پتاسیم سیترات، نوعی بیکربنات است که در میو‌ها و سبزی‌ها یافت می‌شود. مطالعات نشان داده‌اند که این نوع پتاسیم باعث کاهش فشارخون می‌شود، برعکس ِسدیم کلراید (نوعی از سدیم) که در گوشت قرمز و برخی غلات یافت می‌شود. کارشناسان بر این باورند که بیکربنات با منشا سیترات می‌تواند از ایجاد اسیدوز در بدن جلوگیری کند.
اسیدوز، زمانی به وجود می‌آید که حالت قلیایی در بدن از دست برود و اسید در بدن تجمع یابد. پس از مصرف گوشت قرمز، حالتی خفیف از اسیدوز در بدن به وجود می‌آید که بی‌کربنات‌های با منشا سیترات از بروز این حالت جلوگیری می‌کنند. حتی، وجود حالت خفیف اسیدوز در بدن مهم است، چرا که بدن برای تعدیل این حالت، کلسیم را از استخوان‌ها می‌گیرد که این به کمبود کلسیم و کاهش میزان سیترات در خون منجر می‌شود که می‌تواند خود را به صورت سنگ‌های کلیوی و کاهش توده استخوانی نشان دهد.
در مطالعه «رویکرد رژیمی به درمان پرفشاری خون» (DASH)، دیده شد که بین مصرف مقادیر بالای سبزی‌ها و میوه‌ها با سلامت بیشتر دستگاه قلب و عروق و کاهش فشار خون، ارتباط مستقیم وجود دارد. در این بررسی، سه رژیم غذایی با یکدیگر مقایسه شد. یکی رژیم شاخص آمریکایی‌ها، دیگری یک رژیم حاوی مقادیر زیاد سبزی و میوه (10 وعده) و دیگری یک رژیم حاوی فرآورده‌های لبنی کم چرب و غذاهای گیاهی.
همه این غذاها حاوی روزانه 140 میلی مول سدیم کلراید بودند. هردو رژیم حاوی غذاهای گیاهی و مواد لبنی کم چرب به کاهش فشار خون آزمودنی‌ها منجر شد و میزان کاهش فشار خون در افرادی که از یک رژیم غذایی حاوی مقادیر فراوان مواد لبنی کم چرب پیروی می‌کردند، بیشتر بود.
در بررسی دیگر به وسیله همین برنامه پژوهشی، محققان تصمیم گرفتند اثرات دریافت مقادیر متفاوت سدیم را در رژیم‌های غذایی مختلف بررسی کنند. دوباره دیده شد گروهی که میزان مصرف سدیم آنها بیشتر محدود شده بود، بیشترین میزان کاهش فشار خون را داشتند.
مطالعات بیشتر درباره رژیم غذایی DASH نشان داد که وقتی مکمل پتاسیم سیترات به این رژیم غذایی افزوده شود، کاهش فشار خون بازهم بیشتر شده و از میزان دفع کلسیم به وسیله ادرار نیز کاسته می‌شود. ثابت شده که سرکوب میزان حساسیت به نمک برای پیشگیری از افزایش فشار خون با به تاخیر انداختن بروز آن مفید است. در یک پژوهش، دریافت روزانه 7/4 گرم پتاسیم میزان حساسیت به نمک را در افرادی که پرفشاری خون نداشتند، کاهش داد.
توصیه‌ها
انستیتوی سلامت در آمریکا میزان کافی دریافت پتاسیم برای یک بزرگسال بالغ را روزانه 7/4 گرم می‌داند که این میزان با خوردن روزانه 10 وعده میوه و سبزی تامین می‌شود. این میزان پس از انجام تحقیقات به دست آمده و دیده شده که دریافت روزانه 7/4 گرم پتاسیم فشار خون را کاهش می‌دهد، به خنثی شدن اثرات سدیم کلراید اضافی درخون کمک می‌کند و میزان خطر ابتلا به سنگ‌های کلیوی و کاهش توده استخوانی را کاهش می‌دهد.
برای آنهایی که می‌خواهند آشپزی کنند...
برای بسیاری از افراد، افزایش دریافت پتاسیم راحت‌تر از کاهش میزان مصرف سدیم است. افزون بر این، برای بسیاری از مردم از جمله آمریکایی‌ها، افزایش حجم غذا آسان‌تر از کاهش آن است.
چه کسی می‌گوید کسانی که گوشت و سـیــب‌زمیــنـی می‌خورند قلب‌های سالمی ندارند؟ سیب زمینی سرشار از پتاسیم است و شما می‌توانید آن را آبپز یا کبابی کنید، ولی فقط آن را زیاد سرخ نکنید که برای بدن مضر خواهد بود. به این ترتیب، یک غذای سالم برای قلب‌تان خواهید داشت.
استفاده از سیب زمینی در دیگر غذاها چون سوپ و خورش‌ها نیز بسیار مفید است.
میوه‌هایی چون موز، انبه، آووکادو و میوه‌های خشک، سبزیجاتی مانند کلم و اسفناج، محصولات لبنی و گوشت‌های تازه، همگی منابع خوب دریافت پتاسیم هستند که شما می‌توانید با گنجاندن آنها در رژیم غذایی روزانه، از پتاسیم موجود در آنها بهره بگیرید. گوشت مرغ هم منبع خوبی از پتاسیم است. در زمستان، مصرف میوه‌هایی چون مرکبات (مثل پرتقال و لیمو) و میوه‌های خشک چون کشمش برای دریافت این ماده معدنی بسیار مفید است.
مکمل‌های پتاسیم
پیش از این که مصرف مکمل‌های پتاسیم را شروع کنید حتما با پزشک متخصص مشورت نمایید و سرخود به این کار دست نزنید. در حالی که پتاسیم به راحتی جذب می‌شود، ولی مصرف زیاد انواعی از آن باعث بروز بی‌نظمی‌های ضربان قلب (آریتمی‌های قلبی) و دیگر مشکلات قلبی می‌شود.
گذشته از این، بیمارانی که مشکلات کلیوی دارند، باید مصرف پتاسیم را محدود و میزان پتاسیم خونشان را مرتب چک کنند. برای بیشتر افراد، به جز در مواردی که پزشک تجویز می‌کند، بهتر است پتاسیم از منابع غذایی دریافت شود.
برای خواندن بخش اول -از پتاسیم چه می دانید؟- اینجا کلیک کنید.
