تاثیر اجرای گزارشگری مالی بین‌المللی در شرکت‌های بیمه

مجید صفدری در گفت‌وگو با ایسنا، در پاسخ به این که تنظیم صورت‌های مالی به روش استاندارد گزارشگری مالی بین‌المللی (IFRS) چه تاثیری می‌تواند روی صورت‌های مالی شرکت‌های بیمه‌ بگذارد،  گفت: در راستای پیوستن به تجارت جهانی،  برقراری ارتباط تجاری با کشورهای دنیا و ورود سرمایه‌گذاران خارجی به داخل کشور باید زبان تجارت یکسان باشد و باید بدانیم که زبان تجارت "حسابداری" و قالب و فرم این زبان اطلاعات مالی است. برای این که کشورهای دنیا بتوانند با یکدیگر تجارت کنند و اقتصادهای آنها به هم متصل باشد باید با یک زبان مشترک تجاری با یکدیگر گفت‌وگو کنند.

وی ادامه داد: به همین دلیل از سال 2001 میلادی کشورهای پیشرفته دنیا به این نتیجه رسیده‌اند که گزارشگری مالی استاندارد بین‌المللی ایجاد کنند. این ماموریت به سازمانی تحت عنوان IASB داده شد. این سازمان دارای پرسنل متخصص مالی و تجاری است. علاوه بر این IASB منابع مالی خوب و استقلال مناسبی دارد.

مدیرعامل بیمه ما اضافه کرد: در نتیجه فعالیت‌های این سازمان برای تهیه گزارشگری مالیِ بین المللی دو خروجی به دست آمد. که یکی استاندارد آمریکایی و دیگری استاندارد اروپایی با نام IFRS است. از سال 2005 حدود 107 کشور دنیا این استاندارد را قبول کردند و به این استاندارد پیوستند. آن کشورها کلمه به کلمه این استاندارد را پذیرفتند و بعضی از کشورها بر اساس قوانین حقوقی، مدنی و تجاری کشور خودشان برخی از موارد استانداردها را با قوائد حسابداری کشور خود تطبیق دادند.

کشورهای همسایه صورت های مالی شان را با IFRS تطبیق داده‌اند

صفدری افزود: در حال حاضر حتی کشورهای همسایه ما همچون امارات متحده عربی و ترکیه هم از استاندارد اروپایی IFRS استفاده می‌کنند. مالزی، کویت و عمان نیز از این استاندارد بهره می برند. در جمهوری اسلامی ایران از سال 1392 با استقرار دولت تدبیر و امید سازمان بورس و سازمان حسابرسی کشور به این جمع بندی رسیدند که ما هم برای پیوستن به تجارت دنیا و جذبِ سرمایه‌گذار خارجی باید اطلاعات مالی‌مان به زبان روز دنیا باشد.

وی بیان کرد: استانداردهای مالی هر کشور یا بر اساس قوانین آن کشور  یا بر اساس مسائل حقوقی آن کشور است. نتیجه این که IFRS بر اساس عرف تدوین شده است، یعنی آن چیزی که در بازار و کار مهم است.

گزارش دهی به روش IFRS باعث کاهش هزینه سرمایه می‌شود

مدیر عامل بیمه ما درباره‌ی منافع گزارش‌دهی به روش IFRS، گفت: این روش باعث حرکت آزادانه‌تر سرمایه‌ها خواهد شد و برای سرمایه کارآیی ایجاد می‌کند همچنین این روش هزینه‌های سرمایه‌ای را کاهش می‌دهد. این استاندارد یک استاندارد جهانی است پس برای همه یکسان است. از همه مهم تر کیفیت بالایی دارد و قابل مقایسه است، یعنی یک سرمایه‌گذار وقتی می‌خواهد سرمایه‌ای را وارد کشور کند، می‌تواند براساس صورت‌های مالی هر شرکتِ اقتصادی، آن را با سایر کشورها مقایسه کند و تصمیم بگیرد که آیا در آن شرکت سرمایه‌گذاری کند یا سرمایه خود را به کشور دیگر ببرد.

IFRS برخلاف روش گزارشگری رایج در ایران به جزئیات نمی پردازد

صفدری با تاکید بر اینکه  IFRS بر اصول متمرکز است و به جزئیات و قواعد اجرایی نمی‌پردازد، تصریح کرد: در حال حاضر صورت‌های مالی ما در صنعت بیمه بیشتر به قواعد جزیی و اجرایی می‌پردازد اما IFRS تفاسیر متعددی ندارد، این در حالی است که صورت‌های مالی ما تفاسیر متعددی دارد. این استاندارد رویدادها و مبادلات را به نحو مطلوب نشان می‌دهد و به مدل‌های مبتنی بر ارزش‌های منصفانه یا ارزش‌های بازار تکیه می‌کند.

وی با بیان این که پارامترهای زیادی در IFRS تاثیر دارند، اظهار کرد: IFRS به قوانین مالیاتی کشور، چگونگی اخذ مالیات‌ها، ساختار صاحبان سهام و مالکان شرکت‌ها، سیستم سیاسی کشور، میزان توسعه یافتگی بازار سرمایه وابسته است.

عدم تقارن اطلاعاتی از مشکلات ما در اقتصاد است

مدیر عامل بیمه ما درباره‌ مزایای گزارشگری بین المللی، تصریح کرد: یکی از مشکلات ما در اقتصاد عدم تقارن اطلاعاتی است، اما IFRS می‌تواند عدم تقارن اطلاعاتی را کاهش دهد. همچنین این گزارشگری می‌تواند ایجاد اطلاعاتی مالی دقیق و با کیفیتی را برای سهام‌ داران و قانون‌ گذاران ارائه دهد. همچنین این گزارشگری باعث می‌شود شرکت‌ها در سطح جهان قابلیت مقایسه داشته باشند.

صفدری افزایش شفافیت در نتایج به دست آمده از سیستم حسابداری را از دیگر مزایای گزارشگری بین المللی مالی عنوان کرد و گفت: این استاندارد باعث می‌شود مدیران با توجه به نیازها و خواسته سهام داران رفتار کنند. همچنین با گزارشگری‌ بین المللی می‌توانیم از طریق جذب سرمایه‌ گذاران خارجی به منابع مالی دست پیدا کنیم.

IFRS اجازه نمی‌دهد که شرکت‌های بیمه سود خالص و جریان وجوه نقد شان را دست کاری کنند

وی ادامه داد: IFRS مدیریت بهتر و مطلوب تری را فراهم می‌کند و بهره‌وری را افزایش می‌دهد. یکی از مشکلات ما این است که پردازش اطلاعات مالی مان در صنعت بیمه کمی مشکل است، اما IFRS می‌تواند اطلاعات مالی آسانی را برای پردازش فراهم کند. IFRS اجازه نمی‌دهد که شرکت‌های بیمه سود خالص و جریان وجوه نقد شان را دست کاری کنند ولی همبستگی بالا بین اقلام تعهدی و جریان وجوه نقد به وجود می‌آید و می‌تواند در اوراق بدهی شرکت‌ها اثربخشی بیشتری داشته باشد و در نتیجه سرمایه‌گذاران خارجی را می‌تواند برای ورود در بازار سرمایه ما تشویق کند.

مدیرعامل بیمه ما با بیان این که پیاده کردن IFRS در صورت‌های مالی شرکت‌های ایرانی با چالش‌هایی همراه است، گفت: بزرگ‌ ترین چالش IFRS درصنعت بیمه کشور بحث ارزش منصفانه است. ارزش منصفانه نیاز به دسترسی قیمت‌ها در بازارهای قابل مشاهده دارد، یعنی برای این که ارزش منصفانه را ما اجرایی کنیم نیاز به بازارهای مستقل داریم و بازارهای مستقل یعنی بازارهایی که دولت و ذینفعان در آن اثرگذار نباشند، لذا شرکت‌های بیمه باید بدهی‌های خود را براساس ارزش‌های منصفانه با شاخصه‌های وجوه دریافت شده در تاریخ روز و در شرایط تسویه تعهدات انجام دهند. یعنی ما باید بدهی‌های خود را به تاریخ روز بررسی کنیم.

برای پیاده سازی IFRS نیاز به بازنگری در مدیریت ریسک داریم

صفدری با یادآوری این که برای پیاده‌سازی IFRS در صورت‌های مالی شرکت‌های بیمه باید نوع حسابداری‌ها تغییر کند، تصریح کرد: برای پیاده کردن IFRS و تغییر سیستم حسابداری‌مان نیاز به IT های توانمند و بازنگری در مدیریت ریسک داریم، چرا که ما باید بدهی‌هایمان را براساس ارزش منصفانه بررسی کنیم. بیمه‌های عمر و سرمایه‌گذاری، مسئولیت و بیمه‌های خودرو مربوط به تعهدات آینده است پس IFRS در این سه نوع بیمه مدیریت ریسک را تغییر خواهد داد.

وی ادامه داد: برای پیاده سازی IFRS شاید لازم باشد شرکت‌های بیمه محصولات خود را به روزرسانی کنند و تنوع محصولات خود را افزایش دهند. همچنین شاید لازم باشد ما حق بیمه‌هایمان را در جاهایی تغییر دهیم.

مدیر عامل بیمه ما در پاسخ به این که آیا نیاز است که قبل از این که صورت‌های مالی به روش IFRS تنظیم شود شرکت‌ها مورد تجدید ارزیابی قرار گیرند، اظهار کرد: مهم ترین چالش در IFRS یا مدل اروپایی بحث ارزش منصفانه است. در نتیجه ما باید هم بدهی‌هایمان را براساس ارزش منصفانه بازگو کنیم و هم بازاری وجود داشته باشد که این بدهی‌ها را بدون غرض ورزی‌های شخصی و دستوری تجدید ارزیابی کند. مثلا اگر شخصی تعهدی را برای سه سال دیگر به عهده گرفته است آن تعهدات باید در بازاری که عرضه و تقاضا، نرخ را مشخص می‌کند قیمت گذاری شود.

صفدری با اشاره به کاهش دستوری نرخ بهره در بانک‌های ایرانی، اظهار کرد: در هیچ جای دنیا نرخ در بهره دستوری مشخص نمی‌شود، بلکه این عرضه و تقاضا است که نرخ بهره بانکی را مشخص می‌کند.

جای توزیع ریسک‌ها در بورس برای صنعت بیمه خالی است

وی درباره‌ بازارِ اوراقِ بدهی در ایران نیز گفت: بازار بدهی ایران بسیار بکر است. جای توزیع ریسک‌ها در بورس برای صنعت بیمه خالی است. البته می‌دانم پژوهشکده بیمه بر روی این موضوع کار می‌کند. امیدوارم در دولت دوازدهم هم IFRS اجرایی شود و هم بازار بدهی رونق بگیرد.

مدیرعامل بیمه ما در پاسخ به این که "در سال گذشته تعدادی از بانک‌های ایرانی به علت مشکلاتی در صورت‌های مالی شان از جمله عدم انطباق آن صورت‌های مالی با گزارشگری‌های بین المللی بعد از این که به مجمع رفتند نمادشان بازگشایی نشد. آیا امکان دارد با توجه به این که هنوز شرکت‌های بیمه نتوانستند صورت‌های مالی خود را با IFRS منطبق کنندآن‌ها نیز به زودی با مشکل توقف طولانی مدت نمادشان روبه‌رو شوند؟ " بیان کرد: در هر صورت تنظیم صورت‌های مالی به روش گزارشگری بین المللی مالی یک جایی باید انجام پذیرد. اگر قرار باشد ما هر سال کارهای اقتصادی و رویه‌های اصلاح سازی امور اقتصادی مان را به سال آینده موکول کنیم، نتیجه‌اش این است که 40 سال است از عمر انقلاب ما گذشته ولی ما همچنان خیلی از مشکلات اقتصادی را داریم. وقتی سرمایه گذار خارجی می‌خواهد سرمایه‌ای را به داخل کشور بیاورد اولین چیزی که می‌خواهد صورت‌های مالی استاندارد است پس اگر قرار است که در صنعت بیمه ما سرمایه‌گذار خارجی پول وارد کند باید صورت‌های مالی‌مان را به روش IFRS تنظیم کنیم. اگر امسال این اتفاق نیفتد بالاخره باید یک اتفاق در سال دیگری بیفتد.

صفدری با بیان اینکه باید برای تنظیم صورت‌های مالی با روش IFRS  زیرساخت‌ها فراهم شود، گفت: IT، حسابداری و مدیریت ریسک سه ساختار مورد نیاز برای اجرایی شدن IFRS در صنعت بیمه است. همچنین مدیران صنعت بیمه باید اطلاعات علمی و اجرایی این گزارشگری مالی بین‌المللی را داشته باشند.

وی در پاسخ به اینکه آیا با تنظیم صورت‌های مالی به روش IFRS صورت جریان وجوه نقد نیز باید مانند استانداردهای دنیا از پنج طبقه به صورت سه طبقه‌ای تنظیم شود، گفت: ما باید بر اساس آنچه که دنیا می‌گوید IFRS را اجرایی کنیم. در IFRS استاندارد بین‌المللی 39 هم وجود دارد و آنجا اعلام کرده که صورت جریان وجوه نقد باید در سه طبقه تنظیم شود.