بامداد پنجشنبه 30 خرداد بود که ایران یک فروند پهپاد جاسوسی «گلوبال هاوک» آمریکا را ساقط کرد. روابط عمومی کل سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در اطلاعیه‌ای در این باره اعلام کرده بود: در نخستین ساعات بامداد امروز یک فروند پهپاد جاسوسی گلوبال هاوک امریکا بعد از تجاوز به حریم سرزمینی جمهوری اسلامی ایران در منطقه روبروی کوه مبارک استان هرمزگان، هدف آتش پدافند نیروی هوا فضای سپاه پاسداران انقلاب اسلامی قرار گرفت و سرنگون شد»
نیویورک تایمز نوشت: «عصر 20 ژوئن (30 خرداد) که رئیس‌جهور ترامپ داشت با رهبران کنگره دیدار می‌کرد، او تصمیم خودش را برای تلافی کردن اقدام ایران در ساقط کردن پهپاد آمریکایی را گرفته بود اما برای اولین بار، طرح‌هایش را محرمانه نگه داشت و به جای اینکه خودش مدام صحبت کند، به توصیه‌ها گوش داد».
طبق گزارش نیویورک تایمز، یک قانونگذار جمهوری‌خواه در نشست رهبران کنگره با ترامپ در کاخ سفید سوال کرد: «چرا ما سراغ سایت‌های حمله (به پهپاد آمریکایی) نرویم؟» و رئیس‌جمهور آمریکا در جواب گفت: «خوب، به نظرم تصمیمم (درباره واکنش به سرنگون شدن پهپاد آمریکایی) را دوست خواهی داشت».
این روزنامه نوشت: «آقای ترامپ کمتر از سه ساعت بعد (از نشست با رهبران ارشد کنگره آمریکا در کاخ سفید) و در حالی که کشتی‌ها موشک‌هایشان را آماده کرده بودند و هواپیماها در آسمان در حال گشت‌زنی بودند، نظرش را تغییر داد و بدون مشورت با معاون رئیس‌جمهور، وزیر خارجه یا مشاور امنیت ملی تصمیمش را برگرداند و 10 دقیقه قبل از حمله، به پنتاگون دستور توقف حملات هوایی را صادر کرد».
از نظر نیویورک تایمز، این یک نقطه مهم تصمیم‌گیری برای «رئیس‌جمهوری بود که اغلب به "نابودی کامل" دشمنان تهدید می‌کند اما همزمان بیرون کشیدن آمریکا از جنگ‌های خاورمیانه را وعده داده است. (توقف حمله به ایران) نشان داد که این فرمانده کل قوا بیشتر از آنچه که منتقدانش تصور می‌کردند، محتاط است».
این رسانه مدعی شد: «سه ماه بعد از این ماجرا، برخی از متحدان خود ترامپ هنوز هم نگران هستند که ایران ناکامی آمریکا در دادن پاسخ به این کشور را نشانه‌ای از ضعف تلقی کرد و این موضوع ایران را برای حمله به تاسیسات نفتی (آرامکو) عربستان سعودی جسور کرد اما آقای ترامپ معتقد است که این تصمیم او خویشتنداری کشوری است که جان‌ها و منابع مالی بسیاری را در کشورهای خارجی از دست داده است».
نیویورک تایمز ادامه داد: «اما او (ترامپ) بار دیگر خودش را در همان جایی می‌بیند که در ماه ژوئن (اواخر خرداد) با آن روبرو بود، کشمکش با عواقب توسل به گزینه نظامی یا کشمکش با عواقب اجتناب از اقدام نظامی. البته با این اختلاف که در حال حاضر ایران متهم به انجام یک اقدام تحریک‌آمیزتر است و مخاطرات کنونی بسیار بیشتر از قبل است».
این رسانه آمریکایی سپس روایتی درباره تصمیم ترامپ برای متوقف کردن حمله تلافی‌جویانه به ایران در پاسخ به سرنگونی پهپاد آمریکایی منتشر کرده است.
نیویورک تایمز این روایت را به نقل از «مشاوران کاخ سفید، مقام‌های پنتاگون، افسران ارتش آمریکا، دیپلمات‌های آمریکایی و خارجی، اعضای کنگره و مشاوران خارجی ترامپ (مشاورانی که در درون دولت آمریکا منصبی ندارند)» منتشر کرده است.
طبق این روایت، «چند ساعت بعد از سرنگونی پهپاد (گلوبال هاوک)، ساعت هفت صبح تیم رئیس‌جمهور در دفتر جان بولتون مشاور وقت امنیت ملی رئیس‌جمهور برای صبحانه دیدار کردند. مایک پامپئو وزیر خارجه و ژنرال جوزف دانفورد رئیس ستاد مشترک نیروهای مسلح به همراه پاتریک شاناهان و مارک اسپر دو سرپرست وزارت دفاع در جلسه حضور یافتند؛ شاناهان به تازگی اعلام استعفا کرده بود و هنوز چند روز به تعیین اسپر به عنوان جایگزین او باقی مانده بود».
بنا بر روایت نیویورک تایمز، در این نشست چندین گزینه نظامی مورد بحث قرار گرفت. ترجیح پنتاگون حمله به یک قایق موشک‌انداز ایرانی در دریای عمان بود البته برنامه این بود که نیروهای آمریکایی پیش از این حمله به ایرانی‌ها درباره تخلیه قایق هشدار دهند و از تخلیه قایق توسط ایرانی‌ها فیلمبرداری کنند و سپس یا یک بمب یا حمله موشکی قایق را غرق کنند.
به ادعای این روزنامه، شاناهان سرپرست وزارت دفاع و دانفورد رئیس ستاد مشترک نیروهای مسلح حمله به این قایق خالی از سرنشین ایرانی را «پاسخی متناسب» به سرنگونی پلوبال هاوک می‌دانستند چرا که در آن حمله ایران از آمریکایی‌ها تلفات انسانی بر جای نگذاشته بود.
نیویورک تایمز نوشت: «آقای بولتون و آقای پامپئو د این باره ابراز نگرانی کردند که چنین حمله‌ای (حمله به یک قایق ایرانی بدون سرنشین) به اندازه کافی قاطعانه نیست و خواستار حملات به خاک ایران شدند. بولتون خواستار هدف قرار دادن به اهدافی بود که او لقب "لیست جامع" به آن داده بود اما زدن اهداف این لیست تنها زمانی محقق می‌شد که عملیات در زمانی کوتاه انجام شود. در نهایت روی سه ایستگاه راداری و تاسیسات موشکی ایران توافق شد».
بعد از پایان این جلسه، اعضای همین جلسه ساعت 11 صبح در اتاق جلسات محرمانه کاخ سفید با ترامپ شرکت کردند؛ جلسه‌ای که یک ساعت به طول انجامید.
نیویورک تایمز نوشت: «در این جلسه، چهار مقام (دولت ترامپ) گفتند که هدف قرار دادن این سه هدف ایرانی منجر به بر جا ماندن حدود 150 نفر تلفات خواهد شد؛ تلفاتی که شامل اپراتور، پرسنل و نیروهای امنیتی این تاسیسات می‌شد».
بنا بر روایت این رسانه، «اعضای تیم امنیت ملی (آمریکا) بعد از این جلسه متقاعد شدند که آقای ترامپ تصمیم به انجام این حمله گرفته است و به فاصله کوتاهی بعد از این نشست، ناوهواپیمابر آبراهام لینکلن و دیگر کشتی‌ها و هواپیماها حدود ساعت 9 شب به وقت واشنگتن یا در آستانه نیمه شب در منطقه (خلیج فارس) برای حمله آماده شدند».
نیویورک تایمز گزارش داد: «البته هنوز هم مقام‌های غیرنظامی پنتاگون و ژنرال دانفورد به مخالفت ادامه دادند. آنها می‌گفتند که کشتن تعداد 150 ایرانی اقدامی برابر با سرنگونی یک پهپاد نیست و ممکن است سبب تحریک ایران به انجام اقدام متقابل شود و تنش را به یک تقابل گسترده‌تر افزایش دهد. مضاف بر این، ژنرال دانفورد استدلال می‌کرد که یک درگیری ادامه‌دار در خاورمیانه به تقویت حضور بیشتر نیروهای آمریکایی در منطقه و انتقال نیروهای آمریکا از اقیانوس آرام به خاورمیانه نیاز خواهد داشت و چین از این موضوع منتفع خواهد شد».
به ادعای این روزنامه، «به نظر می‌آمد خود آقای ترامپ هم تردیدهایی داشت و دلیل آن تا حدی به خاطر گزارشهایی با این مضمون بود که فرمانده ایرانی مسئول ساقط کردن پهپاد آمریکایی خودش رأساً اقدام کرده بود و حکومت این کشور به او دستور این حمله را نداده بود».
نیویورک تایمز نوشت: «آقای بولتون می‌گفت این موضوع که تهران دستور مستقیم حمله را داده و یا اینکه به فرماندهانش اختیار زیادی به منظور انجام چنین حمله‌ای را داده است یا نه، اهمیت کمی دارد اما از نظر آقای ترامپ، این موضوع مهمی بود».
این رسانه آمریکایی افزود: «این موضوع (برای ترامپ) از جهتی دیگر هم حائز اهمیت بود. او به شدت از روسای جمهور قبلی آمریکا به دلیل کشیدن سریع ماشه (حمله به دیگر کشورها) انتقاد می‌کرد. وی چند روز قبل (از شدت گرفتن بحث‌های درونی در دولت آمریکا برای پاسخ دادن به سرنگونی پهپاد گلوبال هاوک) با تاکر کارلسون مجری فاکس نیوز صحبت کرده بود و کارلسون به او یادآوری کرد که او (با وعده) پایان دادن به جنگ‌های بی‌پایان به منصب (ریاست جمهوری) رسیده است نه اینکه یک جنگ جدید را کلید بزند. آقای کارلسون گفت، اگر او توسط همان افرادی که آمریکا را به جنگ عراق کشاندند، در آن صورت آقای ترامپ باید شانس خود را برای پیروزی در انتخابات (ریاست جمهوری 2020) فراموش کند».
در ادامه روایت نیویورک تایمز آمده است: «ساعت سه بعد از ظهر، آقای ترامپ جلسه‌ای در اتاق جلسات محرمانه کاخ سفید با حضور رهبران کنگره از هر دو حزب تشکیل داد البته نانسی پلوسی رئیس مجلس نمایندگان به خاطر دیدار با آقای ترودو (نخست‌وزیر کانادا) دیر به جلسه آمد».
به گفته این روزنامه، «او (ترامپ) درباره نوع پاسخگویی به سرنگونی پهپاد، اطمینان کمتری داشت و دموکرات‌ها از او خواستند که محتاط باشد و درباره بی ثبات شدن منطقه و مهیا شدن اوضاع به نفع ایران در نتیجه اقدام نظامی آمریکا هشدار دادند. آقای ترامپ برای اولین بار، نظرات آنها را رد نکرد و او واقعا نگران واکنش بیش از حد بود».
«آدام اسمیت» رئیس دموکرات کمیته امور مسلح مجلس نمایندگان آمریکا در این باره گفت: «در نهایت، حسی که من از رئیس‌جمهور گرفتم این بود که او واقعا درباره کشیده شدن به یک درگیری گسترده‌تر نگران بود. اینکه رئیس‌جمهور ما را خواست و اقدامی فراگیر (در فراخواندن هم زمان رهبران هم حزبی جمهوری‌خواه و دموکرات‌ها) انجام داد، اقدامی خوب بود. او فقط ما را نخواسته بود که یک ساعت و نیم به ما بپرد بلکه او به حرف‌هایمان گوش داد و صادقانه بگویم، این موضوع مرا شگفت‌زده کرد».
طبق روایت نیویورک تایمز، بیش از 10 هزار ملوان و عضو نیروی هوایی آمریکا برای حمله به سه تاسیسات راداری و موشکی ایران در حال تدارک بودند. طرح این بود که از حداقل دو ناو آمریکایی «موشک‌های کروز تام هاوک» شلیک شود.
به ادعای این روزنامه، قرار نبود جنگنده‌های ناو هواپیمابر آمریکا در حمله اولیه به تاسیسات ایران مشارکت کنند اما قرار این بود که برای مقابله با «هرگونه تلاش تلافی‌جویانه ایران»، این هواپیماها در حریم هوایی شمال دریای عرب (جنوب عمان) به گشت‌زنی مشغول شوند.
نیویورک تایمز افزود، در نهایت ترامپ مستقیما به پنتاگون دستور توقف حمله به ایران را صادر کرد؛ دستوری که به گفته این رسانه، مایک پنس معاون رئیس‌جمهور، پامپئو وزیر خارجه و بولتون مشاور امنیت ملی کاخ سفید اطلاعی از آن نداشتند.
