فرهنگ آب و آبیاری در تمدن ایرانی / صنعت آب ایران قبل از انقلاب صنعتی / توسعه ایران ؛ سازه‌های آبی شوشتر شاهکاری جهانی

گروه اندیشه: انجمن همگرایی مواریث تمدن ایرانی با همکاری خانه اندیشمندان علوم انسانی نشست «فرهنگ آب و آبیاری در تمدن ایرانی» را برگزار می کنند. 

به گزارش خبرگزاری خبرآنلاین، این نشست با حضور دکتر نادرکریمیان سردشتی رئیس هیات مدیره انجمن همگرایی مواریت تمدن ایرانی، دکتر محمد حسن لی دکترای علوم مهندسی و آب (آبیاری و زهکشی) عضو هیات مدیره مهندسین مشاور سامان آب سرزمین و مدیریت دکتر مریم راد برگزار می شود. 

 بر اساس اطلاعیه منتشر شده از سوی خانه اندیشمندان علوم انسانی این نشست  شنبه 13 بهمن 1403 ساعت 15 در سال حافظ به صورت حضوری برگزار می شود. ورود برای عموم آزاد و رایگان است. 

لازم به ذکر است که برای مثال سازه‌های آبی شوشتر شاهکاری جهانی بوده است. یکی از مشهورترین مجموعه‌های سازه‌های آبی در جهان، سازه‌های آبی شوشتر است که در فهرست میراث جهانی یونسکو به ثبت رسیده است. این مجموعه شامل پل‌ها، بندها، کانال‌ها و آسیاب‌های آبی است که به صورت یکپارچه عمل می‌کردند و یکی از شاهکارهای مهندسی آبی در جهان به شمار می‌رود.

سازه‌های آبی شوشتر به عنوان یکی از شاهکارهای مهندسی و معماری جهان به شمار می‌روند و دلایل متعددی برای این عنوان وجود دارد:

• پیچیدگی و هماهنگی بی‌نظیر: این مجموعه از سازه‌ها شامل پل‌ها، بندها، آسیاب‌ها، آبشارها، کانال‌ها و تونل‌های عظیم هدایت آب است که به صورت یک سیستم یکپارچه و هماهنگ عمل می‌کنند. هر یک از این سازه‌ها به دقت طراحی شده و با سایر بخش‌ها در ارتباط است تا نهایت بهره‌وری از آب را فراهم کند.
• قدمت تاریخی: بسیاری از بخش‌های این مجموعه به دوران هخامنشیان و ساسانیان بازمی‌گردد و این نشان‌دهنده‌ی دانش و تکنولوژی پیشرفته ایرانیان باستان در زمینه مهندسی آب است.
• تکنیک‌های ساخت پیشرفته: ایرانیان باستان از تکنیک‌های پیچیده‌ای برای ساخت این سازه‌ها استفاده می‌کردند که نشان از تسلط آن‌ها بر علم هیدرولیک و مهندسی عمران دارد. برای مثال، استفاده از قوس‌ها و طاق‌ها برای استحکام بخشیدن به سازه‌ها و هدایت آب به روش‌های مختلف از جمله این تکنیک‌هاست.
• کاربری چندگانه: این سازه‌ها علاوه بر تأمین آب کشاورزی، برای تولید انرژی آبی، آبرسانی به شهر و ایجاد فضاهای تفریحی نیز استفاده می‌شدند. این نشان از چندکاره بودن و کارآمدی این سیستم آبیاری است.
• تأثیر بر فرهنگ و جامعه: سازه‌های آبی شوشتر تنها یک مجموعه مهندسی نبودند، بلکه بر فرهنگ، اقتصاد و جامعه‌ی آن زمان تأثیر بسزایی داشتند. این سازه‌ها به عنوان نمادی از دانش، قدرت و شکوه ایرانیان محسوب می‌شدند.
• ثبت جهانی: در سال 2009 میلادی، سازه‌های آبی شوشتر به عنوان یک شاهکار نبوغ و خلاقیت ایرانی، در فهرست میراث جهانی یونسکو به ثبت رسید. این ثبت جهانی، نشان از اهمیت جهانی این مجموعه و ارزش بالای آن برای بشریت است.

چرا سازه‌های آبی شوشتر اینقدر خاص هستند؟

• بزرگ‌ترین مجموعه صنعتی پیش از انقلاب صنعتی: طبق گفته‌های ژان دیولافوآ، باستان‌شناس نامدار فرانسوی، سازه‌های آبی شوشتر بزرگ‌ترین مجموعه صنعتی جهان تا قبل از انقلاب صنعتی بوده است.
• استفاده از نیروی آب برای مصارف مختلف: ایرانیان باستان با استفاده از نیروی آب، آسیاب‌هایی برای آرد کردن غلات، کارگاه‌های صنعتی و حتی کارگاه‌های ضرب سکه را به حرکت در می‌آوردند.
• پایداری و دوام: این سازه‌ها هزاران سال است که پابرجا مانده‌اند و نشان از استحکام و دوام بالای آن‌ها دارند.
• زیبایی بصری: علاوه بر کارکرد فنی، سازه‌های آبی شوشتر از نظر زیبایی بصری نیز بسیار جذاب هستند و چشم‌اندازی زیبا را ایجاد می‌کنند.

به طور خلاصه، سازه‌های آبی شوشتر یک شاهکار مهندسی و معماری است که نشان از دانش، خلاقیت و هوش ایرانیان باستان دارد. این مجموعه، یک میراث ارزشمند تاریخی و فرهنگی است که باید حفظ و نگهداری شود. این سازه ها می تواند در حوزه توسعه کشور و به ویژه توسعه گردشگری نقشی به سزا ایفا کنند. بازدید از این سازه‌ها، تجربه‌ای فراموش‌نشدنی برای هر گردشگری خواهد بود.

 216216