بهداشت دهان و دندان از اهمیت خیلی بالایی برخوردار است تا جایی که با داشتن لثه ها و دندان های سالم می توانید از ابتلا به بسیاری بیماری ها پیشگیری کنید.
به گزارش به نقل از سایت سیمرغ، در این مقاله به طور مفصل به این مصئله پرداخته می شود.
1. آیا باکتری دهان می تواند بر قلب تاثیر بگذارد؟
بعضی بررسی ها نشان داده اند که افراد مبتلا به بیماری های لثه بیشتر از افرادی که دارای لثه های سالم هستند، به بیماری های قلبی دچار می شوند. محققان در مورد علت این عارضه مطمئن نیستند؛ این مسئله ثابت نشده که بیماری های لثه باعث بروز بیمای های دیگری هم شوند. اما مراقبت از دهان و دندان مانند سایر قسمت های بدن منطقی و مهم است.
2. دیابت منجر به بروز بیماری های لثه می شود
دیابت مقاومت بدن در مقابل عفونت را کاهش می دهد.افزایش میزان قند خون خطر ابتلا به بیماری لثه را افزایش می دهد. علاوه بر این بیماری لثه کنترل سطح قند خون را سخت تر می کند. با حفظ سطح قند خون نزدیک به حالت طبیعی آن از لثه های خود مراقبت کنید. بعد از هر وعده غذایی مسواک بزنید و از نخ دندان استفاده کنید و روزانه با یک دهانشویه ضد عفونی کننده دهان خود را بشویید. حداقل دو بار در سال به دندانپزشک مراجعه کنید. گاهی ممکن است نیاز به مراجعه بیشتر به دندانپزشک داشته باشید.
3. خشکی دهان و زبان باعث پوسیدگی دندان ها می شود
چهار میلیون امریکایی که مبتلا به سندروم شوگرن Sjögren s syndrome هستند، بیش از دیگران در معرض ابتلا به بیماری های دهان و دندان نیز می باشند. در بیماری سندروم شوگرن سیستم ایمنی بدن به اشتباه مجرای اشک و غدد بزاقی را مورد حمله قرار می دهد و در نتیجه منجر به خشکی مزمن چشم ها و دهان می شود(خشکی مزمن دهان زروستومیا xerostomia نامیده می شود). بزاق به محافظت دندان ها و لثه ها در مقابل باکتری هایی که منجر به حفره های دندانی و ژنژیویت Gingivitis یا التهاب لثه می شوند، کمک می کند. بنابراین مبتلایان دهان خشک به پوسیدگی دندان ها و بیماری لثه حساس تر هستند.
* ژنژیویت Gingivitis یا التهاب لثه:به حالتی گفته می‌شود که پلاک‌های دندانی در خط لثه تجمع پیدا می‌کند و باعث تحریک لثه و حساس شدن آن می‌شود که گاهی خونریزی هم پیدا می‌کند.
*سندروم نشانگان یا سندرم شوگرن Sjögren s syndrome : نوعی اختلال التهابی مزمن و وابسته به دستگاه ایمنی است که با اختلال در عملکرد غدد برون ریز و سایر تظاهرات سیستمیک مشخص می‌شود. این سندروم به دو نوع اولیه و ثانویه تقسیم می‌شود. این بیماری دومین اختلال خودایمنی روماتیسمی شایع پس از آرتریت روماتویید. و عمدتاً در خانم‌ها (حدوداً90% موارد) با میانگین سنی 50 سال رخ می‌دهد.
4. برخی داروها باعث خشکی دهان می شوند
با توجه به اینکه خشکی مزمن دهان خطر پوسیدگی دندان و بیماری لثه را افزایش می دهد، لازم است داروهای خود را بررسی کنید. آنتی هیستامین ها Antihistamines (برای رفع حساسیت های فصلی و آبریزش بینی تجویز می شوند)، داروهای ضد انعقاد decongestants، ضد دردها و داروهای ضد افسردگی جز داروهایی هستند که باعث خشکی دهان می شوند. در مورد تاثیر داروهایی که که مصرف می کنید بر روی دهان خود و اقداماتی که می توانید انجام دهید، با پزشک یا دندانپزشک مشورت کنید.
5. استرس باعث دندان قروچه می شود!
اگر دچار استرس یا افسردگی هستید و یا مضطرب شده اید، ممکن است بیشتر در معرض خطر ابتلا به مشکلات دهانی باشید. افرادی که دچار استرس هستند، میزان بالایی از هورمون کورتیزول cortisol تولید می کنند که آسیب زیادی به لثه ها و بدن وارد می کند. به علاوه استرس منجر به مراقبت ضعیف دهان و دندان می شود. بیش از 50 درصد افراد زمانی که دچار استرس می شوند، به طور مرتب مسواک نمی زنند یا از نخ دندان استفاده نمی کنند. سایر عادات مرتبط با استرس عبارتند از سیگار کشیدن، نوشیدن الکل و ساییدن و کشیدن دندان ها به یکدیگر ( که دندان قروچه یا براکسیزم bruxism نامیده می شود).
6. پوکی استخوان ممکن است باعث از دست دادن دندان ها شود
بیماری پوکی استخوان osteoporosis بر روی تمام استخوان های بدن تاثیر می گذارد– از جمله استخوان فک – و این مسئله ممکن است باعث ریزش دندان ها شود. همچنین باکتری مربوط به پریودنتیت periodontitis، که یک بیماری شدید لثه است، می تواند باعث شکستن استخوان فک شود.نوعی دارو پوکی استخوان – به نام بیسفوفونات bisphosphonates – ممکن است کمی خطر ابتلا به یک بیماری نادر به نام استئونکروز* osteonecrosis را افزایش دهد که منجر به مرگ استخوان فک می شود. این شرایط تنها پس از انجام جراحی های دندانی نگران کننده است. اگر بیسفوسفونات مصرف می کنید حتما به دندانپزشک خود اطلاع دهید.
* استئونکروزیس osteonecrosis نام دیگر آن Avascular necrosis (AVN) است: این شرایط زمانی رخ می دهد که خون به استخوان نمی رسد. از آنجایی که استخوان یک بافت زنده است، قطع خون رسانی به آن منجر به مرگ استخوان می شود. اگر این شرایط متوقف نشود، در نهایت باعث فروپاشی استخوان می شود.
7. لثه های رنگ پریده نشانه کم خونی یا آنمیAnemia
اگر دچار کم خونی باشید، دهانتان ممکن است دردناک و کم رنگ باشد و زبانتان نیز ملتهب و صاف (گلوسیت* glossitis) می شود. زمانی که دچار کم خونی هستید، خون شما گلبول قرمز کافی ندارد و یا اینکه گلبول های قرمز خونتان هموگلوبین* کافی ندارند. در نتیجه بدن اکسیژن کافی دریافت نمی کند. انواع مختلفی از کم خونی یا آنمی وجود دارد و روش های درمانی آن ها نیز متفاوت هستند. در مورد نوع کم خونی خود و روش درمان آن با پزشک مشورت کنید.
*گلوسیتglossitis: به التهاب زبان اشاره دارد. این شرایط باعث ورم زبان، تغییر رنگ آن و تغییر ظاهر سطح زبان می شود.
* هموگلوبین Hemoglobin یا hb: پروتئینی است که در گلبول‌های قرمز خون وجود دارد و نقش آن حمل و نقل اکسیژن و دی اکسیدکربن در خون است.
8. اختلالات خوردن باعث ساییده شدن مینای دندان می شوند!
دندانپزشک ممکن است اولین شخصی باشد که متوجه یک اختلال خوردن مانند بولیمیا* bulimia در شما شود. اسید معده ناشی از استفراغ کردن های مداوم باعث فرسایش شدید مینای دندان می شود. همچنین استفراغ عمدی و استفاده از ملین ها باعث التهاب دهان، گلو و غدد بزاقی و همچنین بد بو شدن دهان می شود.آنورکسیا* Anorexia، بولیمیا و سایر اختلالات خوردن ممکن است باعث کمبود جدی مواد مغذی در بدن شوند که این مسئله روی سلامت دندان هایتان تاثیر می گذارد.
* بولیمیا Bulimia nervosa : نوعی پرخوری عصبی است. در این بیماری فرد ابتدا مقدار زیادی غذا می‌خورد و سپس با ایجاد استفراغ عمدی یا مصرف ملین می‌کوشد از افزایش وزن خود جلوگیری کند. شیوع این بیماری در زنان جوان بیشتر است.
* بی اشتهایی عصبی Anorexia nervosa :نوعی اختلال روانی در غذا خوردن است که در آن بیمار از خوردن غذا به میزان کافی و با وجود گرسنگی امتناع میورزد. این روند که معمولاً با آغاز و زیاده‌روی در یک رژیم غذایی آغاز می‌شود به دلیل کاهش شدید وزن می‌تواند منجر به مخاطرات مرگباری گردد.
9. برفک دهان (Thrush) می تواند نشانه ویروس اچ آی وی HIV باشد!
افراد مبتلا به ویروس HIV یا ایدز ممکن است دچار برفک ها یا زگیل های دهانی، تب خال fever blisters، آفت دهانی canker sores و لکوپلاکیای مویی* hairy leukoplakia شوند که لکه های سفید و خاکستری روی زبان یا داخل گونه هستند. سیستم ایمنی ضعیف بدن و ناتوانی آن برای از بین بردن عفونت مقصرهای این مشکلات هستند. همچنین مبتلایان به ایدز یا ویروس HIV ممکن است خشکی دهان را نیز تجربه کنند که خطر پوسیدگی دندان را افزایش داده و جویدن، خوردن، بلع یا صحبت کردن را نیز مشکل می سازد.
* لکوپلاکیای مویی hairy leukoplakia: یک لکه سفید در کنار زبان است که دارای ظاهری راه راه و مودار می باشد و از نشانه های قطعی بیماری ایدز یا ابتلا به ویروس اچ آی وی محسوب می شود.
10. درمان بیماری لثه ممکن است به بیماری آرتریت روماتوئید rheumatoid arthritis یا RA کمک کند.
افراد مبتلا به آرتریت روماتوئید rheumatoid arthritis یا RA هشت برابر بیشتر از افرادی که به این بیماری خود ایمنی مبتلا نیستند، در معرض ابتلا به بیماری لثه می باشند. التهاب ممکن است یک عامل مشترک در هر دو بیماری (آرتریت روماتوئید و بیماری لثه) باشد. و اینطور اوضاع بدتر می شود: افراد مبتلا به آرتریت روماتوئید به علت آسیب به مفاصل انگشت در مسواک زدن و استفاده از نخ دندان دچار مشکل هستند. خبر خوب اینکه درمان التهاب لثه و عفونت موجود باعث کاهش درد و التهاب مفصلی نیز می شود.
11. ارتباط بین از دست دادن دندان ها و بیماری کلیوی چیست؟
بزرگسالانی که دندان ندارند، بیش از دیگر بزرگسالان که هنوز دندان دارند در معرض ابتلا به بیماری های مزمن کلیه هستند. اینکه چطور بیماری کلیه و بیماری پریودنتال* periodontal disease با هم ارتباط دارند، هنوز کاملا و به طور دقیق مشخص نشده است. اما محققان فکر می کنند که التهاب مزمن ممکن است یک تهدید رایج برای ابتلا به این شرایط باشد. بنابراین مراقبت از دندان ها و لثه ها ممکن است خطر بروز مشکلات مزمن کلیوی را کاهش دهد.
* بیماری پیرادندانی یا پریودنتال periodontal disease:به بیماری بافتهای نگهدارنده دندان‌ها گفته می‌شود. بافتهای نگهدارنده دندان‌ها عبارتند از لثه، الیاف اتصال دهنده دندان به استخوان و بافت استخوانی اطراف دندان. اگر بهداشت دهان و دندان به درستی رعایت نشود با ایجاد پلاک دندانی و ترشح سموم از میکروب‌های آن، بافتهای مجاور تحت تأثیر قرار می‌گیرند. اگر مشکلی در هر یک از اجزا نگهدارنده دندان در استخوان ایجاد شود فرد دچار بیماری پریودنتال شده است.
12. بیماری های لثه باعث زایمان زودرس می شوند!
اگر یک خانم باردار هستید و دچار بیماری لثه می باشید، احتمال اینکه نوزادتان خیلی زودتر از زمان مناسب به دنیا بیاید یا خیلی کوچک باشد، افزایش پیدا می کند. اینکه بیماری لثه و زایمان زودرس یا کوچک بودن نوزاد چه ارتباطی به یکدیگر دارند، به طور کامل درک نشده است. التهاب زمینه (التهاب موجود در لثه ها) یا عفونت ها ممکن است عامل این مشکل باشند. به نظر می رسد بارداری و تغییرات هورمونی مربوط به آن نیز بیماری لثه را بدتر می کنند. برای چگونگی محافظت از خود یا نوزادتان با متخصص زنان و زایمان یا دندانپزشک مشورت کنید.
13. لثه های سالم چه شکلی هستند؟
لثه های سالم صورتی و مستحکم هستند، نه قرمز و ملتهب. برای حفظ سلامت لثه ها، بهداشت دهان و دندان را رعایت کنید. حداقل دو بار در روز مسواک بزنید و یک بار در روز نخ دندان استفاده کنید، یک یا دو بار در روز دهانتان را با دهانشویه ضدعفونی کننده بشویید، به طور منظم به دندانپزشک مراجعه کنید و از سیگار کشیدن یا جویدن تنباکو اجتناب کنید.
