عصر ایران؛ محمد حسن گودرزی- «فلسطینی‌ها می‌دانند حقوق مسلمی دارند و به مبارزه برای آنها ادامه خواهند داد، زیرا می‌دانند از حمایت بخش قابل توجهی از افکار عمومی جهانی برخوردار هستند. با این همه هیچ برنامه‌ای برای این (تحقق کامل حقوق فلسطینیان) وجود ندارد و این فقط یک آرزو است.» اینها را «یوست.آر. هیلترمان» فعال سیاسی، روزنامه نگار و نویسندۀ هلندی می‌گوید.
گفت‌و‌گو با او از این نظر اهمیت دارد که در هفته‌های اخیر و با حادتر شدن اوضاع انسانی در غزه، تلاش‌ها برای رسیدن به آتش بس بین اسرائیل و حماس بیشتر شده است. با این همه به نظر می‌رسد اسرائیل تلاش دارد با استفاده همزمان از دو اهرم گرسنگی و جنگ به طور کامل غزه و هر نوع زیرساخت متعلق به آن را نابود کند و کنترل کامل آن را در اختیار بگیرد.
یوست.آر.هیلترمان(Joost R. Hiltermann) علاوه بر وجه نویسندگی و روزنامه نگاری، مدیریت برنامۀ خاورمیانه و شمال آفریقا (MENA) را در گروه بین‌المللی بحران(International Crisis Group) برعهده دارد.
هیلترمان مدرک کارشناسی ارشد روابط بین‌الملل را از دانشکده مطالعات بین‌المللی پیشرفته جان هاپکینز در سال 1980 و دکترای جامعه‌شناسی را از دانشگاه کالیفرنیا سانتا کروز در سال 1988 دریافت کرده و با ما در مورد دور تازۀ تنش‌ها در خاورمیانه و آتش‌بس بین حماس و اسرائیل به گفت و گو نشسته است:
هفته گذشته شاهد حمله نظامی اسرائیل به کنسولگری ایران در سوریه بودیم. بسیاری بر این باورند که این اقدام اسرائیل نوعی تلاش برای گسترش جنگ به دیگر مناطق خاورمیانه است و می تواند تنش‌ها را در خاورمیانه به سطح خطرناکی برساند. نطر شما در این رابطه چیست؟
این احساس وجود دارد که اسرائیل سعی می‌کند از این فرصت‌ها به نفع خود استفاده کند. اسرائیل می‌دانست می‌تواند به اماکن دیپلماتیک ایران در سوریه حمله کند و این برداشت را داشت که ایران نمی‌تواند به اسرائیل در سوریه حمله کند. بنابراین اگر ایران تصمیم بگیرد مستقیماً به اسرائیل حمله یا آمریکایی‌ها را در جایی در منطقه بکشد، خطر آغاز یک جنگ منطقه‌ای را در پی خواهد داشت.
برخلاف انتظار، به نظر می رسد که جنگ غزه وارد مرحله گیج کننده‌ای شده و احتمال به نتیجه رسیدن آتش بس بین اسرائیل و حماس نامشخص است. به نظر شما دلیل اصلی شکست مذاکرات آتش بس چیست؟
هر دو طرف مواضع کاملاً متضادی اتخاذ کرده‌اند. حماس به دنبال آتش بس دائمی است تا نیروهای باقی مانده‌اش زنده بمانند. اسرائیل دقیقاً به دنبال خلاف این موضوع - آتش بس کوتاه - است تا بتواند جنگ را تا نابودی حماس ادامه دهد. تنها راه غلبه بر بن‌بست این است که میانجی‌ها، از جمله ایالات متحده، مصالحه‌ای را ارائه کنند که هر دو طرف بتوانند آن را بپذیرند، مثلاً در قالب رویکرد مرحله به مرحله، اما تاکنون نتوانسته‌اند این شکاف را با وجود فاجعه انسانی که در غزه در حال وقوع است پر کنند.
یکی از موضوعاتی که پس از عملیات 7 اکتبر و آغاز جنگ غزه مورد توجه قرار گرفته، آینده غزه و به طور کلی فلسطینیان پس از آتش بس احتمالی است. به نظر شما چه طرحی می تواند حقوق فلسطینیان را احیا کند؟
فلسطینی‌ها می‌دانند که حقوق مسلمی دارند و به مبارزه برای آنها ادامه خواهند داد، زیرا می‌دانند که از حمایت بخش قابل توجهی از افکار عمومی جهانی برخوردار هستند. با این همه هیچ برنامه‌ای برای این (تحقق کامل حقوق فلسطینیان) وجود ندارد و این فقط یک آرزو است. در مورد وضعیت کلی پس از جنگ در غزه، دشوار است که ببینیم چگونه نمایندگان قانونی فلسطین در اداره این سرزمین نقشی خواهند داشت. این به خوبی می‌تواند به این معنی باشد که ما با یک درگیری کم شدت مداوم روبرو خواهیم شد.
به نظر شما با توجه به ادامه کشتار فلسطینی ها در غزه و مسائلی مانند شهرک سازی‌های اسرائیل، آیا تل آویو در نهایت تشکیل کشور مستقل فلسطین را خواهد پذیرفت؟
دولت کنونی اسرائیل صریحاً با وجود یک کشور مستقل فلسطینی مخالف است و جانشینان احتمالی نخست وزیر نتانیاهو در پیشتر اظهار داشته‌اند که حداکثر می‌توانند فلسطینی را تصور کنند که چیزی بسیار کمتر از یک کشور مستقل قابل دوام باشد. بنابراین پاسخ خیر است.
هفته گذشته تشکیلات خودگردان فلسطین اعضای دولت جدید خود را اعلام کرد. اما بسیاری بر این باورند که دولت محمود عباس با توجه به عدم برگزاری انتخابات در فلسطین از سال 2006 مشروعیت ندارد. این نظر چقدر صحیح است؟
هنگامی که رئیس جمهور محمود عباس در اوایل سال 2021 خواستار برگزاری انتخابات شد، دعوت او با شور و شوق زیادی از سوی احزاب مخالف و عموم مردم روبرو شد. از این رو هنگامی که او دو ماه بعد انتخابات را لغو کرد، خشم زیادی ایجاد شد. به همین دلیل تنها راه برای داشتن یک حکومت قانونی در فلسطین از طریق سیاسی است که از حمایت مردمی برخوردار باشد.
در ماه‌های اخیر چندین کشور اروپایی مانند اسپانیا و جمهوری ایرلند درباره به رسمیت شناختن کشور مستقل فلسطین در چند ماه آینده صحبت کرده اند و کشورهایی مانند انگلیس و فرانسه نیز به احتمال به رسمیت شناختن فلسطین اشاره کرده اند. این کار تا چه اندازه می تواند به نفع فلسطین و کاهش تنش در خاورمیانه باشد؟
اقدامات این دولت‌ها حمایت از حرکت به سوی مذاکرات بر سر راه حل دو کشوری است. اما شهرک سازی اسرائیل هرگونه بحث در مورد راه حل دو دولتی را به طور فزاینده‌ای غیر واقعی کرده است. بنابراین ما با بی ثباتی مداوم در اسرائیل-فلسطین و به طور گسترده تر در خاورمیانه روبرو هستیم.
به نظر شما در هفته‌های آینده ممکن است شاهد توافق آتش بس بین حماس و اسرائیل باشیم و فکر می‌کنید بعد از توافق آتش بس چه اتفاقی خواهد افتاد؟
من متقاعد نشده‌ام که آتش‌بس در هفته‌های آینده وجود خواهد داشت، اما اگر آتش‌بسی وجود داشته باشد، می‌تواند به کاهش تنش‌ها در خاورمیانه کمک کند، اما این در صورتی نتیجه می‌دهد که آتش‌بس به معنای پایان جنگ در غزه و ایجاد حکومت قانونی فلسطینی باشد.
