تمنای فراز قرآنی در روز هفدهم؛ با نیکان همراهم کن

مومن مانند هر انسانی گرایش به مومنان دیگر دارد. این گرایش می‌تواند ریشه در ذات اجتماعی انسان داشته باشد. از این رو گرایش به «ابرار» یا نیکان و پاکان انعکاس چنین گرایشی در انسان است. از سوی دیگر تقاضای همراهی با ابرار ریشه قرآنی نیز دارد.
ریشه قرآنی همراهی با ابرار
آیت‌الله گرامی در توضیح معنای «ابرار» و با استفاده از تفسیر المیزان می‌گوید: ابرار کسانى هستند که عمل خیر را به خاطر ایمان به خدا، رسول او و روز جزا انجام مى‌‏دهند، چون ایمان‌شان ایمان رشد و بصیرت است، یعنى خود را بنده و مملوک پروردگار خود مى‌‏دانند و معتقدند که خلق و امرشان به دست او است و خودشان هم مالک نفع و ضررى براى خود نیستند. قهراً معتقدند که نباید اراده کنند، مگر چیزى را که پروردگارشان اراده کرده و انجام ندهند، مگر عملى را که او بپسندد، در نتیجه اراده او را بر اراده خودشان مقدم مى‌‏دارند و براى خشنودى او عمل مى‌‏کنند، هر چند که به ضرر خودشان تمام شود، بر آن ضرر و ناسازگارى با میل درونى خود صبر مى‌‏کنند و زحمت اطاعت او را تحمل نموده، آنچه مى‌‏کنند به خاطر خشنودى او مى‌‏کنند و در نتیجه در مرحله عمل، عبودیت را براى خدا خالص می‌‏سازند.
ما در قرآن نیز چنین دعایی را می‌بینیم وقتی در آیه 194 سوره آل عمران می‌خوانیم «رَبَّنَا إِنَّنَا سَمِعْنَا مُنَادِیًا یُنَادِی لِلْإِیمَانِ أَنْ آمِنُوا بِرَبِّکُمْ فَآمَنَّا رَبَّنَا فَاغْفِرْ لَنَا ذُنُوبَنَا وَکَفِّرْ عَنَّا سَیِّئَاتِنَا وَتَوَفَّنَا مَعَ الْأَبْرَارِ: پروردگارا، ما صدای منادی توحید را شنیدیم، که دعوت می‏‌کرد به پروردگار خود ایمان بیاورید و ما ایمان آوردیم، (اکنون که چنین است) پروردگارا، گناهان ما را ببخش و ما را با نیکان (و در مسیر آنها) بمیران!»
تفسیر نور یکی از پیام‌های این آیه را چنین استنباط کرده است: خردمندانِ دوراندیش، مرگ با نیکان را آرزو مى‏‌کنند و به فکر حسن عاقبت هستند.
بنابراین آنچه در فراز آغازین این دعا از خدا مسئلت می‌کنیم ریشه قرآنی دارد. این همراهی و مرگ با نیکان نوعی همراهی با ایشان را نیز در پی دارد که ما در فراز دوم این دعا می‌بینیم و در آن از خدا تمنا داریم که ما را از همنشینی با بدان دور نگاه دارد.
قرآن معنای هم‌نشینی با نیکان را با عمل پیوند زده و می‌فرماید: «وَمَنْ یُطِعِ اللَّهَ وَالرَّسُولَ فَأُولَئِکَ مَعَ الَّذِینَ أَنْعَمَ اللَّهُ عَلَیْهِمْ مِنَ النَّبِیِّینَ وَالصِّدِّیقِینَ وَالشُّهَدَاءِ وَالصَّالِحِینَ وَحَسُنَ أُولَئِکَ رَفِیقًا: و کسی که خدا و پیامبر را اطاعت کند، (در روز رستاخیز،) همنشین کسانی خواهد بود که خدا نعمت خود را بر آنها تمام کرده؛ از پیامبران و صدیقین و شهداء و صالحان، و آنها رفیق‌های خوبی هستند!» (نسا، 69)
میثم قهوه چیان