برج میلاد، نمادی از هنر و معماری ایرانی!

سفر با معماری: تهران، این کلان شهر آرمیده در پای البرز، همیشه به قله ی دماوند  نماد آزادگی و استواری ایرانیان بالیده است، اما امروز در هزاره ی سوم از میان دست‌ساخته‌های مهندسان ایرانی،  هنر و معماری این مرز و بوم در شاهکاری دیگر متجلی است. برج میلاد تهران، که در جای جای آن ، هنر و معماری ایران نمایان است و با عظمت بر فراز تهران قد برافراشته است.
نگاهمان را که به بلندای این شاهکار 435 متری معطوف می‌کنیم، ابهت و عظمت ششمین برج بلند تلویزیونی و مخابراتی دنیا بیشتر درک می شود. این سرو سرفراز و این نشانه ی پیشرفت و پویایی، مجموعه‌ای است بزرگ و سترگ که در دل خود سازه‌های متنوع فنی و فرهنگی را جای داده و مرکز بی ‌بدیل فرهنگی و گردشگری ایران به شمار می‌آید. با چیدانه هراه باشید تا از جزییات این سازه ی بلند قامت بیشتر بدانیم...

طراحی و اجرای برج میلاد در شهر تهران به دلایل گوناگونی صورت گرفت. در درجه ی اول این برج عملکرد مخابراتی دارد و اکنون به نشانه ای برای شهر تهران تبدیل شده است. علاوه بر عملکرد مخابراتی، تأمین شرایط مناسب برای نصب آنتن های شبکه های تلویزیونی، اهداف گردشگری و جذب توریست از دیگر عملکردهای این برج است.

مطلب پیشنهادی: جاذبه های گردشگری تهران برای یک روز خاطره انگیز!

ایده ی ساختن یک نماد جدید برای شهر تهران، اوایل دهه ی 70 مطرح شد. از همان دوران بود که شهرداری تهران تحقیقات گسترده ای را برای پیدا کردن محلی مناسب برای ساختن این نماد جدید و طراحی آن آغاز کرد. در مطالعات اولیه ی برج میلاد، 21 نقطه از تهران برای احداث برج مورد مطالعه قرار گرفت که از میان آنها چهار نقطه و در نهایت تپه های کوی نصر انتخاب و طراحی معماری آغاز شد.

برج میلاد از پنج قسمت پی، پایه ی برج، بدنه ی اصلی، رأس و آنتن مخابراتی تشکیل شده است و در مجموع 435 متر ارتفاع دارد. فونداسیون برج میلاد با پلان دایره ای شکل به قطر 66 متر، از 22000 مترمکعب بتن تنیده با ضخامت 14 متر ساخته شده است. این پی توانایی مقاومت در برابر زلزله و بادهای شدید را داراست.

ساختمان پای برج در 6 طبقه با کاربری تجاری، اداری و مراکز هنری با مساحت کلی 17 هزار متر مربع بنا شده است. سقف بتنی یکپارچه قوسی شکل و منحصر به فرد این ساختمان از برجسته ترین  کار های بتنی معماری معاصر محسوب می شود. طرح روی این سقف نقش هندسی یک گره ایرانی است. این ساختمان با طرحی برگرفته از معماری سنتی ایرانی تا ارتفاع 28.4 متری برج میلاد را در بر می گیرد.

از دیگر ویژگی های این سازه نحوه اجرای پایه های X شکل و بام قوسی آن به همراه استفاده ازیک نوع بتن به جای سنگ در نمای بیرونی ساختمان لابی می باشد.

بدنه ی اصلی برج با ارتفاع کلی 315 متر به شکل هشت ضلعی طراحی و با استفاده از بتن مسلح ساخته شده است. شکل هندسی هشت ضلعی آن برگرفته از معماری دوران اسلامی ایران است و این خصوصیت، برج میلاد را از برج های مشابه در جهان که غالبا با مقطع دایره ساخته شده اند، متمایز می کند.

مطلب پیشنهادی: 3 برج قدیمی تهران که یادآور خاطرات گذشته اند!

بدنه ی اصلی برج کاربری عمومی ندارد و فقط محل عبور تاسیسات و آسانسور های پر سرعت برج است. حدود 35000 مترمکعب بتن در ساختمان بدنه ی اصلی این برج به کار رفته است.

قسمت بعدی برج که در واقع مهم ترین بخش آن است، ساختمان رأس برج است که دارای سازه ی فولادی بوده و از ارتفاع 245 متری تا 315 متری برج را در بر می گیرد. این بخش 12 طبقه ای، 2100 تن وزن دارد و با زیربنای 12000 مترمربع، بزرگ ترین سازه ی رأس برج های مخابراتی جهان است.

سازه ی رأس برج میلاد از دو بخش اصلی سبد فلزی به وزن 1700 تن و گنبد آسمان به وزن 400 تن تشکیل شده است. طبقه ی اول این سازه اختصاص به فضای ایمنی و آتش نشانی دارد که در مواقع بروز خطر آتش سوزی به عنوان یک جان پناه امن مورد استفاده قرار می گیرد. طبقات بعدی این سازه به ترتیب فضاهایی برای تأسیسات مکانیکی، سالن و تریای دید سرپوشیده، گالری هنری با دید آزاد، رستوران گردان با سکوی دید روباز، دو طبقه شامل تجهیزات مخابرات و تلویزیون، رستوران ویژه، اتاق آسانسورها و گنبد آسمان است.

مطلب پیشنهادی: برج‌های تهران ، بلندی های ماندگار

گنبد آسمان، آخرین طبقه ی عمومی برج، گنبدی شیشه ای به ارتفاع 13 متر می باشد. بر روی دیوار هشت ضلعی مرکزی این طبقه کار هنری اجرا و نصب شده است که جلوه ی خاصی به این طبقه داده است. این اثر هنری بر پایه ی مجموعه ای از نمادها، اسطوره ها و روایت های کهن ایران زمین شکل گرفته و بازگو کننده ی سیر تکاملی فرهنگ و تمدن نه هزار ساله ی ایرانیان از دوران امپراطوری بزرگ ایران، دوران اسلامی تا زمان کنونی است. اندیشه ی اولیه ی طراحی این اثر، برخواسته از نشانه های جاودان تمدن بشری ناظر بر چهار عنصر اصلی آفرینش: آب، باد، خاک، آتش و نیز مفاهیم بنیادینی همچون زندگی، مرگ، عشق، عدالت، مبارزه و صلح است.

چهار دیواره ی اصلی اثر، هریک الهام گرفته از نقش مایه های گوناگونی است مرتبط با یکی از نشانه های چهارگانه که در آمیزش با دنیای پررمز و راز هندسه، ریاضیات و نجوم قرار گرفته است. این نقش ها پیوسته الهام بخش هنر و معماری ایران در دوران گوناگونی بوده که با تفکر ایرانی - اسلامی در نمونه های درخشان میراث فرهنگی و هنری این سرزمین تجلی یافته است.

مقام اول بزرگترین رستوران گردان جهان در ارتفاع 276 متری متعلق به برج میلاد تهران است. این رستوران در طبقه ی ششم رأس برج با ظرفیت 300 نفر فضایی دلنشین است که اثری از شاهنامه ی فردوسی بر زیبایی این رستوران افزوده است. این رستوران از دو فضای ثابت و متحرک تشکیل شده است و یک دور در ساعت به حول قسمت ثابت رستوران گردش می نماید و دید 360 درجه را برای میهمانان رستوران فراهم می نماید.

مطلب پیشنهادی: رستوران های منحصر به فرد در تهران

بزرگترین قطر در سازه ی رأس برج میلاد در طبقه ی هفتم در تراز 280 متری  با زیربنایی در حدود 3000 متر واقع شده است. استفاده از سکوی دید باز این طبقه تجربه ی بی نظیری است. از این سکو می توان به طور کامل شهر تهران و محوطه ی اطراف برج را از ارتفاع دید.

پس از سازه ی رأس برج، آنتن مخابراتی با ارتفاع 120 متر بر روی آن نصب شده است که در واقع کاربرد اصلی برج را برای پوشش مخابراتی و تلویزیونی شهر تهران تأمین می کند. این آنتن، پوسته ای فلزی به ارتفاع 120 متر است که از ارتفاع 315 متر شروع می شود و تا تراز 435 متر ادامه می یابد و 365 تن وزن دارد. قطر این دکل در پایه 6 متر است و اندازه ی آن در مقاطع شانزده، هشت و چهارضلعی به تدریج کاهش می یابد و به مربعی به طول 60 سانتی متر می رسد.
بدنه و پایه ی برج بتنی بوده و سازه ی رأس از جنس فولاد با نمای شیشه ای است. 120 متر دکل آنتن از جنس فولاد با پوشش گالوانیزه است.

در طراحی برج میلاد تلاش شده است با بهره گیری از ویژگی های معماری اصیل و اسلامی ایران، نمای ویژه ای برای نماد پایتخت ایران طراحی شود. برای مثال نمای سازه ی رأس برج میلاد در قسمت پایین آن برگرفته از سقف خانه ی بروجردی ها در کاشان و در واقع شکل وارونه ی آن است. هم چنین خطوط متقاطع سازه ی پای برج  و شکل متقارن آن با الهام از اصول معماری سنتی ایرانی شکل گرفته است.

با برج ها و سازه های برتر جهان بیشتر آشنا شوید:
برج های دوقلوی پتروناس، آسمان خراشی دیدنی در مالزی!
پربازدیدترین جاذبه های گردشگری جهان را می شناسید؟
پل میلائو، طولانی ترین و بلندترین پل کابلی جهان!
برج ایفل، محبوب ترین سازه فولادی جهان!

گردآوری شده در تحریریه چیدانه