شناسه : ۱۹۸۲۸۲۱ - دوشنبه ۸ اردیبهشت ۱۳۹۹ ساعت ۰۱:۱۴
چالش ویروس در سرزمین‌های غیرقابل‌کنترل
به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از شهروند، برای هزاران نفری که یخ زدن‌های بی‌پایان شبانه در مرز بین یونان و ترکیه را تاب آوردند و تقریباً یک‌میلیون نفری که در جریان درگیری‌های خونین سوریه از شهر، روستا و خانه‌های خود آواره شده‌اند، لزوماً کووید-١٩ و مقابله برای مبتلا نشدن به این ویروس در اولویت قرار ندارد؛ همان‌طور که رئیس بهداشت کمیته بین‌المللی صلیب‌سرخ می‌گوید هنگامی که با یک سیستم خراب و غیرکاربردی مواجه هستیم، نمی‌توان با مداخلاتی صرفا با هدف مقابله با ویروس یا بیماری وارد شد؛ چراکه در چنین شرایطی با زیرساخت‌های اولیه بهداشتی و درمانی معیوب، شیوع بیماری شاید مهم‌ترین عامل مرگ‌ومیر آن جامعه نباشد. پس تا جایی که ممکن است باید از ورود ویروس به مناطق درگیری جلوگیری شود.
مسئول بهداشت صلیب‌سرخ جهانی می‌گوید که «مدیریت» کروناویروس در مناطق جنگی و درگیری غیرممکن است. در شرایطی که کنترل شیوع همه‌گیری کووید-١٩ برای همه کشورها چالش‌برانگیز شده است، توجه به اولویت قرار دادن موضوع در مناطق جنگی که بسیاری از آنها با تهدیدهای فوری روبه‌رو هستند، می‌تواند ضرورت محسوب شود. آژانس‌های امدادرسانی صراحتا اعلام کرده‌اند مردمی که در خطرناک‌ترین محیط‌ها، ازجمله مناطق جنگی و اردوگاههای پناهندگی زندگی می‌کنند، به‌طور نگران کننده‌ای در برابر کووید-١٩ بی‌دفاع هستند. نخستین موارد مشکوک به کروناویروس در عراق در اردوگاهی که برای آوارگان داخلی در نینوا ساخته شده، دیده شده و نگرانی از شیوع بیماری در میان کسانی که در نزدیکی هم زندگی می‌کنند، افزایش یافته است.
دفتر هماهنگی امور بشردوستانه سازمان ملل متحد می‌گوید، اقدامات پیشگیرانه برای جلوگیری از شیوع ویروس مانع ادامه فعالیت‌های بشردوستانه در عراق شده و بیشتر فعالیت‌ها یا به حالت تعلیق در آمده یا دسترسی به آن محدود شده است. از زمانی که سازمان بهداشت جهانی، همه‌گیر بودن کروناویروس را تأیید کرد، همه کشورها اقدامات لازم برای مبارزه با این ویروس را چندبرابر کردند. آمریکا ممنوعیت مسافرت به ٢٦ کشور اروپایی را وضع کرد؛ کشورها مرزهایشان را به روی مردم جهان بستند و مقررات تحمیلی قرنطینه برای مدیریت آلودگی در سراسر جهان، افزایش پیدا کرد. در این میان اما مناطق درگیری و جنگی در خاورمیانه و سراسر دنیا با سیستم‌های بهداشتی بسیار معیوب و غیرقابل دسترس، تجهیزاتی برای مقابله با ویروس دراختیار ندارند. اگر ویروس به سوریه و یمن برسد، مدیریت شیوع این بیماری «غیرممکن» خواهد بود. دکتر اسپرانزا مارتینز، رئیس بهداشت کمیته بین‌المللی صلیب‌سرخ می‌گوید: «وقتی به آینده نگاه و فکر می‌کنیم آیا کشورهایی که تحت‌تأثیر درگیری‌های مسلحانه قرار دارند قادر به پاسخگویی به شیوع کووید-١٩ خواهند بود؟ یک پاسخ به ذهن می‌رسد. شرایط بسیار وخیم خواهد بود.»
در آفریقا، سیستم‌های خدمات بهداشتی و درمانی در کشورهایی که درگیر جنگ هستند ازجمله سودان جنوبی، جمهوری دموکراتیک کنگو و جمهوری آفریقای مرکزی در شرایط فعلی و تهدید شیوع بیماری، برای برآوردن نیازهای بهداشتی تلاش می‌کنند. مارتینز معتقد است که هر گونه فشار مضاعف این سیستم‌ها را به زانو در می‌آورد. در یمن که امکانات بهداشتی و تأمین آب پاکیزه به خودی خود محدود است، حتی تسهیلات اقدامات احتیاط و پیشگیرانه اساسی مانند شست‌وشوی منظم دست نیز غالباً قابل دسترس نیست؛ رئیس بهداشت کمیته بین‌المللی صلیب سرخ عنوان می‌کند این هشدارهای بیداری تلنگری برای رسیدن به این واقعیت است که سیستم‌های بهداشتی باید در شرایط بحرانی تقویت شوند تا بتوانند شوک‌هایی از این دست را تحمل کنند.
صلیب سرخ بروشورهای آموزشی را بین مردم مناطق درگیری توزیع می‌کند درحالی‌که تیم‌های امدادرسانی تلاش می‌کنند دسترسی به آب تمیز را در ده‌ها منطقه آسیب‌دیده از بحران‌ها افزایش دهند. صابون در بسته‌های کمکی که به خانواده‌های آواره از خشونت و جنگ داده می‌‌شود گنجانده شده است. اما مسأله در مناطق درگیری صرفا منابع نیست، بلکه زمان است. بودجه بین‌المللی برای حمایت از جوامع کم درآمد اختصاص یافته، اما هنوز هیچ واکسن یا دارویی برای این ویروس نوظهور در دسترس نیست؛ در صورت بروز عفونت در سطح جوامع، حمایت از خدمات درمانی ضرورت دارد. سوریه، در این میان در شرایطی که مواردی محدود از کروناویروس را تأیید کرده، یکی از مناطق در معرض خطر است. در ادلب، جایی که مردم ماه‌ها زیر بمباران‌های پی‌در‌پی آتش خشم، زندگی‌شان نابود شد و بزرگ‌ترین آوارگی و جابه‌جایی ساکنان را در سال‌های نه چندان دور شاهد بوده‌است، دسترسی به مواد غذایی، آب تمیز، دارو و لباس گرم هنوز هم یک مبارزه روزانه برای مردم است. بمباران‌های اخیر درگیری‌های نیروهای نظامی سوریه و شورشیان تحت حمایت ترکیه، تعداد محدود بیمارستان‌های ادلب را که قادر به ارایه خدمات بودند نیز کمتر کرد. مارک کاتس، معاون هماهنگ‌کننده امور انساندوستانه منطقه‌ای سازمان ملل در سوریه، می‌گوید: «این حملات نه‌تنها بیمارستان‌ها و کلینیک‌های خدماتی را از دسترس خارج کرده، بلکه مراکز تخصصی پزشکی در زمینه واکسیناسیون و آزمایشگاه‌هایی که برای جلوگیری از شیوع بیماری‌ها و همه گیرها در صورت بروز ضروری هستند را نیز غیرفعال و ناکارآمد کرده است. تصور شرایطی که مردم در اردوگاههای پناهندگان دارند، بسیار نگران‌کننده است؛ فضایی که تعداد زیادی از مردم در فاصله بسیار کمی از هم زندگی می‌کنند؛ در چادرها یا ساختمان عمومی بسیار نزدیک به هم هستند و گاهی اوقات همه در یک فضای بزرگ در کنار هم می‌خوابند.»
برای هزاران نفری که یخ‌زدن‌های بی‌پایان شبانه در مرز بین یونان و ترکیه را تاب آوردند و تقریباً یک‌میلیون نفری که از شهر و روستا و خانه‌های خود آواره شده‌اند، لزوماً کووید-١٩ و مقابله برای مبتلا نشدن به این ویروس در اولویت نیست. همان‌طور که رئیس بهداشت کمیته بین المللی صلیب‌سرخ توضیح می‌دهد: «هنگامی که شما با یک سیستم خراب و غیرکاربردی مواجه هستید، نمی‌توانید با مداخلاتی صرفا با هدف مقابله با ویروس یا بیماری وارد شوید؛ چراکه در چنین شرایطی با زیرساخت‌های معیوب، شیوع بیماری شاید مهم‌ترین عامل مرگ و میر آن جامعه نباشد.» به گفته این مسئول صلیب‌سرخ درحال حاضر، تمرکز بر جلوگیری از ورود ویروس به این مناطق است؛ که اگر شیوع کووید-١٩ در این مناطق دیده شود، مراکز بازداشت و اردوگاههای پناهندگی شرایط بسیار سختی برای کنترل خواهند داشت؛ چراکه اصولا چیزی به عنوان فاصله‌گذاری اجتماعی در شرایط اردوگاهی غیرقابل اجراست. یک نمونه تأیید شده از ویروس به سرعت می‌تواند به افرادی که بسیار به هم نزدیک هستند، انتقال پیدا کند. مارتینز این مناطق را «سرزمین‌های غیرقابل کنترل» توصیف می‌کند و می‌گوید: «دولت‌ها، جوامع، آژانس‌های بشردوستانه - همه ما در شرایط دشوار به سر می‌بریم، به‌ویژه اگر در کشورهایی که تحت‌تأثیر درگیری‌های مسلحانه قرار دارند با تعداد زیادی از موارد مثبت کروناویروس مواجه شویم.»
