بورس‏‏‌بازی در باند نااطمینانی

بورس تهران روز گذشته را با افت بیش از 4‌هزار واحدی شاخص اصلی سهام به پایان برد. در این روز کاهش 31/ 0درصدی میانگین وزنی قیمت‌ها موجب شد نماگر اصلی بازار یک روز دیگر را نیز با عملکرد کاهشی به اتمام برساند. به موجب این امر عقبگرد شاخص در محدوده 3/ 1 میلیون واحدی، آن را به سطح یک‌میلیون و 332‌هزار واحدی رساند. در این روز به‌رغم افزایش قابل‌توجه تقاضا در نمادهای خودرویی و بانکی بازار سهام که این روزها تحت‌تاثیر افزایش قابل‌توجه خوش‌بینی به حصول توافق بر سر احیای برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) رخ می‌دهد، سایر نمادهای بازار به‌خصوص دلاری‌‌‌ها در وضعیت مناسبی قرار نداشتند. همین امر سبب شد در روز گذشته در فهرست نمادهای تاثیرگذار بر شاخص، شاهد عقبگرد قابل‌توجه نمادهای فعال در صنایع فلزات اساسی، پالایشی و پتروشیمی باشیم. بر این اساس معاملات روز گذشته در بازار سهام در شرایطی خاتمه یافت که طی این روز 3نماد «پارس»، «فملی» و «خودرو» بیشترین اثر منفی را بر افت شاخص بورس داشتند.

با این حال افت قیمت در معاملات بیستمین روز از دی ماه سال 1400 تنها به نمادهای بزرگ محدود نبود. بررسی روند تحرکات شاخص هموزن در خلال معاملات روز یاد شده حکایت از آن دارد که نمادهای کوچک بازار هم در طول معاملات این روز دست‌کمی از دلاری‌های بازار نداشتند. همین امر سبب شد در روزی که نماگر اصلی بورس به میزان 31/ 0درصد افت کرد، نماگر هموزن به همین میزان نسبت به‌روز گذشته کاهشی باشد. اینطور که به نظر می‌رسد این روزها، ایام فقط به کام خودرویی‌‌‌ها و بانکی‌هاست و به جز نمادهایی که می‌توانند احتمالا از قِبَل دستیابی به توافق هسته‌ای تازه سودی ببرند، سایر نمادها باید انتظار دست به دست شدن سهام در سطوح کاهشی را داشته یا حداقل تا روشن شدن فضای پیش رو از لحاظ قیمتی در جا بزنند. از این رو می‌توان اینطور نتیجه گرفت که حرکت بازار در روزهای اخیر و احتمالا در روزهای پیش رو به نوعی روی ریل نااطمینانی باشد.

  سهامداری در غبار

نگاهی به روند دادوستدها طی روزهای گذشته به خوبی نشان می‌دهد که اوضاع بورس با هیچ متر و معیاری خوب نیست. از زمانی که شاخص کل از سقف تاریخی خود در محدوده 1/ 2 ‌میلیون واحدی عقب‌نشینی کرده تا امروز به جز روزهای پایانی مردادماه و ابتدای شهریور هیچ دوره‌ای در بازار نبوده که بتوان عنوان رونق را برای آن در نظر گرفت. از ابتدای سال‌جاری تاکنون به جز دوره یاد شده تقریبا به شکل بی‌وقفه‌ای شاهد کاهش ارزش معاملات خرد بوده‌ایم. به موازات این وضعیت خالص خرید حقیقی نیز در بیشتر ماه‌های سال منفی بوده و همین امر سبب شده تا در عمل بسیاری از فعالان خرد بازار سهام راه خود را به سمت بازارهای موازی کج کرده و بورس تهران را فعلا ترک کنند.

 بررسی‌ها حکایت از آن دارد که روز گذشته ارزش معاملات کل در بورس تهران 3239‌میلیارد تومان بوده که سهم معاملات خرد از آن تنها 1853‌میلیارد تومان است. این رقم در حالی به ثبت رسیده که دست به دست شدن سهام و افزایش تقاضا در نمادهای بانکی و خودرویی که پیش‌تر نیز به آن اشاره شد رونق نسبی معاملات در این دو گروه را رقم زده است.

با این حال بررسی میزان خالص خرید از سوی فعالان حقیقی بازار حکایت از آن دارد که همچنان پول تازه را به این بازار سهام راهی نیست. بر این اساس معاملات روز گذشته در حالی خاتمه یافت که گروه فلزات اساسی شاهد خروج رقمی بالغ بر 50میلیارد تومان از پول سرمایه‌گذاران حقیقی بود. این رقم بیشترین عدد به ثبت رسیده از خروج پول حقیقی در روز گذشته و از میان تمامی صنایع حاضر در بازار سهام بوده است. پس از این گروه صنایع محصولات شیمیایی و فرآورده‌های نفتی قرار داشتند که خروج پول حقیقی در آنها کمتر از 30‌میلیارد تومان بود. بسیاری بر این باور هستند تا زمانی که جو بدبینی نسبت به زیان بورس از تجدید حیات برجام پا بر جا باشد بهبود شرایط در بازار سهام احتمال چندان قوی نخواهد داشت. در حال حاضر وضعیت بازار به نحوی است که در عمل تمامی اخبار منفی را با حساسیت بالایی دنبال می‌کند اما توجه چندانی به اخبار مثبت نخواهد داشت.

  بی اعتمادی به تدابیر

در حال حاضر بازار سهام در شرایطی همه روز معاملات خود را پی می‌گیرد که حجم بالای تدابیر اعلام شده برای حمایت موثر از بازار سهام تقریبا فاقد اثرات مشهود در این بازار بوده است و همین امر سبب شده فضای نااطمینانی در بازار تشدید شود و بسیاری از فعالان این بازار ترجیح به ترک این بازار بدهند. این در حالی است که به گفته بسیاری از کارشناسان بازار، نه تنها وضعیت تولید و فروش در بیشتر شرکت‌ها بد نیست بلکه در مقایسه با سال گذشته از وضعیت بهتری نیز برخوردار است. هم‌اکنون ماه در حالی به میانه رسیده که ارائه گزارش‌های ماهانه در ابتدای این ماه در کنار نزدیک شدن به موعد ارائه گزارش‌های 9 ماهه توانسته مسیر همواری را از لحاظ بنیادی پیش روی بازار قرار دهد. با این وجود شرایط روانی بازار به حدی نامساعد است که سرمایه‌گذاران در عمل هیچ توجهی به گزارش‌های بنیادی ندارند. در روز شنبه افت قابل‌توجه قیمت دلار به کانال 27‌هزار تومانی در شرایطی روی داد که خبر بهبود وضعیت مذاکرات بسیاری را برای شنیدن خبر توافق در وین بین طرف‌های ایرانی و غربی آماده کرده بود. این در حالی است که روز گذشته عدم تغییر قیمت دلار در بازار آزاد در عمل هیچ اثر مثبتی بر قیمت سهام نداشت.

  در آینه ارقام

در روزی که شاخص کل بورس تهران با افت 31/ 0 درصدی مواجه شد، از 339 نماد معامله شده، قیمت پایانی 107 سهم (32‌درصد) مثبت بود و در مقابل 215 سهم (63‌درصد) در سطوح منفی دادوستد شدند. در این بازار 25 نماد (7‌درصد) صف خریدی به ارزش 83‌میلیارد تومان تشکیل دادند اما در مقابل شاهد شکل‌‌‌گیری صف فروش در 16 نماد بورسی (5‌درصد) به ارزش 90‌میلیارد تومان بودیم.

در فرابورس ایران اما در روزی که آیفکس کاهش54/ 0 ‌درصدی را ثبت کرد، 142 نماد معامله شدند که در این میان قیمت 33 سهم (23‌درصد) مثبت و 100 سهم (70‌درصد) منفی بود. در این بازار 6 نماد (4‌درصد) صف خریدی به 14‌میلیارد تومان تشکیل دادند و در مقابل شاهد شکل‌‌‌گیری صف فروش در 7 نماد فرابورسی (5‌درصد) به ارزش 29‌میلیارد تومان بودیم.

بازار پایه نیز دیروز میزبان دادوستد 141 نماد بود. در این میان 37 سهم (26‌درصد) مثبت ماندند و در مقابل شاهد 89 سهم (63‌درصد) در محدوده منفی بودیم. در این بازار نیز 23 نماد (16‌درصد) صف خریدی به ارزش 44‌میلیارد تومان شکل دادند و صف فروش در این بازار به 59 نماد (42‌درصد) با ارزشی بالغ بر 193‌میلیارد تومان اختصاص پیدا کرد.

در روزهای گذشته این بازار شاهد بهبود اوضاع معاملات و برداشته شدن صفوف فروش ناشی از انباشت عرضه بود. گفته می‌شود که برداشته شدن حجم مبنا از معاملات برخی از نمادها دلیل این امر بوده است.