رم، شهر ابدی با تاریخ غنی و میراث فرهنگی خود یکی از زیباترین شهرهای جهان است که خانه بسیاری از آثار هنری و تاریخی است و محیطی پویا برای زندگی و تجربه فراهم می‌کند.
به گزارش ایمنا، رم با معماری کلاسیک خود و غذاهای لذیذ ایتالیایی، مقصد مورد علاقه گردشگران بسیاری از سراسر جهان است. با این وجود، با چالش‌های بسیاری از جمله زیرساخت‌های ناکافی، مسکن غیررسمی و آسیب‌پذیری‌های زیست‌محیطی دست‌وپنجه نرم می‌کند که نیاز به توجه جدی دارد.
مسکن غیررسمی
رم با چالش‌های قابل‌توجهی در زمینه مسکن غیررسمی و زیرساخت‌ها روبه‌رو است که به‌دلیل دهه‌ها توسعه نامنظم تشدید شده‌اند. محله‌ها و سکونتگاه‌های غیررسمی زیرساخت‌های ضروری برای زندگی شهری همچون آب سالم، بهداشت و مدیریت زباله ندارند که شهر را مستعد خطرهای جدی سلامتی می‌کند و همبستگی اجتماعی و ثبات اقتصادی را مورد تهدید قرار می‌دهد.
ساکنان سکونتگاه‌های غیررسمی بیشتر با مشکلات مربوط به مالکیت نامشخص اموال برای خانه‌های خود روبه‌رو هستند. این وضعیت آن‌ها را مستعد اخراج قرار می‌دهد و دسترسی آن‌ها به خدمات عمومی را محدود می‌سازد. بسیاری از خانواده‌ها در مسکن‌هایی با تراکم جمعیت بسیار بالا زندگی می‌کنند که فضای کافی و امکانات مناسب همچون لوله‌کشی داخلی ندارند.
رم اصلاحاتی در برنامه‌ریزی شهری آغاز کرده است تا سکونتگاه‌های غیررسمی را وارد بازار رسمی مسکن کند. این تلاش شامل ارائه شناخت قانونی برای اموال و بهبود زیرساخت‌ها در این مناطق است. مقامات محلی روزبه‌روز بیشتر اعضای جامعه را در فرایندهای تصمیم‌گیری مربوط به سیاست‌گذاری مسکن دخیل می‌کنند. هدف از این رویکرد اطمینان حاصل کردن از این است که راه‌حل‌ها متناسب با نیازهای ویژه ساکنان سکونتگاه‌های غیررسمی باشد.
تمرکز فرایندهای تصمیم‌گیری بر ارتقای زیرساخت‌ها در محله‌های غیررسمی است که شامل بهبود دسترسی به خدمات عمومی همچون برق، آب و گاز می‌شود. چنین سرمایه‌گذاری‌هایی برای ارتقای شرایط زندگی و ترویج فراگیری اجتماعی بسیار مهم هستند. همکاری‌هایی نیز با سازمان‌های مردم نهاد برای حل بحران انجام شده است که در نظر دارند پشتیبانی لازم را برای ساکنان فراهم کنند تا چارچوب‌های حقوقی را بشناسند و منابع مورد نیاز خود را به دست آورند.
اگرچه رم گام‌هایی جهت حل چالش‌های ناشی از مسکن غیررسمی و زیر ساخت‌های ناکافی برداشته است، اما سرعت پیشرفت کند است و نبود سیاست‌های جامع که اولویت را به حقوق و منافع جوامع تحت تأثیر بدهند، هنوز احساس می‌شود.
بحران مدیریت پسماند
رم در حال حاضر با بحران شدید مدیریت پسماند روبه‌رو است که با انباشت زباله در خیابان‌ها و نارضایتی عمومی همراه است. این وضعیت طی سال‌ها، به‌ویژه پس از بسته شدن محل‌های دفن زباله اصلی و تلاش ناموفق شهر برای یافتن راه‌حل‌های پایدار برای دفع زباله شکل گرفته است. بسته شدن مالاگروتا، بزرگترین محل دفن اروپا، آغاز مسائل مدیریت زباله رم بود؛ از آن زمان به بعد، شهر با مشکلات دفع پسماند روبه‌رو شد و مجبور شد بخشی از زباله‌ها را به مناطق دیگر یا حتی خارج از کشور بفرستد که هم هزینه‌بر است و هم از نظر زیست‌محیطی پایدار نیست.
جنبش پنج ستاره مخالف سوزاندن زباله‌ها به‌عنوان یک راه‌حل بود و بر تلاش‌های بازیافت تکیه داشت، اما نتایج قابل‌قبولی به دست نیاورد. انباشت زباله در هوای گرم، نگرانی‌هایی درباره سلامت عمومی ایجاد کرده است و ساکنان روزبه‌روز بیشتر نگران پیامدهای جمع‌نکردن زباله‌ها از خیابان‌ها هستند.
مسئولان شهری رم راهکارهایی را برای غلبه‌بر این مشکل ارائه داده‌اند که یکی از آن‌ها احداث یک کارخانه تبدیل انرژی است. این کارخانه قرار است سالانه 600 هزار تن زباله را پردازش و انرژی کافی برای تأمین برق حدود 200 هزار خانه را تولید کند. پیش‌بینی می‌شود این کارخانه از تابستان 2027 شروع به کار کند.
سازمان‌های محلی نیز در این شهر ایجاد شده است تا شیوه‌های بهتر مدیریت پسماند را ترویج دهند و مردم بیشتری را تشویق کنند تا در پاکیزگی شهر مشارکت داشته باشند. هدف این گروه‌ها افزایش آگاهی درباره اهمیت پرداختن به مسائل مربوط به پسماندها در سطح محلی است.
بحران مدیریت پسماند رم یک مشکل چندوجهی است که ریشه در مدیریت نامناسب، چالش‌های سیاسی و محدودیت‌های زیرساختی دارد. اگرچه برنامه‌ریزی برای ساخت کارخانه جدید امیدوارکننده است، اما هنوز اقدامات زیادی باید انجام شود تا بتوان نرخ بازیافت را ارتقا داد و جامعه را در کارهای پایدارتر دخیل کرد.
پراکندگی شهری
پراکندگی شهری در رم یک مسئله فوری ناشی از عوامل اجتماعی و اقتصادی مختلف است و پیامدهای قابل‌توجهی برای محیط زیست، زیرساخت‌ها و بافت اجتماعی شهر دارد. توسعه بی‌رویه و برنامه‌ریزی‌نشده به مناطق اطراف موجب ایجاد محله‌هایی با تراکم کم شده است که بیشتر مواقع زیرساخت‌ها و خدمات کافی ندارند و به حومه‌هایی جدا از هسته مرکزی شهر تبدیل شده‌اند که بیشتر شبیه به شهرهای خوابگاهی هستند.
پراکندگی مناطق شهری موجب تجاوز به زمین‌های کشاورزی و زیستگاه‌های طبیعی شده است که تهدیدی برای تنوع زیستی به‌شمار می‌رود. این روند دسترسی به زمین برای کشاورزی را کاهش می‌دهد و اقتصادهای محلی را با مشکل روبه‌رو می‌کند. ساکنان محله‌های پراکنده، بیشتر به خودروهای شخصی برای حمل‌ونقل وابسته‌اند که این وابستگی، منجر به افزایش ترافیک، آلودگی هوا و زمان سفر طولانی‌تر برای سفرهای روزانه می‌شود.
جست‌وجوی مسکن ارزان‌قیمت بسیاری از ساکنان را تشویق کرده است تا از مرکز شهر خارج شوند و در حومه‌های ارزان‌تر زندگی کنند. این روند با نیاز به فضای بیشتر برای زندگی و تفریح تقویت شده است. تغییرات در سبک زندگی همچون تمایل داشتن به خانه‌های بزرگ‌تر با حیاط و باغچه، منجر به شکل‌گیری مناطق مسکونی تک‌کاربری شده است که هزینه‌های عمومی بیشتری برای زیرساخت‌ها و تأمین خدمات عمومی همچون برق، آب، گاز و محافظت از جاده‌ها را در پی دارد.
پراکندگی شهر به نابودی زیستگاه‌ها، افزایش رواناب ناشی ازسطح‌های غیرقابل نفوذ و دمای بالاتر در مناطق شهری منجر می‌شود که اکوسیستم‌های محلی را تهدید می‌کند و تأثیر بسیاری بر تغییر اقلیم دارد. از سوی دیگر، ایجاد جوامع حومه‌ای جداشده ممکن است موجب کاهش انسجام اجتماعی و از بین رفتن حس تعلق بین ساکنان شود.
این شهر استراتژی‌هایی را به‌ویژه از طریق مشارکت اجتماعی و برنامه‌ریزی شهری نوآورانه، برای حل این مشکلات آغاز کرده است. تاکنون ابتکاراتی همچون هکاتون‌ها برگزار شده است که جوانان را در یافتن راه‌حل‌هایی برای بحران مسکن و سایر مسائل شهری دخیل می‌کنند، همچنین همکاری‌هایی با سازمان‌های غیرانتفاعی انجام شده است تا از فروپاشی شهری جلوگیری شود و راه‌حل‌هایی بر پایه جامعه ارتقا داده شوند. این سازمان‌ها تلاش می‌کنند تا جوامع محلی را توانمند سازند و شرایط زندگی بهتر را برای ساکنان فراهم کنند.
با این وجود هنوز چالش‌هایی درباره کارآمدی این تلاش‌ها برای دستیابی به نتایج ملموس وجود دارد. بسیاری از ساکنان نگرانی‌هایی نسبت به کارایی ضعیف و کند بودن تغییرات ابراز می‌کنند. بحران مداوم اقلیمی نیز فوریت بیشتری به این مباحث اضافه کرده است، زیرا کارشناسان هشدار می‌دهند که سیلاب و تهدیدهای زیست‌محیطی دیگر ممکن است در آینده نزدیک رخ دهد.
