پیش‏ بینی کارشناسی تورم ۱۴۰۰

علاوه بر این تحلیل‌های رسمی حاکی از آن است که در هر سه شاخص تورم ماهانه، تورم نقطه‌ای و تورم میانگین در ماه پایانی پاییز شاهد کاهش رشد تورم بوده‌ایم. دیگر اینکه محور تورم در آذرماه، خوراکی‌ها و آشامیدنی‌ها بوده است؛ به‌نحوی‌که در دو شاخص تورم نقطه‌ای و میانگین، میزان تورم خوراکی‌ها بالاتر بوده و فقط در تورم ماهانه با اختلاف ناچیزی از تورم گروه غیرخوراکی‌ها و خدمات تورم بالاتری تجربه کرده است.

کارشناسان اقتصادی بر این باورند که نوسانات پایین نرخ ارز به‌دلیل چشم‌انداز مثبت نسبت به آینده مذاکرات در فصل پاییز سبب شده تا تورم کالاهای غیرخوراکی کمتر از خوراکی‌ها و آشامیدنی‌ها شود. از سوی دیگر افزایش قیمت در هزینه خرید خوراکی‌ها و آشامیدنی‌ها سبب خواهد شد تا قدرت خرید مردم در تهیه سبد معیشتی کالاهای ضروری کاهش یابد که این موضوع بسیار نگران‌کننده است و آثار و تبعات اجتماعی و رفاهی خواهد داشت.

   اهمیت تورم

مرکز آمار و اطلاعات راهبردی وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی در گزارشی به تحلیل آماری روند تورم در آذر ماه سال جاری پرداخت. شاخص بهای کالاها و خدمات مصرفی خانوارها (CPI)، معیار سنجش تغییرات قیمت کالاها و خدماتی است که به مصرف خانوارها می‌رسد. به عبارت دیگر شاخص قیمت کل، میانگین موزونی از شاخص قیمت در مجموع 455 قلم شامل 308 قلم کالا و 147 قلم خدمت است.

این شاخص مهم‌ترین ابزار اندازه‌گیری میزان تورم قیمت‌ها در اقتصاد کشور است و کاربردهای گوناگونی از جمله در برآورد قدرت خرید پول کشور، معیار سنجش قدرت خرید و تعدیل حقوق و دستمزد دارد. اهمیت دیگر شاخص مذکور آن است که علاوه بر برنامه‌ریزان و محققان حوزه‌های اقتصادی، متخصصان حوزه‌های اجتماعی نیز را نیز جزو کاربران اصلی آمارهای تورم هستند. به این دلیل که افزایش تورم، اصلی‌ترین مسائل اجتماعی مانند فقر و بیکاری را مستقیما تحت تاثیر قرار می‌دهد؛ به‌نحوی‌که با افزایش قیمت کالاها، قدرت خرید مردم کاهش می‌یابد و این موضوع سبب کاهش رفاه آنها می‌شود.

   پیش‌بینی تورم 30درصدی تا پایان سال

در قسمتی از گزارش مرکز آمار و اطلاعات راهبردی وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی به بررسی پیش‌بینی تورم میانگین و میزان اختلاف با تورم محقق‌شده توسط مرکز آمار پرداخته شده است.

بنا بر آمارهای رسمی تا پایان مرداد ماه انتظارات تورمی صعودی بوده است؛ به‌نحوی‌که میزان تورم پیش‎‎‎‎‎‎‎‌بینی‌شده از 2/ 41درصد در اردیبهشت به میزان 45درصد در مرداد ماه رسیده است. در ادامه تا پایان اسفند این روند معکوس شده است؛ به‌نحوی‌که پیش‌بینی شده تورم از 7/ 44درصد در شهریور ماه به 8/ 29درصد در اسفند ماه برسد.

اگر بخواهیم میزان صحت این پیش‌بینی‌ها را بسنجیم باید این اعداد را با میزان واقعی تورم‌های محقق‌شده در ماه‌های سال مقایسه کنیم. تحلیل‌های رسمی نشان می‌دهد که این اختلاف از 2/ 0واحد درصد در اردیبهشت به 2/ 5واحد درصد در آذر ماه افزایش پیدا کرده است.

   4 گروه تاثیرگذار در سبد خانوار

در بخشی از این گزارش ضرایب اهمیت گروه‌های اصلی سبد کالاها و خدمات مصرفی خانوارهای کشور در 12 گروه عمده در سه بخش شهری، روستایی و کل آورده شده است. این گروه‌ها شامل «خوراکی‌ها و آشامیدنی‌ها»، «دخانیات»، «پوشاک و کفش»، «مسکن، آب، برق، گاز و سایر سوخت‌ها»، «مبلمان و لوازم خانگی و نگهداری معمول آنها»، «بهداشت و درمان»، «حمل‌ونقل»، «ارتباطات»، «تفریح و فرهنگ»، «آموزش»، «هتل و رستوران» و «کالاها و خدمات متفرقه» است. براساس آمارهای رسمی از بین 12 گروه عمده هزینه‌ای خانوار 4 گروه «مسکن، آب، برق، گاز و سایر سوخت‌ها»، «خوراکی‌ها و آشامیدی‌ها»، «بهداشت و درمان» و «حمل‌ونقل» به ترتیب دارای بیشترین وزن در سبد خانوار است؛ به‌طوری‌که بیش از 76درصد از ضریب اهمیت سبد کالاها و خدمات مورد نیاز خانوارهای کشور و نیز مناطق شهری و روستایی را به خود اختصاص داده‌اند. البته از این میان، سهم دو گروه «مسکن، آب، برق، گاز و سایر سوخت‌ها» و «خوراکی‌ها، آشامیدنی‌ها»، بیش از59درصد است.

   تورم آذر؛ پایین‌ترین تورم 6 ماه اخیر

بررسی آمارهای رسمی نشان می‌دهد تورم ماهانه آذرماه معادل 7/ 1درصد ثبت شده است؛ به‌نحوی‌که خوراکی‌ها و آشامیدنی‌ها تورمی 4/ 1درصدی و کالاهای غیرخوراکی‌ها و خدمات تورم 8/ 1درصدی را تجربه کرده‌اند. تورم 7/ 1درصدی سومین ماه پاییز با کاهش 7/ 0واحد درصدی نسبت به تورم آبان ماه (4/ 2درصد) مواجه شد.

 تحلیل‌ آمارهای رسمی نشان می‌دهد تورم ماهانه از سطح 7/ 2درصد در فروردین ماه به 9/ 3 درصد در شهریور ماه رسید. در ادامه این نرخ به صورت پله‌ای کاهش پیدا کرد؛ به‌نحوی‌که به 7/ 1درصد در پاییز رسید. مورد سوم اینکه در ماه مذکور دو گروه تورمی منفی داشته‌اند؛ نخست گوشت قرمز و گوشت ماکیان (گوشت مرغ) (منفی 2/ 0درصد) و گروه دیگر میوه و خشکبار (منفی 1/ 1درصد). تورم منفی این گروه‌ها تاثیر کاهشی بر نرخ تورم ماهانه داشته است.

مورد دیگر اینکه، در ماه مذکور برخی گروه‌ها تورمی بالاتر و برخی دیگر تورمی پایین‌تر از تورم ماهانه را تجربه کرده‌اند. گروه‌های خوراکی‌ها و آشامیدنی‌ها (4/ 1درصد)، مسکن، آب، برق، گاز و سایر سوخت‌ها (یک‌درصد)، بهداشت و درمان (3/ 1درصد)، ارتباطات (یک‌درصد) و آموزش (6/ 1درصد) تورمی پایین‌تر از تورم ماهانه و گروه‌های دخانیات (9/ 3درصد)، پوشاک و کفش (1/ 3درصد)، مبلمان و لوازم خانگی و نگهداری معمول آنها (1/ 2درصد)، حمل‌ونقل (8/ 2درصد)، تفریح و فرهنگ (1/ 2درصد)، هتل و رستوران (2درصد) و کالاها و خدمات متفرقه (2/ 2درصد) تورمی بالاتر به نسبت تورم ماهانه ثبت کردند. دیگر اینکه گروه‌های «محصولات خوراکی طبقه‌بندی‌نشده در جای دیگر» (ادویه و چاشنی شامل زعفران، رب گوجه‌فرنگی و سس گوجه‌فرنگی (5/ 5درصد)، دخانیات (9/ 3درصد) و سبزیجات (سبزی‌ها و حبوبات شامل سیب‌زمینی، گوجه فرنگی و پیاز) (5/ 3درصد) بالاترین نرخ تورم ماهانه را در بین گروه‌های اصلی داشته‌اند. درنهایت اینکه گروه‌های «اجاره»، «حمل‌ونقل» و «نان و غلات» بیشترین ضریب تاثیر را در افزایش تورم ماهانه داشته‌اند که این موضوع نسبت به ماه آبان تفاوتی نکرده است.

   رتبه‌بندی تورم نقطه‌ای گروه‌های اصلی

شاخص دیگر مورد بررسی در گزارش مذکور، تورم نقطه به نقطه است. تورم نقطه‌ای میزان تغییرات قیمت در ماه مورد نظر را نسبت به مدت مشابه سال قبل در نظر می‌گیرد. تورم نقطه به نقطه در ماه مذکور معادل 14/ 35درصد ثبت شده است که نسبت به ماه گذشته کاهشی حدود 5/ 0واحد درصدی داشته است. تورم نقطه‌ای در آبان‌ماه برابر 64/ 35 ثبت شده بود. در شاخص مذکور خوراکی‌ها و آشامیدنی‌ها تورم 8/ 41درصدی و کالاهای غیرخوراکی و خدمات تورمی 8/ 31درصدی را تجربه کردند.

بررسی آمارهای رسمی نشان می‌دهد 3 گروه هتل و رستوران (1/ 60درصد)، قند و شکر و شیرینی‌ها (3/ 58درصد) و ماهی‌ها و صدف‌داران (5/ 57درصد) بالاترین میزان تورم نقطه‌ای و 3 گروه ارتباطات (3/ 2درصد)، گوشت قرمز و ماکیان (8/ 24درصد) و آب، برق و سوخت (7/ 23درصد) پایین‌ترین میزان این شاخص را ثبت کرده‌اند.

در نهایت اینکه در ماه مذکور، گروه‌های «اجاره»، «حمل‌ونقل» و «نان و غلات» بیشترین ضریب تاثیر را در افزایش تورم نقطه‌ای داشته‌اند که نسبت به ماه قبل، گروه «حمل‌ونقل» جایگزین گروه «بهداشت و درمان» شده است.

   کاهش یک واحد درصدی تورم میانگین

 در نهایت شاخص دیگر مورد بررسی در این گزارش، تورم 12ماهه است. بنا بر آمارهای رسمی تورم مذکور در آخرین ماه پاییز سال 1400 معادل 4/ 43درصد ثبت شده است؛ به‌نحوی‌که خوراکی‌ها و آشامیدنی‌ها تورم 3/ 58درصدی و غیرخوراکی‌ها نیز تورم 6/ 36درصدی را تجربه کردند.

تورم میانگین در فروردین ماه به میزان 9/ 38درصد که تا پایان شهریور این روند صعودی بود. در ادامه این تورم کاهشی شد؛ به‌نحوی‌که تورم 12ماه منتهی به آذر ماه با یک واحد درصد کاهش از 4/ 44درصد در آبان ماه به 4/ 43درصد در آذر ماه رسید.

در این خصوص 3 گروه «روغن‌ها و چربی‌ها» (9/ 85درصد)، «شیر، پنیر و تخم‌مرغ» (4/ 71درصد) و «ماهی‌ها و صدف‌داران» (9/ 66درصد) بالاترین و 3 گروه «ارتباطات» (7/ 10درصد)، «آب، برق و سوخت» (9/ 22درصد) و «آموزش» (3/ 23درصد) کمترین تورم 12 ماهه را از آن خود کرده‌اند.در نهایت اینکه گروه‌های «اجاره»، «حمل‌ونقل» و «نان و غلات» بیشترین ضریب تاثیر را در افزایش تورم 12 ماهه داشته‌اند که این موضوع نسبت به ماه آبان تفاوتی نکرده است.