غذاهای غنی شده به قیمت‌شان می‌ارزند؟

اگر سری به سوپرمارکت‌‌ها بزنید با حجم زیادی از انواع مواد غذایی روبه‌رو می‌شوید که روی بسته‌بندی‌ آنها درج شده «غنی شده با...». در این میان آنچه بیشتر توجه ما را به خود جلب می‌کند مواد غذایی غنی شده با انواع ویتامین‌ها و مواد معدنی مانند آهن، کلسیم و ویتامین D است. آیا فکر می‌کنید مصرف این نوع از مواد غذایی برای سلامت خوب است؟

داستان از کجا شروع شد؟
 

در کانادا در اوایل قرن 20 اولین نوع از مواد غذایی غنی شده یعنی نمک یددار به منظور پیشگیری از ابتلای بیشتر مردم به گواتر به بازار عرضه شد. بعد از آن بسیاری از مواد غذایی اجبارا غنی شدند که از آن جمله می‌توان شیر غنی شده با ویتامین D و آردهای غنی شده با ویتامین B و آهن اشاره کرد. به عنوان مثال، شیر غنی شده با ویتامین D در سال 1940 به منظور پیشگیری از ابتلا به راشیتیسم وارد بازار شده و گرچه ابتدا برای شرکت‌های تولیدکننده آزاد بود اما در سال 1975 انجام آن اجباری اعلام شد. در سال 1988، آردها با ویتامین B و اسید فولیک غنی شدند تا احتمال بروز نقص در جنین کاهش یابد. نتایج نشان داد غنی کردن مواد غذایی مفید بوده و بر فرض مثال مصرف نمک‌های غنی شده باید سبب کاهش ابتلا به گواتر در کشورهای مصرف‌کننده شود. در حال حاضر، مواد غذایی در حال غنی شدن با بسیاری دیگر از مواد مفید مانند امگا3 و پروبیوتیک‌ها هستند. اما سوال اینجاست که آیا تمام انواع غنی‌سازی برای سلامت مفید است یا تنها راهکاری تجاری برای فروش مواد غذایی با قیمتی بالاتر است؟

آیا غنی‌سازی واقعا لازم است؟
 

در بخش صنایع غذایی که در دنیای امروز کشاورزی صنعتی و غذاهای آماده مصرف آن را قبضه کرده به نظر می‌رسد بسیاری از محصولات غنی شده سالم‌تر نیستند اما لازم‌اند. در واقع نزدیک به 50 سال است که خاک زمین فقیر شده است و کمبود مواد معدنی در زمین می‌تواند سبب پرورش گیاهان فقیر از مواد مغذی شود. از سوی دیگر مساله تغییر شکل را نباید از یاد برد. برای مثال، نان را در نظر بگیرید. گندم هر چه قدر هم که در زمین حاصل‌خیزی رشد کند و غنی از مواد مغذی باشد باز وقتی به آرد تبدیل می‌شود، بخشی از مواد مغذی خود را از دست می‌دهد. به همین دلیل لازم است به آن ویتامین و مواد معدنی افزود. اما چرا مواد مغذی از آرد سفید گرفته می‌شود؟ دلیل واضح است آرد سفید را بهتر از آرد کامل می‌توان ذخیره و نگهداری کرد.

برخی از مواد غنی شده برای ما خوب است
 

در برخی کشورها مانند کانادا که 6 ماه از سال سرد است و آفتاب کم می‌تابد، غنی‌سازی مواد غذایی با ویتامین D لازم به نظر می‌رسد. ویتامین D، ویتامین ضروری برای سلامت بوده و می‌تواند ما را از بسیاری بیماری‌ها نظیر سرطان حفظ کند. از آنجا که کسب طبیعی آن همیشه وجود ندارد چه اشکالی دارد که آن را به شکل مصنوعی وارد غذاهایمان کنیم؟!

غذاهای غنی شده گاهی مضر هستند
 

غنی‌سازی برخی مواد غذایی گاهی به نفع سلامت ما نبوده و حتی آن را به خطر می‌اندازد. برای مثال، غلات صبحانه آماده غنی شده با آهن می‌تواند به اشتباه حس امنیت به فرد مصرف‌کننده بدهد. در صورتی که سلامت انسان در گروی مصرف مواد غذایی متفاوت است. مصرف این نوع غلات سبب کمبود بدن از نظر برخی ریزمغذی‌ها و افزوده شدن و تجمع برخی دیگر می‌شود. باید توجه کرد گرچه مصرف مواد غذایی غنی شده مفید است و به عنوان مثال مصرف شیر غنی شده با کلسیم می‌تواند برای افرادی که به محصولات لبنی آلرژی دارند کمک کرده و همچنین احتمال ابتلا به پوکی استخوان را کاهش دهد، اما در عین حال برای افرادی که به اندازه کافی لبنیات مصرف می‌کنند می‌تواند گذر از مرز بوده و سلامت آنها را به خطر بیندازد. آنچه متخصصان تغذیه توصیه می‌کنند مصرف متعادل مواد غذایی کامل و نه تغییریافته است.

این مواد غذایی غنی شده به قیمت‌شان نمی‌ارزد
 

1-محصولات لبنی غنی شده با امگا3
 

بهترین کار برای بالا بردن میزان امگا3 در بدن مصرف ماهی‌های چرب یا مکمل روغن ماهی است. اگر اهل مصرف ماهی نیستید، مصرف گردو را به شما توصیه می‌کنیم. در کنار آن استفاده از روغن کانولا و روغن زیتون هم می‌تواند تامین‌کننده میزان امگا6 و امگا9 بدن شما باشد.

2-آب پرتقال غنی‌شده با کلسیم
 

آب‌میوه‌های صنعتی شکر بالایی دارند و برخلاف محصولات لبنی حاوی ویتامین D که برای جذب کلسیم لازم است، نیستند. به جای خرید آب‌میوه‌های غنی شده با کلسیم بهتر است از دیگر منابع کلسیم مانند بروکلی، جوی دوسر، بادام یا لبنیات استفاده کنید.

3-ماست غنی‌شده با پروبیوتیک
 

پروبیوتیک‌ها برای برخی عفونت‌های دستگاه گوارش، تقویت سیستم ایمنی آن و پیشگیری از آلوده شدن به عفونت‌های ناشی از درمان‌های آنتی‌بیوتیکی لازم است اما توصیه می‌کنیم به جای ماست غنی شده ماست طبیعی کم‌چرب مصرف کنید. ماست طبیعی هم حاوی مقدار کافی پروبیوتیک است.

4-آب‌میوه‌های غنی شده با آنتی اکسیدان‌ها
 

میوه‌ها به طور طبیعی غنی از آنتی‌اکسیدان‌ها، فلاونوییدها، فیبر، ویتامین‌ها و ریزمغذی‌ها هستند. مصرف آب‌میوه‌های غنی شده با آنتی‌اکسیدان گرچه قیمت بالاتری دارند اما ارزش غذایی‌شان هرگز به پای یک پرتقال یا سیب طبیعی نمی‌رسد. از سوی دیگر این نوع آب‌میوه‌ها حاوی قند بالا بوده و در نتیجه باید در مصرف آنها مدارا کرد. آب‌میوه طبیعی نه تنها ارزان‌تر، بلکه سالم‌تر و به اندازه کافی غنی از مواد غذایی مفید است.
منبع:www.salamat.com