در سال‌های اخیر ETF ها یا همان صندوق های سرمایه گذاری قابل معامله در بورس تبدیل به یک گزینه سرمایه گذاری محبوب برای بسیاری از سرمایه گذاران شده‌اند. دسترسی آن‌ها و نقد شوندگی شان، آن‌ها را به گزینه‌های جذابی برای بسیاری از سرمایه گذاران که به تجزیه و تحلیل های مالی و به‌کارگیری استراتژی های پیچیده سرمایه گذاری علاقه ندارند، تبدیل کرده است. مثل صندوق های سرمایه گذاری مشترک، ETF ها به‌وسیله بسیاری از شرکت های پژوهشی سرمایه گذاری که معیارهای متعددی دارند، امتیازبندی می‌شوند. این امتیازبندی ها می‌تواند برای آن‌هایی که به تحلیل عمیق‌تری از ETF ها قبل از اقدام برای خرید سهام آن‌ها نیاز دارند، بسیار مفید باشد. در زیر به بعضی از عوامل مهم که برای تعیین رتبه بندی ETF و یا جذابیتشان اندازه‌گیری شده‌اند، اشاره می‌کنیم.
بازده و ریسک
عملکرد یک ETF معمولاً اولین عاملی است که سرمایه گذاران می‌خواهند قبل از سرمایه گذاری، از آن مطلع شوند. بدون در نظر گرفتن اینکه صندوق در چه نوع دارایی هایی سرمایه گذاری می‌کند، هیچ‌کس نمی‌خواهد سرمایه خود را در جایی که سابقه ضعیفی دارد، قرار دهد. شرکت تحقیقاتی مستقل Morningstar که در حوزه سرمایه گذاری فعال است، از سیستم امتیازدهی ستاره‌ای که ETF ها را با بقیه صندوق ها در یک بخش قرار می‌دهد، استفاده می‌نماید. امتیاز یک ستاره به معنی عملکرد ضعیف و پنج ستاره مطلوب است. رتبه بندی ETF ها در این شرکت بر اساس بازده تعدیل شده با ریسک برای بازه های زمانی سه، پنج و ده ساله برای این ETF های قابل مقایسه می‌باشد. شرکت Morningstar همچنین صندوق های سرمایه گذاری مشترک را امتیازبندی می‌کند و امتیازات آن‌ها در اختیار تعداد بی‌شماری از سرمایه گذاران قرار می‌دهد.
موسسه XTF که یک شرکت پژوهشی دیگر در زمینه ابزار قابل معامله در بورس است، معیارهایی همچون درآمدها و سود سهام ایجاد شده ETF های مبتنی بر سهام را محاسبه می‌کند. این موسسه همچنین جزئیات زیادی مثل محاسبه ریسک نرخ بهره و درآمد ثابت ETF را برای محاسبات خود در نظر می‌گیرد. از این گذشته، XTF نشان می‌دهد که آیا صندوقها سطح کافی از متنوع سازی را دارند یا خیر.
هزینه ها و مخارج
همان‌قدر که عملکرد یک ETF حیاتی است، سرمایه گذاران نمی‌خواهند درآمدهای بالقوه‌شان از طریق هزینه های اضافی بر باد برود. مؤسسه S&P Capital IQ که اطلاعات مالی را جمع‌آوری و گزارش می‌کند؛ متغیرهایی نظیر نسبت هزینه ناخالص را رتبه بندی می‌کند تا مشخص کند که آیا مدیران صندوق ها هزینه های مدیریت را در حداقل مقدار ممکن نگه می‌دارند یا خیر.
ساختار
اینکه ETF ها شاخص ها و معیارهای اساسی را چقدر از نزدیک پیگیری می‌کنند عنصری است که در رتبه بندی آن‌ها مورداستفاده قرار می‌گیرد. مؤسسات رتبه بندی مختلف با در نظر گرفتن شاخص‌های دقیق این مورد را بررسی می‌کنند تا مشخص شود که آیا ETF ها از شاخص درستی پیروی می‌کنند یا خیر.
نقد شوندگی
نقد شوندگی برای ETF ها امری ضروری است و نشان می‌دهد که خرید و فروش بدون تأثیر شدید قیمت بازار برای سرمایه گذاری چقدر آسان است. شرکت پژوهشی Ned Davis یک روش برای رتبه بندی نقدشوندگی در اختیار دارد که در آن عدد 1 یعنی نقدشوندگی بسیار پایین و 5 به معنی نقد شوندگی بالاست.
نتیجه‌گیری
ETF ها برای سرمایه گذارانی که می‌خواهند پولشان را در جایی به گستردگی شاخص کل سرمایه گذاری کنند، یک گزینه‌ی به‌سرعت در حال رشد است. دانستن اینکه این سرمایه گذاری های پیچیده چگونه امتیازبندی می‌شوند تمرینی است برای تحقیق و تصمیم برای اینکه سرمایه گذاری در یک صندوق از نظر مالی معقول است یا خیر.
متأسفانه در ایران هنوز مؤسسات رتبه بندی مستقل و کارآمدی وجود ندارد؛ اما شما می‌توانید با مقایسه عملکرد، هزینه‌ها، ساختار صندوق و نقد شوندگی آن‌که اجزای کلیدی ETF ها هستند مقایسه دقیق‌تری بین این نوع صندوقها داشته باشید. سرمایه گذاران اگر به بال دانش مجهز باشند، می‌توانند در فهمیدن امتیازبندی یک ETF و تصمیم برای خرید یا فروش آن اعتمادبه‌نفس بیشتری کسب کنند.
منبع: مدیرمالی
