مهدی ساجدی، استادیار دانشگاه قرآن و حدیث، در گفت‌وگو با
خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا)، در پاسخ به این پرسش که چه ارتباطی بین نیازهای انسان و قرآن وجود دارد، گفت: همان طور که مستحضر هستید، قرآن در عبارت کاملا شیوا وجامعی میفرماید «... وَنَزَّلْنَا عَلَیْکَ الْکِتَابَ تِبْیَانًا لِّکُلِّ شَیْءٍ وَهُدًى وَرَحْمَةً وَبُشْرَى لِلْمُسْلِمِینَ: ... و این کتاب را که روشنگر هر چیزى است و براى مسلمانان رهنمود و رحمت و بشارت‌گرى است بر تو نازل کردیم». (نحل،89) این یعنی قرآن بیان‌کننده هر چیزی است.
ساجدی ادامه داد: همچنین به فرمایش وجود نورانی امیرمومنان(ع)، انسان باید درمان هر دردی را در قرآن جستجو کند و با توجه به اینکه قرآن علاج هر بیماری و ناملایمتی است. باید ببینیم در کدام حوزه نیاز به راهنمایی داریم تا بتوانیم به سراغ قرآن برویم.
وی افزود: اگر به دنبال ارزش‌های فردی هستیم، قرآن باب وسیعی را برای ارزش‌های فردی احترام به پدر و مادر، رعایت دستورهای اخلاقی، امر به نماز و تقوا و دوری کردن از فحشا و منکر و امثال اینها باز کرده است.
استادیار دانشگاه قرآن و حدیث، تصریح کرد: اگر به دنبال ارج و عزت مسلمانان هستیم، قرآن دستور می‌دهد که ای مسلمانان در برخورد با همدیگر مهربان باشید و نسبت به کفار شدید باشد. یا میفرماید ای مسلمانان اگر می‌خواهید عزتمند باشید مواظب باشید تا کفار بر شما سلطه پیدا نکنند.
ساجدی با بیان اینکه قرآن برای ارتباط با سایرین و دیگر مذاهب و حتی کفار، نحوه ارتباط را مشخص کرده است،گفت: قرآن میفرماید: «لَا یَنْهَاکُمُ اللَّهُ عَنِ الَّذِینَ لَمْ یُقَاتِلُوکُمْ فِی الدِّینِ وَلَمْ یُخْرِجُوکُم مِّن دِیَارِکُمْ أَن تَبَرُّوهُمْ وَتُقْسِطُوا إِلَیْهِمْ إِنَّ اللَّهَ یُحِبُّ الْمُقْسِطِینَ: [اما] خدا شما را از کسانى که در [کار] دین با شما نجنگیده و شما را از دیارتان بیرون نکردهاند باز نمىدارد که با آنان نیکى کنید و با ایشان عدالت ورزید زیرا خدا دادگران را دوست مىدارد». (ممتحنه،8) و این یعنی شما در نسبت با کسانی که دشمنی و مشکلی ندارند و از آیین دیگری هستند یا کفر را پیشه کرده‌اند، می‌توانید ارتباط داشته باشید.
وی ادامه داد: به نظر قرآن مسلمانان برای زندگی عزت‌مندانه با کسانی که با آن‌ها جنگ می‌کنند و ایشان را تکفیر می‌کنند ارتباط نداشته باشند.
استادیار دانشگاه قرآن و حدیث، افزود: اگر می‌خواهید داخل جامعه اسلامی ارزش‌ها رواج پیدا کنند عادل باشید که این به تقوای اجتماعی نزدیک‌تر است. قرآن در هر زمینه‌ای که ما نیازمند باشیم، کمبود احساس کنیم و راهنمایی بخواهیم دریای عمیقی است که به ما کمک می‌کند، مهم این است که آنچه قرآن می‌گوید را عمل کنیم و به آن پایبند باشیم. که حضرت امیر(ع) گفتند : لله الله بالقرآن لا یسبقکم بالعمل به غیرکم: توصیه می‌کنم شما را به قرآن، نباید دیگران بر شما در عمل به قرآن پیشی گیرند. (نهج البلاغه، نامه 47)
وی در پاسخ به این پرسش که آیا قرآن نیازهای جهانشمول انسان را پاسخ می‌دهد و یا تنها نیازها منطقه‌ای و محلی را حل می‌کند،گفت: بستگی به نگاه ما به قرآن دارد، اگر معتقد باشیم که قرآن یک دستور العمل جامع، کامل و برنامه‌ای جهانشمول برای همه نسل‌ها است و اعتقاد داشته باشیم، هر چیزی که برای هدایت فردی، گروهی و بشری لازم است در قرآن وجود دارد و همه ملت‌ها می‌توانند از قرآن استفاده کنند، حتی کسانی که قائل به دین و آخرت می‌توانند در زمینه امور دنیایی از قرآن استفاده کنند.
ساجدی افزود: اگر به قرآن به صورت محدود و به عنوان دستور دینی نگاه کرد که فرازهایی را در خصوص حکومت هم دارد، کتاب‌الله نخواهد توانست مشکلاتمان را حل کند و این دیدگاه نادرستی است و نشات گرفته از تفکر صحیح، سالم و عمیق نیست. اگر از روی باور و اعتقاد درست به قرآن نگاه کنیم به این نتیجه خواهیم رسید، اگر انسان‌ها به قرآن تکیه کنند از آنجا که خداوند خالق عالم است همه مشکلات محلی، منطقه‌ای و جهانی حل خواهد شد.
وی در خصوص نقش تفسیر در استفاده انسان معاصر از قرآن، گفت: طبق روایاتی که وجود دارد، قرآن دارای بطون مختلفی است و دارای ظاهر و باطن است و هر بطنی خود هفت بطن دارد که این نشان‌دهنده این است که ظاهر قرآن برای عموم مردم قابل استفاده است، اما برای استفاده و تعمق در قرآن و استخراج مطالب، باید کسانی باشند که ژرف اندیش بوده وعلی القاعده در قالب علم تفسیر به بطن و عمق معنای قرآن برسند.
ساجدی در پایان گفت: یک وقت است که ما می‌خواهیم به ظاهر قرآن اکتفا کنیم که همان معنای هدایت‌گری مردم را شامل می‌شود که در این صورت این طور نیست که عموم مردم از قرآن چیزی نفهمند، اما یک وقتی است که بخواهیم در قرآن عمیق شویم و بخواهیم مطالب را استخراج کنیم و پاسخ مشکلاتمان را بگیریم تا دوای دردمان باشد که این وظیفه عالمان تفسیر است.
