تغذیه سالم در هر سنی مهم است اما این موضوع برای کودکان در حال رشد حیاتی‌تر است، به خصوص اگر در یادگیری دروس مشکل داشته باشند. طبق تحقیقات، آنچه نوجوانان می‌خورند بر یادگیری آنها تاثیر می‌گذارد. به گفته دکتر بونی اسپرینگ از دانشگاه تگزاس: «صبحانه بیش از دیگر وعده‌های غذایی موثر است.» بچه‌هایی که همراه صبحانه مقدار زیادی پروتئین مصرف می‌کنند، بیش از آنهایی که غذای غنی از کربوهیدرات مصرف می‌کنند در یادگیری دروس موفق‌اند.
متاسفانه بیشتر کودکان پیش از رفتن به مدرسه، به جای مصرف پروتئین، بیشتر غذای حاوی کربوهیدرات و بدون کالری مصرف می‌کنند. در عوض هنگام شام غذای پر از پروتئین می‌خورند که مانع خواب آنها می‌شود.
ارتباط تغذیه با هوش کودکان
هوش و استعداد در رابطه مستقیم با تغذیه فرد است. در کودکان کم وزن به علت تامین نکردن حداقل نیازهای انرژی روزانه کودک، اولین شاخص در کاهش وزن و کاهش رشد قد خودنمایی میکند. این بدان معناست که سطح سلولی بدن به علت دریافت نکردن مواد غذایی نتوانسته به رشد و تکثیر خود ادامه دهد. تغذیه صحیح نه تنها سبب رشد جسمی و روانی دانش‌آموزان می‌شود بلکه موجب افزایش بهره هوشی آنها نیز می‌شود. کودکی که از نظر بدنی ضعیف باشد، از نظر ذهنی هم ضعیف خواهد بود و نمی‌‌توان انتظار داشت که از مدرسه به طور کامل بهره‌مند شود. بررسی‌ها نشان داده که در کشورهای در حال توسعه مانند هندوستان بیماری تغذیه‌ای و به خصوص آن گروه که با کمبود ویتامین‌های A و C، تیامین، ریبوفلاوین، کلسیم و آهن مرتبط هستند بسیار شایع است.
ارتباط تغذیه و یادگیری
سال‌هایی که کودک در مدارس ابتدایی می‌گذراند، از نظر تغذیه‌ای دوره مهمی است زیرا رشد کودک در این سنین ادامه دارد. اگر چه سرعت رشد آنها کمتر از سال‌های اولیه زندگی است ولی باید توجه داشت که هر مرحله از رشد متکی به روند مرحله قبل بوده و مرحله بعد را تحت تاثیر قرار می‌دهد. در اصل دانش‌آموزان به سه وعده غذای اصلی و دو میان وعده در طول روز نیاز دارند و باید از کلیه گروه‌های غذایی شامل شیر، لبنیات، گوشت، حبوبات، سبزی‌ها و میوه‌ها و گروه نان و غلات مصرف کنند و به تعادل و توجه به تنوع غذایی در این سنین توجه شود. به علت کمبود منابع مالی در کشورهای در حال توسعه، توصیه می‌شود که غذای نیمروز مدرسه حداقل یک سوم کالری و یک دوم پروتئین مورد نیاز کودک را داشته باشد. میان‌وعده‌های مناسب و مغذی نیز بسیار اهمیت دارد زیرا در ساعات آخر مدرسه کودکان ممکن است گرسنه شوند و این گرسنگی نشستن سر کلاس را برای آنان غیرقابل تحمل میکند. وعده غذایی صبحانه نقش موثری در سلامت جسمی و فکری دانش‌آموزان دارد. به دنبال ناشتا بودن در طول شب اگر دانش‌آموز صبحانه نخورد، به دلیل پایین افتادن قند خون، توانایی لازم را برای یادگیری در مدرسه را نخواهد داشت. هر صبحانه باید حاوی یک لیوان شیر یا 30 گرم پنیر یا یک عدد تخم‌مرغ به همراه یک لقمه نان باشد. دانش‌آموزانی که صبحانه کافی نمی‌خورند، کم دقت، خسته، بی‌حوصله‌اند و نمی‌توانند کمبود انرژی، ویتامین و املاح معدنی را با خوردن وعده‌های دیگر جبران کنند بنابراین مادران باید وظیفه خود بدانند که هر روز صبح، صبحانه کودک خود را قبل از اینکه به مدرسه برود آماده کنند. غذاهای حاوی پروتئین میزان یادگیری را افزایش می‌دهند. آنها همچنین ابزار لازم برای ارتباط میان سلول‌های مغز را فراهم می‌کنند. از سوی دیگر، کربوهیدرات‌ها انرژی بخش هستند اما اگر به مقدار زیاد و بدون پروتئین کافی مصرف شوند موجب خواب‌آلودگی می‌شوند. کمبود اسیدهای چرب ضروری موجب آلرژی و مشکلات یادگیری شامل کم‌توجهی و اختلالات بیش‌فعالی می‌شود.
طبیعی‌تر و سالم‌تر
امروز به طور معمول 2800 افزودنی به غذاهای آماده اضافه می‌شود. بر مبنای تحقیقات که توسط اداره کشاورزی آمریکا انجام شد، تقریبا نصف کالری مصرفی روزانه کودکان از چربی و قند اضافی تامین می‌شود و نه از انواع طبیعی آن. غذاهای طبیعی و خانگی برای هر سنی خوب هستند اما برای بچه‌های در حال رشد بسیار مهم هستند. سعی کنید فریزرتان را با غذاهای طبیعی و حیوانی پر کنید، اگر غذای فرزندتان را چه در خانه و چه برای مدرسه با رژیم غذایی مناسب و متوازن و متنوع درست کنید، موجب می‌شود میزان یادگیری دروس در آنها افزایش یابد.
استرس قندی
تحقیقات اخیر نشان می‌دهد که قند در مغز استرس ایجاد میکند. برای مثال نیم ساعت پس از خوردن یک ماده قندی، گلوکز خون بالا می‌رود. اگرچه ماهیچه‌ها و دیگر بافت‌های چربی آن را برای استفاده بعدی ذخیره می‌کنند، بافت مغز نمی‌تواند این کار را انجام دهد. سه ساعت پس از خوردن مواد قندی، گلوکز خون پایین آمده و شروع به آزاد کردن هورمون‌های استرس‌زا میکند. کودکانی که دچار اختلال کم‌توجهی و اختلال بیش‌فعالی هستند، کمتر قادرند با تاثیرات غذاهای شیرین مقابله کنند و بنابراین فعالیت فیزیکی‌شان افزایش می‌یابد که این فعالیت در اثر پایین آمدن گلوکز خون و تلاش برای به کار انداختن مغز است.
پروتئین
کودکان پایه ابتدایی (7 تا 11 سال) به پنج وعده پروتئین در روز نیاز دارند که باید در صبحانه و ناهار مصرف شود. منابع غذایی پروتئین شامل مرغ، تخم‌مرغ، ماهی و حبوبات می‌شود. رژیم‌های غذایی گیاهی برای بچه‌ها توصیه نمی‌شود زیرا توازن پروتئین در بدن بدون گوشت مشکل است. همچنین کودکان به اسیدهای چرب اشباع نشده موجود در ماهی نیاز دارند. این چربی‌ها اشباع نشده، به خصوص ماهی‌هایی که در آب‌های سرد هستند مانند ماهی آزاد به‌سرعت به سلول‌های مغز و دیگر اعضای بدن می‌رسند.
کربوهیدرات
کودکان پایه ابتدایی روزانه به هفت وعده کربوهیدرات و هر وعده (نصف فنجان حبوبات، پاستا یا برنج یا یک برش نان گندم) به علاوه پنج وعده میوه و سبزی‌ها (هر وعده نصف فنجان میوه ریز شده و رنگارنگ نیاز دارند). ترکیبات کربوهیدرات‌ها (گندم، حبوبات، پاستا و سبزی‌ها) با غذاهای حاوی پروتئین موجب یک تغذیه متعادل‌تر شده و کودک شما را هوشیارتر میکند. زمانی که کودکان مدرسه رفتن را آغاز می‌کنند، بیش از پنجاه درصد کالری مصرفی آنها روزانه صرف آن می‌شود، برخلاف دیگر اعضای بدن، مغز 24 ساعت روز را کار میکند و گلوکز قند ساده‌ای که هنگام هضم کربوهیدرات‌ها به وجود می‌آید، تنها سوختی است که مغز برای فعالیت نیاز دارد، در حالی که سلول‌های دیگر بدن پروتئین و چربی‌ها را به گلوکز تبدیل می‌کنند اما سلول‌های مغز نمی‌توانند این کار را انجام دهند.
چربی
کودکان پایه ابتدایی به پنج وعده چربی در روز نیاز دارند این مقدار چربی معادل یک قاشق چای‌خوری روغن یا سس مایونز و یک قاشق چای‌خوری کره بادام زمینی است. با اینکه شاید همه ما از چربی واهمه داشته باشیم باید انواع خوب آن را برای یادگیری مورد استفاده قرار دهیم. دو سوم آن باید از چربی‌هایی مانند روغن کانولا، برزک، زیتون، گل کاجیره، سویا و گردو بوده و بیش از یک سوم آن را چربی‌های اشباع شده مانند کره تشکیل دهد. کمبود اسیدهای چرب ضروری می‌تواند موجب آلرژی‌هایی مانند آسم، اگزما و همچنین بیش‌فعالی شود اما این عوارض را می‌توان با مصرف مکمل‌های روغن ماهی کنترل کرد.
منبع:http://www.salamat.com
/ج
