قرارداد هوشمند در بلاک چین چیست و چگونه کار می کند؟

قرارداد هوشمند چه کاربردی دارد؟

قرارداد هوشمند (Smart contracts) به قرارداد خودکار بین سازنده قرارداد و گیرنده گفته میشود. این توافقنامه که به صورت کد نوشته شده است در بلاک چین (blockchain) قرار می گیرد و آن را غیر قابل تغییر و همچنین غیر قابل لغو می کند. آنها معمولاً برای اجرای خودکار قرارداد استفاده می‌شوند تا همه طرف‌ها بتوانند فوراً و بدون نیاز به هیچ واسطه‌ای از نتیجه‌ مطمئن شوند.آنها همچنین می توانند روند کار را به طور خودکار انجام دهند.

قرارداد هوشمند چیست؟

بنابراین، قرارداد اجرا شده چیست؟ قرارداد امضا شده ای که تعامل قراردادی بین دو یا چند طرف برقرار می کند، به عنوان قرارداد اجرا شده شناخته می شود. هر یک از طرفین قول می دهند که پس از امضای قرارداد به وظایف قانونی که در توافق نامه کتبی با آن موافقت کرده اند، عمل کنند. قراردادهای هوشمند که توسط دومین بلاک چین محبوب جهان، اتریوم (ETH) رایج شده است، منجر به مجموعه ای از برنامه های غیرمتمرکز شبکه (DApps) و موارد استفاده دیگر شده است.

یکی از مزایای کلیدی شبکه های بلاک چین، : خودکارسازی وظایفی است که به طور سنتی به یک واسطه شخص ثالث نیاز دارند. به عنوان مثال، به جای نیاز به یک بانک برای تایید انتقال وجه از مشتری به فریلنسر، این فرآیند به لطف یک قرارداد هوشمند می تواند به طور خودکار اتفاق بیفتد. تنها چیزی که لازم است این است که دو طرف بر سر یک موضوع به توافق برسند.

بیشتر بخوانید: با وجود ثابت بودن قیمت استیبل کوین‌ها، چرا باید استیبل کوین بخریم؟

قرارداد هوشمند چگونه کار میکند؟

قراردادهای هوشمند را به‌عنوان بیانیه‌های دیجیتال «اگر-آنگاه»، بین دو یا چند طرف در نظر بگیرید. اگر نیازهای یک گروه برآورده شود، می توان قرارداد را کامل تلقی کرد.

فرض کنید بازاری از یک کشاورز 100 خوشه ذرت می خواهد. اولی وجوه را در یک قرارداد هوشمند قفل می کند که پس از تحویل می تواند تایید شود. هنگامی که کشاورز تعهد خود را انجام می دهد، وجوه بلافاصله آزاد می شود (یعنی پس از اجرای یک قرارداد قانونی). با این حال، و در صورتی که کشاورز سر موعد تعهد خود را انجام ندهد قرارداد لغو می شود و وجوه به مشتری برگردانده می شود.

البته مثال فوق یک مورد استفاده جزئی است. قراردادهای هوشمند را می‌توان طوری برنامه‌ریزی کرد که برای مجموعه ها کار کند، از جمله مزایای دیگر، جایگزین دستورات دولتی و سیستم‌های خرد است. علاوه بر این، قراردادهای هوشمند به طور بالقوه برخی اختلافات را بدون نیاز به دادگاه برطرف می کند و باعث صرفه جویی در زمان و هزینه طرفین می شود.

این امنیت تا حد زیادی ناشی از کد قرارداد هوشمند اساسی است. به عنوان مثال، در اتریوم، قراردادها به زبان برنامه نویسی سالیدیتی (Solidity) آن نوشته می شود که تورینگ کامل (Turing-complete) است. این موضوع به این معنی است که قوانین و محدودیت های قراردادهای هوشمند در کد شبکه گنجانده شده است و هیچ بازیگر بدی نمی تواند چنین قوانینی را دستکاری کند. در حالت ایده آل این محدودیت ها، کلاهبرداری ها یا تغییرات پنهان قرارداد را کاهش می دهد. قراردادهای هوشمند کریپتو تنها در صورتی می توانند اجرا شوند که همه شرکت کنندگان در این مورد توافق کرده و امضا کنند.

پس از تکمیل قرارداد، تراکنش بر روی بلاک چین مانند هر معامله دیگری ثبت می شود. سپس، تمام گره‌ها نسخه بلاک چین خود را با این تراکنش به‌روزرسانی می‌کنند و «وضعیت» جدید شبکه را به‌روزرسانی می‌کنند.

اکنون، ممکن است از خود بپرسید که آیا بیت کوین (BTC) و سایر شبکه ها می توانند از قراردادهای هوشمند استفاده کنند.؟ تا حدی، بله. هر تراکنش بیت کوین از نظر فنی یک نسخه ساده شده از یک قرارداد هوشمند است و راه حل های لایه دو مانند شبکه لایتنینگ (lightning network) برای گسترش عملکرد شبکه توسعه یافته اند. با این حال، استفاده اتریوم از قراردادهای هوشمند یک مورد خاص است.

بر خلاف بسیاری از شبکه های بلاک چین که به عنوان دفتر کل توزیع شده توصیف می شوند، اتریوم چیزی است که به عنوان یک ماشین حالت توزیع شده در نظر گرفته می شود که حاوی ماشین مجازی اتریوم (EVM) است. این حالت ماشین، که تمام گره‌های اتریوم با نگهداری یک کپی از آن موافق هستند، کد قرارداد هوشمند و قوانینی را که این قراردادها باید رعایت کنند را ذخیره می‌کند. از آنجایی که هر گره قوانینی را از طریق کد تنظیم می کند، همه قراردادهای هوشمند اتریوم محدودیت های یکسانی دارند.

علاوه بر موارد فوق، بیش از 200 قرارداد هوشمند در جستجوگر بلاک چین کاردانو (ADA) در سپتامبر 2021 فهرست شد. قراردادهای هوشمند آدا (ADA) با استفاده از زبان های برنامه نویسی به نام های مارلو (Marlowe)، پلوتوس (Plutus) و گلو (Glow) اجرا می شوند.

در این رابطه بدانید: راهنمای جامع خرید ارز دیجیتال در سال ۲۰۲۴

مزایای قراردادهای هوشمند

بلاک چین های قرارداد هوشمند مزایای مختلفی از جمله سرعت، کارایی، دقت، اعتماد، شفافیت، امنیت، صرفه جویی را فراهم می کنند.

قراردادهای هوشمند از پروتکل‌های رایانه‌ای برای خودکارسازی اقدامات استفاده می‌کنند که باعث صرفه‌جویی در ساعت‌ها فرآیند تجاری مختلف می‌شود. قراردادهای خودکار با حذف الزام کارگزاران یا سایر واسطه ها برای تصویب قراردادهای حقوقی امضا شده، امکان دستکاری شخص ثالث را کاهش می دهند.

علاوه بر این، فقدان یک واسطه در قراردادهای هوشمند باعث صرفه جویی در هزینه می شود. همچنین کلیه طرف های ذیربط از دید و دسترسی کامل به شرایط و ضوابط این قراردادها برخوردارند. بنابراین، پس از امضای قرارداد، هیچ راهی برای عقب نشینی وجود ندارد. این امر تضمین می کند که تراکنش برای همه طرف های درگیر کاملاً شفاف و بدون شبه است.

علاوه بر این، تمام اسنادی که در بلاک چین نگهداری می‌شوند، بارها تکرار می‌شوند و امکان بازیابی نسخه‌های اصلی را در صورت از دست رفتن داده‌ها فراهم می‌کنند. قراردادهای هوشمند رمزگذاری شده اند و رمزنگاری از تمام اسناد در برابر دستکاری محافظت می کند. در نهایت، قراردادهای هوشمند همچنین خطاهای انسانی را حذف می کنند.

در نیپوتو مارکت امکان خرید و فروش اتریوم برای شما فراهم شده است.

بیشتر بدانید>>پیش‌بینی قیمت اتریوم

چالش های اصلی قراردادهای هوشمند چیست؟

اگرچه قراردادهای هوشمند از نظر مفهومی عالی هستند، اما مطمئناً کامل نیستند. شایان ذکر است که قراردادهای هوشمند و شبکه های بلاک چین با دست برنامه ریزی می شوند. خطای انسانی همیشه امکان پذیر است و این خطا می تواند منجر به سوء استفاده شود. این دقیقا همان چیزی است که با حمله به سازمان غیرمتمرکز خودگردان اتریوم (DAO) در سال 2016 اتفاق افتاد. هکرها از یک آسیب پذیری در قرارداد هوشمند جمع آوری کمک مالی DAO سوء استفاده کردند و از آن برای مخفی کردن بودجه از پروژه استفاده کردند.

این امر به معنای عدم وضوح نظارت در مورد این توافق نامه های خودمختار نیست. ایده فرآیند انتقال پول ایمن و کارآمد روی کاغذ عالی به نظر می رسد، اما باید مالیات و سایر دخالت های دولت را نیز در نظر گرفت. کاربران ممکن است بخواهند کنترل کاملی بر داده های خود داشته باشند، اما احزاب دولتی چگونه به آنچه نیاز دارند دست پیدا می کنند؟

همچنین، قراردادهای هوشمند نمی توانند اطلاعات را به خارج از شبکه ای که در آن وجود دارند بازیابی کنند. حداقل، نه در وضعیت فعلی. به عبارت دیگر، شما نمی توانید داده ها را از یک وب سایت موجود در یک قرارداد هوشمند اتریوم آپلود کنید. یک راه حل در اوراکل ها وجود دارد. گره های خارج از زنجیره‌ای که اطلاعات را از اینترنت بازیابی میکنند و آن را با شبکه های بلاک چین سازگار می کنند. در نهایت، زمانی که پایگاه‌های داده به سمت بلاک چین حرکت می‌کنند، اوراکل‌ها می‌توانند وارد عمل شوند تا در تحقق آن نقش ایفا کنند.

علاوه بر این، یک مشکل مقیاس پذیری دیرینه وجود دارد. از زمان پیدایش، شبکه‌های بلاک چین تمایل دارند در مقیاس بزرگ تلاش کنند، به این معنی که تراکنش‌ها بر اساس فعالیت ممکن است چند دقیقه و یا ساعت‌ها طول بکشند. این امر می تواند در ابتدا یک مشکل باشد، اما پروژه هایی مانند اتریوم 2.0 به دنبال حل آن هستند. به علاوه، تراکنش‌هایی که چند ساعت طول می‌کشد همچنان بسیار سریع‌تر جابجایی وجوه با روش سنتی است.

همچنین بدانید: ارز دیجیتال بیت کوین چیست و چه انقلابی در بازار‌های مالی ایجاد کرد؟

آینده قراردادهای هوشمند

قراردادهای مبتنی بر نیازهای هوشمند، بدون شک بهترین روش برای قراردادهای نسبتاً بنیادی هستند که می توانند هر زمان که پیش شرط ها برآورده شد، به طور خودکار نوشته و اجرا شوند.

منبع خبر: https://nipoto.com/mag/ethereum-for-beginners-what-are-smart-contracts-a-beginners-guide-to-automated-agreements/