالماتی که از لحاظ احساسی سخت هستند، مانند زمانی که در حال حل کردن مشاجره‌ای هستید، استفاده کنید.
با بازی کردن سناریوهایی مشابه میتوانید متوجه شوید که افراد دیگر به رویکردهای مختلف چه پاسخی نشان خواهند داد و میتوانید حس کنید کدام رویکردها احتمالا مفید واقع خواهند شد و کدام یک بازدهی نخواهند داشت. همچنین میتوانید احساسات و افکار دیگران را در آن موقعیت‌ها درک کنید.
در حقیقت وقتی با استفاده از نمایش بازی کردن برای موقعیتی آماده می‌شوید، در مواجهه با آن در زندگی واقعی، تجربه پیدا می‌کنید و اعتماد به نفس‌تان بالا می‌‌رود، در نتیجه میتوانید به موقعیت‌ها واکنش‌های سریع و مناسب نشان دهید. این یعنی با پیش رفتن موقعیت، شما به جای اینکه اشتباه کنید یا در اتفاقات غرق شوید، خواهید توانست واکنش مناسبی از خود نشان دهید. همچنین، میتوانید از نمایش بازی کردن، برای ایجاد انگیزه در جلسات طوفان‌فکری و بهبود بخشیدن به ارتباط بین اعضای تیم و نگاه کردن به موقعیت‌ها از یک زاویه‌ی دیگر نیز استفاده کنید.
چطور از نمایش بازی کردن استفاده کنیم
برنامه‌ریزی و اجرای جلسه‌ای برای نمایش بازی کردن آسان است، فقط کافی است مراحل زیر را دنبال کنید:
قدم1: موقعیت را شناسایی کنید
برای شروع، افراد را گردهم آورید، مشکل را معرفی کنید، و بحثی آزاد برای پرده برداشتن از تمامی مسائل مرتبط با آن شروع کنید. این کار به افراد کمک می‌کند که قبل از شروع نمایش به مشکل فکر کنند.
اگر شما در گروهی هستید که افراد با هم ناآشنا هستند، حتما قبل از شروع کمی تمرین برای آب شدن یخ آنها انجام دهید.
قدم2: جزئیات را اضافه کنید
سپس، سناریویی که واقعی به نظر می‌رسد را با جزئیات کافی مطرح کنید. دقت کنید که همه‌ی افراد دقیقا بدانند مشکلی که می‌خواهید درباره‌ی آن کار کنید چیست و قصد دارید در انتهای جلسه به چه چیزی دست پیدا کنید.
قدم3: نقش‌ها را تقسیم کنید
بعد از اینکه صحنه را آماده کردید، شخصیت‌هایی کاربردی را که در سناریو وجود دارند مشخص کنید. بعضی از آنها ممکن است افرادی باشند که باید با آن موقعیت در دنیای واقعی روبرو شوند (مثل فروشنده‌ها). بقیه، بسته به سناریو، نقش افرادی را بازی می کنند که حمایت‌کننده و یا مخالف هستند. (مثل یک مشتری عصبانی).
بعد از آنکه آن نقش‌ها را شناسایی کردید، آنها را بین افرادی که در این تمرین شرکت کرده‌اند، تقسیم کنید. آنها باید از قوه‌ی تخیل‌شان استفاده کرده و خود را به جای افرادی که نقش‌شان را بازی می‌کنند بگذارند و مانند آنها فکر کنند. این یعنی وقتی وارد بازی می‌شوند، باید بتوانند دیدگاه، اهداف، انگیزه‌ها و احساسات کسی را که نقش او را بازی می‌کنند، نشان دهند.
قدم4: سناریو را بازی کنید
هر شخص نقش خود را تصور می‌کند و موقعیت را بازی می‌کند و هرجا که لازم باشد رویکردهای متفاوتی را امتحان می‌کند.
بهتر است سناریو یک موقعیت دشوار را در نظر گرفته باشد. مثلا، اگر هدف از نقش بازی کردن، این است که جلسه‌ی فروش را تمرین کنید، فردی که نقش مشتری را بازی می‌کند،می‌تواند ابتدا به عنوان یک مشتری ایده‌آل شروع کند و بعد در طول سناریو به شدت ناسازگار شود. در این حالت شما میتوانید رویکردهای مختلف برای کنترل چنین موقعیتی را تمرین و امتحان کنید و بدین شکل، به کسانی که در این تمرین شرکت کرده‌اند، تجاربی برای مقابله با آنها بیاموزید.
قدم5: درباره‌ی نکاتی که آموخته‌اید بحث کنید
وقتی نمایش تمام شد، درباره‌ی نکاتی که آموخته‌اید بحث کنید، تا هم خودتان و هم افرادی که در این تمرین شرکت کردند، از این تجربه یاد بگیرند. مثلا، اگر از آن به عنوان بخشی از تمرین آموزشی استفاده می‌کنید، میتوانید بحثی در رابطه با سناریویی که بازی کردید، داشته باشید و از تمامی کسانی که در آن شرکت داشتند، بخواهید خلاصه‌ای از نتایج به دست آمده و نکاتی که مشاهده کردند بنویسند.
راهنمایی‌های بیشتر
بعضی از افراد، در موقع بازی احساس تهدید شدن یا استرس دارند. چون ممکن است حس حماقت یا در مرکز توجه قرار گرفتن به آنها دست بدهد. برای اینکه نمایش بازی کردن کمتر تهدید کننده به نظر برسد، به آنها نمونه‌ای از نمایش را نشان دهید. به دو «بازیگر» سناریویی از قبل نوشته شده بدهید و چند دقیقه فرصت بدهید تا آماده شوند و بعد اجازه دهید در مقابل بقیه‌ی گروه بازی کنند. اگر دو نفر که اجتماعی‌تر هستند را انتخاب کنید یا خودتان یکی از بازیگران باشید، نتیجه بهتری می‌گیرید.
یک راه دیگر برای اینکه کمک کنید افراد بیشتر احساس راحتی کنند، این است که به آنها اجازه دهید در طول این نمایش شما را هدایت کنند. مثلا، اگر شما نقش نماینده‌ای در بخش خدمات مشتریان را بازی می‌کنید که در حال مواجهه با یک مشتری عصبانی است، افراد دیگر گروه می‌توانند پیشنهاداتی برای کنترل کردن اوضاع به شما بدهند.
مثال‌هایی از نمایش بازی کردن
احمد که مدیر بخش خدمات مشتریان در یک شرکت تکنولوژیک است، تیمی به منظور ایجاد جلسه‌ای برای نمایش بازی کردن تشکیل داده است. او گروهی از توسعه‌دهندگان نرم‌افزار و نمایندگان پشتیبانی فروش را کنار هم جمع می‌کند.
او افراد دعوت شده را به دو گروه تقسیم می‌کند: گروه الف را نمایندگان بخش پشتیبانی فروش تشکیل می‌دهند و گروه ب را مشتریان.
او به گروه الف می‌گوید مشتری‌ای که در این موقعیت قرار دارد، یکی از قدیمی‌ترین مشتریان شرکت است و بیش از 15 درصد از درآمد سالانه‌ی شرکت به این مشتری بستگی دارد و شرکت به هیچ عنوان نباید او را از دست بدهد.
احمد به گروه ب می‌گوید که مشتری محصولی نرم‌افزاری دریافت کرده است که در حد انتظار نبوده و به این دلیل که او یک مشتری وفادار است، این مسئله نگرانش کرده، چون اخیرا شرکت در دو موقعیت جداگانه نرم‌افزار مشکل‌دار به او فروخته شده و مسلما حالا رابطه‌اش با شرکت در معرض خطر قرار گرفته است.
احمد به گروه‌ها اجازه می‌دهد برای چند دقیقه طوفان‌فکری داشته باشند. سپس، هر کدام از گروه‌ها یک نفر را به عنوان بازیگر انتخاب می‌کنند تا در نمایش شرکت کنند. بازیگر در طول انجام نمایش از طرف اعضای دیگر تیم هدایت می‌شود. هر تیم می‌تواند هر وقت که خواست تقاضای وقت کند تا اعضای آن دوباره با هم مشورت کنند.
احمد سناریو را چند بار اجرا می‌کند. سناریوها با رفتار خوب و مؤدب مشتری شروع می‌شوند و به رفتار تُند و خشن خاتمه می‌یابند. هر بار، بهترین راه‌حل پیدا می‌شود. البته، گاهی ممکن است نمایش ادامه پیدا کند و پیشنهادات بیشتری ارائه شوند. وقتی مشخص شد که راه‌حل دیگری وجود ندارد، احمد دو گروه را در کنار هم جمع می‌کند تا درباره‌ی راه‌حل بحث کنند. در طول این مرحله، آنها استراتژی‌ها و راه‌حل‌هایی را که بازیگران به نمایش گذاشتند و اینکه چطور می‌توان آنها را در موقعیت‌های واقعی به کار برد، مورد بحث و بررسی قرار می‌دهند.
همچنین او از هر کدام از تیم‌ها می‌خواهد تا خلاصه‌ی کوتاهی از نکاتی که از این تمرین یاد گرفتند بنویسند. سپس خلاصه‌ها را با هم ترکیب می‌کند و یک کپی از نکات مهم را در اختیار همه‌ی شرکت‌کنندگان قرار می‌دهد.
