از ترویج تغذیه با شیر مادر تا بیمارستان‌های دوستدار کودک
تغذیه کودک با شیر مادر می‌تواند به سلامت جسمی و روانی کودک و پیشگیری از بیماری‌ها کمک کند.
سیاست سازمان جهانی بهداشت نیز تشویق مادران و تغذیه انحصاری با شیر مادر در 6ماه اول زندگی نوزاد است. بر اساس برآورد سازمان جهانی بهداشت، تغذیه با شیر مادر از مرگ 7 میلیون کودک زیر یک سال در جهان پیشگیری می‌کند و سبب کاهش ابتلا به بیماری‌ها از جمله سرماخوردگی، اسهال و استفراغ، ذات‌الریه، مننژیت، عفونت کلیه و گوش و خون، سرطان‌ها، سوء‌تغذیه، چاقی، تصلب شرایین، فشارخون، بیماری‌های روماتیسمی، کم‌خونی، ورم معده و روده، کمبودهای غذایی، بیماری‌های پوستی، حساسیت‌ها، آسم، دیابت و... می‌شود. از سوی دیگر، تغذیه با شیر مادر موجب افزایش هوش کودک، تقویت رابطه عاطفی مناسب مادر و کودک، کاهش بزهکاری‌های نوجوانی و اعتیاد، تربیت‌پذیری بهتر کودک، کاهش مرگ بر اثر انواع بیماری‌ها، رفع نیازهای غذایی و کمک به ایمنی بدن و پیشگیری از مسمومیت‌های مختلف دوران کودکی می‌گردد. به علاوه، ابتلا به برخی بیماری‌ها را در مادر کاهش داده و سلامت جامعه و محیط را در پی دارد.
کودکانی که در 6 ماه اول به طور انحصاری با شیر مادر تغذیه نمی‌شوند، احتمال بروز بیماری‌ها و شرایط مختلف زیر در آنها بیشتر است؛ به طوری که:
• احتمال بروز دیابت نوع اول در آنها 40 درصد بیشتر است.
• احتمال افزایش وزن و چاقی در آنها حدود 25 درصد بیشتر است.
• احتمال ابتلا به عفونت‌های مکرر گوش در آنها حدود 60 درصد بیشتر است.
• احتمال ابتلا به لوکمی در آنها حدود 30 درصد بیشتر است.
•احتمال ابتلا به اسهال در آنها حدود 100 درصد بیشتر است.
• احتمال بستری شدن به خاطر آسم و عفونت‌های تنفسی و پنومونی در آنها حدود 25 درصد بیشتر است.الگوی تغذیه شیرخوار
الگوی تغذیه شیرخواران عبارت است از اینکه تا پایان 6 ماهگی فقط شیر مادر دریافت کنند، بدون هیچ نوع ماده غذایی دیگر و حتی آب (که تغذیه انحصاری با شیر مادر نامیده می‌شود) و پس از آن شروع غذاهای کمکی همراه با تداوم شیر مادر تا پایان دو سالگی توصیه می‌شود.
بهترین روش برای شروع و تداوم تغذیه با شیر مادر این است که تماس اولیه مادر و نوزاد بلافاصله پس از تولد در اتاق زایمان شروع شود و ترجیحا برای مدت یک ساعت ادامه یابد و تغذیه با شیر مادر نیز ظرف ساعت اول تولد شروع شود. برای حفظ و تداوم شیردهی و تولید شیر بیشتر، باید شیرخوار به طور مکرر و برحسب میل و تقاضای‌اش در شب و روز با شیر مادر تغذیه شود و تغذیه او محدود به ساعت و زمان مشخص نگردد. به همین منظور مادر و شیرخوار باید شبانه‌روز در کنار هم باشند. از شیشه شیر و پستانک استفاده نشود تا میل مکیدن شیرخوار و تولید شیر مادر کاهش نیابد. این اقدامات در بیمارستان‌های دوستدار کودک اجرا می‌شود. بیمارستان‌هایی را دوستدار کودک می‌گوییم که10 اقدام برای شروع موفق شیردهی را اجرا می‌کنند که بر اساس مطالعات انجام‌شده نه فقط در شروع، بلکه در تداوم شیردهی نیز نقش به سزایی دارند.
بیمارستان‌های دوستدار کودک
نهضت جهانی راه‌اندازی بیمارستان‌های دوستدار کودک از سال 1991 میلادی معرفی شد که بر نقش کلیدی بیمارستان‌ها در ترویج تغذیه با شیر مادر تاکید می‌کند. هم‌زمان، ما نیز از سال 1370 برای ایجاد بیمارستان‌های دوستدار کودک تلاش می‌کنیم. تاکنون تعداد 516 بیمارستان لوح دوستدار کودک گرفته‌اند اما باید برای حفظ عملکرد صحیح و ارتقای فعالیت‌های آنها همواره تلاش کنیم و وظیفه خطیر پایش و ارزیابی مجدد عملکرد بیمارستان‌های دوستدار کودک را دانشگاه‌های علوم پزشکی کشور به عهده دارند. مهم‌ترین اهداف ایجاد بیمارستان‌های دوستدار کودک عبارت است از: تقویت راهکارهای حفظ سلامت کودکان با کمک بیمارستان‌ها، تغییر روش‌های نادرست تغذیه شیرخواران در بیمارستان‌ها و زایشگاه‌ها از طریق اجرای 10 اقدام مهم، توانمند ساختن و آماده کردن زنان برای تغذیه فرزندان شان با شیرمادر، ممنوعیت تبلیغات و توزیع رایگان شیرمصنوعی توسط شرکت‌های تولید و واردکننده در بیمارستان‌ها.
اینک 20 سال از زمان راه‌اندازی بیمارستان‌های دوستدار کودک می‌گذرد و در طول این ایام گرچه میزان تغذیه انحصاری با شیر مادر در دنیا به‌طور قابل‌توجهی افزایش یافته است، اما در بسیاری از مناطق جهان متاسفانه فقدان تعهد و تنزل برنامه‌ریزی بیمارستان‌های دوستدار کودک، آموزش ناکافی کارکنان بهداشتی درمانی برای مشاوره با مادران و اجرای ضعیف ده اقدام در زایشگاه‌ها و بیمارستان‌های دوستدار کودک در توقف یا کاهش میزان تغذیه انحصاری با شیر مادر سهیم بوده است لذا هفته جهانی شیر مادر که همه ساله (1 تا 7) آگوست و در کشور ما 10 تا 16 مرداد ماه برگزار می‌گردد، امسال به احیا و تقویت ده اقدام بیمارستان‌های دوستدار کودک تخصیص یافته و سعی می‌شود که این فعالیت‌ها را در بیمارستان‌ها تقویت شده و فراتر از آن در کل سیستم بهداشتی گسترش یابد.
منبع:www.salamat.com
/ج
