تا صحبت از مشارکت پدرها در امور مربوط به بچهها میشود، غالب مادران آهی کشیده و از آرزوی خود برای این موضوع صحبت میکنند. اکثر مادران میگویند که آنها نیز تمایل بسیار زیادی دارند تا همسرشان ارتباط قویتر با فرزندشان داشته باشد و البته با انجام برخی کارهای مربوط به بچهها، باری از دوش آنها نیز بردارد. اما چرا در عمل به نظر میرسد که پدران تمایل چندانی به مشارکت در امور مربوط به بچهها نداشته و زمان کمی با فرزندان خود صرف میکنند؟ این موضوع از آن نظر اهمیت دارد که در بسیاری از مواقع علیرغم حضور پدر در خانه و داشتن فرصت، باز هم شاهد مشارکت آنها نیستیم. اما ایراد کار کجاست و چهطور میتوانیم همسرمان را تشویق کنیم تا زمان بیشتری را با بچهها گذرانده و البته مشارکت بیشتری در امور مربوط به بچهها داشته باشد؟
اگر از پدران بپرسید که چرا زمان چندانی را با فرزندان خود سپری نمیکنند، ممکن است به چند پاسخ تکراری برسید. مواردی چون نداشتن وقت، خستگی، نبود فرصت مناسب و اینکه وقتی همه کارهای مربوط به فرزندان دارد به خوبی توسط همسرشان انجام میشود، چرا با دخالتهای خود این نظم را بر هم بزنند! اما شاید بتوانیم ادعا کنیم که هر چند کم بودن فرصت و خستگی عوامل موثری در این موضوع، به ویژه در شهرهای بزرگ، هستند اما همه ماجرا نیستند. بسیاری از پدران هر چند بهترین چیزها را برای فرزندان خود میخواهند، اما از این موضوع مهم غافل هستند که بخشی از بهترین چیزها نه با کمک پول که تنها با صرف وقت با فرزندشان به دست خواهد آمد. این موضوع توسط پژوهشهای متعددی مشخص شده است. در واقع رابطه بین پدر یا فرزندان به اشکال مختلف چه بازی و تفریح، چه انجام مسوولیتهای خانه، رسیدگی به امور روزمره و چه انجام کارهای مدرسه، همه و همه میتوانند بر رشد ذهنی، شناخی، عاطفی و هیجانی کودکان اثرات مثبت شگرفی داشته باشند. پس اگر پدر هستید، سعی کنید با توجه به این نکته، انرژی بیشتری برای مشارکت بیشتر در کارهای فرزندان داشته باشید تا او از فواید آن بهره ببرد و اگر مادر هستید، سعی کنید با توجه به نکاتی که در ادامه خدمت شما خواهیم گرفت، همسرتان را به داشتن رابطه بیشتر ترغیب کنید.
دنبال کشف ایراد نباشید
همه پدرها بالاخره تا حدی در کارهای مربوط به فرزندشان مشارکت دارند، اما مشارک برخی از پدران بعد از مدت کوتاهی به شکل عجیبی کاهش پیدا میکند، این گروه از پدران افرادی هستند که با ایراد گرفتن های مداوم همسرشان مواجه شده و همین ایراد گرفتنها باعث میشود تا آنها علاقهای به ادامه مشارکت در امور مربوط به بچه ها نداشته باشند. پس اگر میخواهید انگیزه همسرتان برای غذا دادن، بازی کردن، کتاب خواندن، حمام کردن، پارک بردن و . . . حفظ شود، تلاش کنید همیشه نکات مثبت این فعالیتهای مشترک را بیان کنید و تا حد امکان از بیان ایرادات به ویژه آنها که کوچک و گذرا هستند، خودداری کنید.
لذت رابطه را به نمایش بگذارید
سعی کنید لحظات لذت بخش بین فرزندتان و پدر را پررنگ کنید. برای این منظور میتوانید عکسهایی از چنین موقعیتهایی را قاب کنید، این عکسها را برای صفحه گوشی تلفن و یا صفحه نمایش رایانه انتخاب کنید و البته با تعریف این برنامههای لذتبخش بین پدر و فرزندتان برای دیگران، همسران را به تکرار آنها تشویق کنید.
تمجید و تشویق را فراموش نکنید
گاهی همسر ما کار مثبتی میکند اما ما توجه چندانی به کار او نداشته و البته به روی او هم نمیآوریم که متوجه ارزش کار او شدهایم. گاهی با نیت قبلی سعی در چشمپوشی از این کارهای مثبت داریم، گاهی تصور میکنیم این کار باعث میشود که همسرمان تصور کند که کار خیلی فوقالعادهای انجام داده در حالیکه طبق تصور ما او تنها بخشی از وظیفه خود را انجام داده است! یادتان باشد همه ما نیاز داریم تا کارهای مثبتمان دیده شود، حتی اگر این کارها وظیفه ما تلقی شود. اگر میخواهید همسرتان کاری را تکرار کند، سعی کنید انجام آن را برایش لذتبخش کنید. واقعیت این است که کارهای مربوط به بچهها به خودی خود همیشه لذت بخش نیست اما تعریف و تشویق به جا همیشه لذتبخش است! پس سعی کنید با تعریف بلافاصله و حساب شده در همسران از اینکه در امور مربوط به بچهها مشارکت داشته، احساس مثبت ایجاد کنید.
به برآیند رابطه اهمیت بدهید
واقعیت این است که هر کدام از ما روش خاصی برای برقراری رابطه با فرزندمان داریم، برخی از ما علاقه داریم تا فعالیتهایی آرام مانند نقاشی با فرزندمان داشته باشیم، ولی در مقابل برخی از ما به دنبال فعالیتهای جسمانی مانند فوتبال هستیم. در کنار این تفاوتها برخی از ما تمایل داریم تا با تشویقهای کلامی بعد از هر پیشرفتی فرزندمان را به فعالیت بیشتر تشویق کنیم، اما برخی از ما صبر میکنیم تا زمانی که فرزندمان موفقیت چشمگیری کسب کرد، او را تحسین کنیم. هر چند شاید در بعضی زمینهها گزینه خوب و بدی وجود ندارد و به عنوان مثال نمیتوان بر نوع فعالیت انتخابی ارزشگذاری کرد، اما در مقابل در برخی زمینههای دیگر مانند سبک تشویق و تنبیه روشهای مناسب و یا نامناسب وجود دارد. البته بحث فعلی ما در رابطه با معرفی روش مناسب تشویق نیست، بلکه میخواهیم در این رابطه به نکته دیگری اشاره کنیم و آن هم روش برخورد در مقابل روشهای نادرست یکی از والدین در این زمینه است. عدهای از مادران میگویند همسرشان برخورد مناسبی با فرزندشان ندارد و به عنوان مثال از او ایراد گرفته و یا او را تحقیر میکند، در این شرایط نیز مادر تمایل چندانی به تشویق رابطه بیشتر پدر با فرزند ندارند. اگر شما نیز چنین شرایطی دارید، بد نیست به چند نکته توجه داشته باشید. بعضی از برخوردهایی که در نظر ما اشتباه میآیند، شاید بیشتر با معیارهای ما متفاوت باشند تا اینکه از اساس اشتباه باشند، پس برای تشخیص درسی و غلطی برخوردها عجله نکنید و سعی در استفاده از نظر متخصصان برای قضاوت درست در این زمینه داشته باشید. نکته دوم اینکه هرچند بعضی برخوردها ممکن است ایدهآل نباشد اما برای قضاوت نهایی باید آنچه فرزند ما از ارتباط با پدرش به دست میآورد، با آنچه از دست میدهد را در نظر داشته باشیم. واقعیت این است که داشتن رابطهای به نسبت مطلوب با پدر، میتواند فواید بسیاری در رشد ذهنی و عاطفی فرزند ما داشته باشد. پس با صرف برخوردهای نامناسب هر از گاهی همسرمان، فرزندمان را از او دور نکنیم و در نهایت اینکه شما با تشویق ابعاد مثبت رابطه، میتوانید در طول زمان همسرتان را به تکرار بخشهای مثبت سوق دهید و احتمال تکرار رفتارهای اشتباه را کاهش دهید.
شباهتها را پیدا کنید
شاید به نظر کمی دور از ذهن بیاید اما هر چه ما بیشتر از شباهتهای فرزندمان با پدرش صحبت کرده و البته از این موضوع، به عنوان نکتهای مثبت یاد کنیم، همسرمان را به سمت مشارکت بیشتر در کارهای فرزندمان سوق دادهایم. این موضوع را به ویژه مادران در ابتدای تولد فرزندشان بیشتر تجربه میکنند. البته توجه داشته باشید که این رابطه بین داشتن شباهت و مشارکت بیشتر محدود به زمان نوزادی نیست و در سالهای بعد نیز میتواند مشوق خوبی برای فعالیت بیشتر پدران باشد.
در زمان خونسردی درخواست کمک کنید
به عنوان مادر، بسیاری از ما زمانی متوجه حضور کمرنگ همسرمان در امور مربوط به بچهها میشویم که خودمان خسته شده و احساس میکنیم دیگر توان کافی برای رسیدگی به بچهها را نداریم. در این شرایط هم البته چون مادر خسته است، در غالب اوقات با ناراحتی، اوقات تلخی و عصبانیت خواسته خود را با همسرش در میان گذاشته و در بعضی مواقع کار تنها به شکایت و بیان عصبانیت محدود میماند. اگر شما نیز احساس فشار زیادی ناشی از رسیدگی از کارهای فرزندانتان داریم (امری که با داشتن بیش از یک بچه، کاملا طبیعی است!) سعی کنید پیش از اینکه این فشار باعث دلخوری شدید شما شده و نتوانید درخواست خود را به شکل مناسبی بیان کنید، دست به کار شده و با همسرتان در این مورد صحبت کنید. البته در زمان صحبت تلاش کنید موضوع را به صورت درخواست کمک و نه دستور برای کمک بیان کنید.
نظر همسرتان را جویا شوید
مادران هر روز ناچار از تصمیمگرفتن در مورد موضوعات مختلف مرتبط با بچهها هستند. بسیاری از این تصمیمات نیز به تنهایی گرفته شده و البته چارهای جز این نیست، اما اگر قرار باشد همه این تصمیمات به تنهایی گرفته شده و پدر بعد از اجرا در جریان آن قرار بگیرد، یک جای کار میلنگد. سعی کنید با در میان گذاشتن مسائل مختلف با همسرتان او را به مشارکت بیشتر در امور بچهها دعوت کنید. البته دقت کنید که تنها خود را محدود به بیان مشکلات و دردسرها نکنید، چرا که این کار تنها احساس خستگی و کلافگی ایجاد میکند. در عوض هر روز یکی دو موضوع را انتخاب کرده و در مقام مشورت نظر همسرتان را جویا شوید و البته تلاش کنید در بین موضوعات طرح شده موارد چون خرید و یا برنامههای تفریحی را که مواردی منفی نیستند، نیز طرح کنید و البته در زمان اجرای دیدگاه همسرتان، سعی کنید بازخوردهای مثبت بعدی را فراموش نکنید.
فرصتسازی کنید
تلاش کنید فعالیتهای مشترک و با حضور پدر را تقویت کرده و فرصت برای انجام آنها ایجاد کنید. البته منظور از فعالیت مشترک، هر کاری میتواند باشد، چه غذا خوردن همه با هم در یک زمان، چه خرید، پارک رفتن، خوردن خوراکی مورد علاقه فرزندتان و یا حتی دیدن فیلم و سریال محبوب. با این کار حداقل اعضای خانه با فضای فکری هم تا حدی آشنا میشوند و البته احتمال داشتن تعاملهای بیشتر نیز افزایش مییابد.