مراسم اسکار ۲۰۱۸؛ زیر سایه اتهام آزار جنسی

اسکار نودم در حالی برگزار می‌شود که تعدادی از برندگان این جشنواره سینمایی و اعضای آکادمی آن در ماه‌های گذشته پس از یک سری افشاگری‌های کم‌سابقه تحت اتهام‌ آزار جنسی قرارگرفته‌اند. افشاگری اخیر خانم اوما تورمن Uma Thurman (اتفاقی که همه مدت‌ها منتظرش بودند) و بیان علت عصبانیتش از تهیه‌کننده سرشناس و برنده اسکار، هاروی واینستین Harvey Weinstein، آخرین حلقه زنجیر این سلسله افشاگری‌هاییست که در سه ماه پایانی سال 2017 جامعه هنری آمریکا را تحت تأثیر قرار داده است. تاکنون بیش از 100 دست‌اندرکار صنعت هالیوود، فعال رسانه‌ای و هنرمند در آمریکا به همراه یک رئیس‌جمهور سابق این کشور با اتهام‌ آزار جنسی از بدرفتاری جنسی تا تجاوز روبرو شده‌اند. حدود 50 نفر دراین‌بین یا استعفا داده‌اند و یا از محل کار خود اخراج شده‌اند.
حضور افراد سرشناس شامل کارگردان‌ها و بازیگران مشهور در این لیست هرکسی را که حتی دورادور سینمای امریکا را دنبال می‌کند، شگفت‌زده کرده است. کار به‌جایی رسیده است که یک پایگاه اینترنتی بعدازاین اتفاقات راه‌اندازی شده است که مراجعه‌کنندگان می‌توانند با واردکردن نام فیلم موردنظر خود از پاک بودن گروه فیلم‌ساز از اتهام‌های جنسی آگاهی یابند. اگرچه همه‌چیز تا اینجا در حد اتهام است و در هیچ دادگاهی هنوز رأیی در این خصوص صادر نشده است، اما برخی از متهمان در بیانات دفاعی خود ضمن پذیرش این اتهام‌ها از قربانیان عذرخواهی کرده‌اند. پیش‌ازاین هم اتهام‌های جنسی از سوی افرادی متوجه افراد مشهور (به قولی سلبریتی) بوده است اما همیشه مدعیان با اتهام اخاذی و یا کسب شهرت روبرو بوده‌اند؛ اما این بار قضیه به‌کلی متفاوت است.

هاروی واینستین، اوما ترومن و کوئنتین تارانتینو

گروهی از قربانیان خود افراد سرشناسی هستند و برخی هم جایزه اسکار را در لیست افتخارات خود دارند و وجود نام‌هایی نظیر آلیس ایوانز Alice Evans، سلما هایک Salma Hayek، آنجلینا جولی Angelina Jolie و گوئینت پالترو Gwyneth Paltrow بیش‌ازپیش ماجرا را رسانه‌ای کرده است.
ماجرا از کجا شروع شد؟
در اواسط مهرماه گذشته، نیویورک‌تایمز New York Times و نیویورکر The New Yorker برای اولین بار طی گزارشی هاروی واینستین را به آزار جنسی بازیگران زن سرشناس گوئینت پالترو، اشلی جود Ashley Judd، رز مک گوآن Rose McGowan و ده‌ها نفر دیگر متهم کرد. این اتهام‌ها بر پایه اقرار این افراد در دفتر تحریریه این خبرگزاری‌ها مطرح شد. سکوت سنگینی بر سینمای آمریکا حاکم شد. آقای واینستین برکنار شد و پرونده او در یک دادگاهی در منهتن به جریان افتاد. به دنبال این اتهام بحث‌هایی در رسانه‌ها پیرامون سوءاستفاده جنسی در صنعت سینما مطرح شد. این پایان ماجرا نبود. حرکت جسورانه و تابوشکنانه این افراد به سایر قربانیان ساکت آزار/تجاوز جنسی جرئت داد که قدم پیش بگذارند و سکوت چندساله خود را بشکنند. اتهامات مشابهی این بار علیه چهره‌های آشناتری مطرح شد. در این میان حضور نام‌هایی مانند مایکل داگلاس Micheal Douglas، داستین هافمن Dustin Hoffman، کوین اسپیسی Kevin Spacey، بن افلک Ben Affleck و جیمز فرانکو James Franco و همچنین مدیر (سابق) استودیوی آمازون روی پرایس Roy Price در بین متهمان بیش از سایر اسامی جنجال‌برانگیز شد و همگان را متعجب کرد.

داستین هافمن، هاروی واینستین و کوین اسپیسی

واکنش برخی متهمان تا اینجا چه بوده است؟
در طی این مدت اظهارات متفاوتی از سوی برخی متهمان مطرح‌شده است. عده‌ای ضمن پذیرش این اتهامات از قربانیان عذرخواهی کرده‌اند و در مقابل تعدادی این اظهارات را از پایه رد کرده‌اند. در ادامه به برخی از این اظهارات اشاره می‌کنیم.
آقای هاروی واینستین تهیه‌کننده فیلم‌هایی چون دوگانه بیل را بکش Kill Bill، سه‌گانه ارباب حلقه‎ها The Lord of Rings و دارودسته نیویورکی Gangs of New York 2002 تاکنون از سوی بیش از 100 زن به آزار جنسی متهم شده است. او در بیانیه‌ای ضمن اظهار پشیمانی از بدرفتاری‌های جنسی خود در گذشته ادعا کرده است که تمامی روابطش با رضایت طرف مقابل بوده است. او که در دهه هفتم زندگی خود است، گفته است که تلاش می‌کند بعدازاین انسان بهتری باشد و از همه همکاران سابق خود که به خاطر بدرفتاری او آزرده‌خاطر شده‌اند، عذرخواهی کرد.
کوین اسپیسی بازیگر سریال خانه پوشالی House of Cards 2013 و فیلم برنده اسکار زیبای آمریکایی American Beauty 1999 در توییتر خود از آنتونی رپ Anthony Rapp که ادعا می‌کند در 14 سالگی (1986) مورد آزار او قرارگرفته است، صمیمانه عذرخواهی کرد و بیان کرد رفتار ناشایسته او به خاطر مستی بوده است. بعدازآن افراد دیگری هم کوین را به رفتارهای مشابهی متهم کردند.
خانم آنا گراهام هانتر Anna Graham Hunter در مقاله‌ای ادعا کرده است که داستین هافمن، بازیگر برنده اسکار، با او زمانی که تنها 17 سال سن داشته و به‌عنوان کارآموز فعالیت ‌می‌کرده است، از رابطه جنسی سخن گفته است. آقای هافمن در بیانیه‌ای ضمن عذرخواهی از خانم هانتر اظهار کرد که احترام زیادی برای زنان قائل است و این رفتار او در گذشته گویای شخصیت واقعی او نیست.
آقای مایکل داگلاس از سوی یک روزنامه‎نگار متهم شده است که در اواخر دهه 80 زمانی که در شرکت پدرش کار می‌کرده است از ظاهر او با کلمات جنسی تعریف کرده است و در آپارتمانش در برابر او حرکات شنیعی انجام داده است! آقای داگلاس این اتهام را رد کرده است.

جیمز فرانکو و بن افلک

بن افلک 45 ساله، کارگردان فیلم برنده اسکار آرگو Argo 2012 از سوی مجری شبکه ام‌تی‌وی MTV، هیلاری برتون Hillarie Burton، متهم به آزار جنسی شده است. این در حالیست که بن پیش‌ازاین رفتار آقای واینستین را محکوم کرده بود. آقای افلک در توییتی ضمن پذیرش این اتهام از خانم مجری عذرخواهی کرده است.
جیمز فرانکو اتهاماتی که از سوی دانشجویانش مطرح‌شده است را رد کرده است و بیان کرده است که این اظهارات “دقیق نیست “. برخی از این دانشجویان او را به سوءاستفاده جنسی متهم کرده‌اند و ادعا کرده‌اند که در تمرینات مجبور به درآوردن لباس‌های خود بر روی صحنه شده‌اند. این اتهامات درست بعدازاین مطرح شد که آقای فرانکو در مراسم گلدن گلوب حمایت خود را از جنبش “دیگر بس است ” (Time’s Up) که جنبشی علیه آزار جنسی است، اعلام کرده بود.
مشکل کجاست و چه باید بکنیم؟
وقتی از قربانیان آزار و یا تجاوز جنسی صحبت می‌کنیم، از زنانی صحبت می‌کنیم که روزها و شب‌ها خود را در اتاقی محبوس کرده‌اند و بی‌صدا گریسته‌اند. افرادی که در پی یک تجربه تلخ کار خود را رها کرده‌اند و یا تا سال‌ها در جوانی از ورود هر مردی به حریم خصوصی‌شان وحشت داشته‌اند. همچنین، از مردانی صحبت می‌کنیم که در بزرگ‌سالی متوجه شده‌اند که چگونه فرد موردعلاقه ایشان از سادگی کودکانه‌شان بهره جنسی برده است. این گفته‌ها، شنیده‌های شخصی من نیست، همان‌هاییست که بارها از قاب دوربین‌های سینمایی تماشا کرده‌ایم. نمونه آثار سینمایی که خط داستانی اصلی و یا فرعی‌شان به موضوع آزار جنسی پرداخته باشند، در تاریخ سینما کم نیست. اسکارهای بهترین فیلم (افشاگر Spotlight) در سال 2016 و بهترین فیلم غیر انگلیسی‌زبان (فروشنده) در سال گذشته (2017) به آثاری اهدا شد که آزار جنسی را دست‌مایه خط داستانی خود قرار داده‌ بودند. همچنین فیلم تحسین شده «سه بیلبورد خارج از ابینگ، میزوری» Three Billboards Outside Ebbing, Missouri 2017 به موضوع اثر تجاوز جنسی بر روی اطرافیان دور و نزدیک قربانی می‌پردازد و یکی از شانس‌های بالای کسب اسکار بهترین فیلم در مراسم 2018 است. اینکه حالا اتهام آزار جنسی یقه خود اهالی سینما را گرفته است، ازاین‌رو قابل‌تأمل است که متهمان از آثار سوء رفتارشان آگاهی داشته‌اند. پاسخ به چرایی ارتکاب این رفتارها ریشه در فرهنگ مردسالارانه‌ای دارد که هنوز که هنوز است در جوامع سینمایی حکم‌فرماست و اینکه پس از سال‌ها از حضور زنان در سینما (که هم‌زمان با حضور مردان در این هنر بوده است) مدیریت این بخش همچنان در سیطره مردان است. یکی از راه‌حل‌های پیشنهادشده در این روزها برای حمایت از کسانی که مورد آزار قرارگرفته است تحریم آثاریست که متهمان در سود آن شریک هستند. در پایگاه Rotten Apples می‌توانید از این آثار مطلع شوید؛ اما این حرکت منجر به ضرر و زیان نه‌تنها صدها آدم بی‌گناهی می‌شود که در تهیه این آثار نقش داشته‌اند بلکه کسانی متضرر می‌شوند که مجبور بوده‌اند در کنار سوءرفتارهای متهمان کار کنند و با آن‌ها کنار بیایند. از سویی دیگر، بعضی از فعالان حقوق زنان بارها از هنرمندان مرد خواسته‌اند که با عضویت در جنبش‌های نوپایی که در حمایت از زنان آزاردیده به راه افتاده‌اند، بدرفتاری‌های جنسی را محکوم کنند؛ اما درست پس از اعلام حمایت افرادی نظیر بن افلک و جیمز فرانکو از سازمان RAINN (سازمان غیرانتفاعی آمریکایی علیه تجاوز جنسی) و جنبش اجتماعی “دیگر بس است ” بود که اتهامات جنسی‌ای علیه خود ایشان مطرح شدند.
راه‌حل بهتر، توجه به آثاریست که به‌نوعی تمرکز قدرت را دنیای رسانه به هم می‌زنند. در اینجا، منظور حمایت از فیلم‌ها و مجموعه‌هایی است که زنان نقش محوری در پشت دوربین دارند. خانم کریستن شافر Kirsten Schaffer مدیر اجرایی پروژه “زنان در فیلم ” WIF) Women in Film) در توجیه این راه‌حل می‌گوید: “زمانی که زنان و سایر کسانی که تابه‌حال به حاشیه برده شده‌اند، در راس قدرت قرار گیرند، معمولاً با کاهش قابل‌توجه فضاهای مسموم کاری‌ مواجه می‌شویم؛ فضاهایی که خوی درندگی مردانه را فعال می‌کند ” همچنین او معتقد است که ما به‌عنوان مصرف‌کننده آثار سینمایی و تلویزیونی می‌توانیم تمام قدرت خود را در جهت این تغییر مسیر به‌کارگیریم و این صنعت هم مجبور به گوش کردن است زمانی که ما می‌خواهیم که پول و چشم خود را خرج آثار موردنظر خود کنیم.
حرکت دیگری که می‌تواند به کاهش آمار سو‌ءاستفاده‌های جنسی کمک کند این است که زنان قربانی جرئت واگویی ماجرا را پیدا کنند و از فریاد زدن آنچه بر آن‌ها گذشته است شرمسار نباشند. خانم شیلا ای Sheila E، نوازنده درام که در شرح‌حال خود فاش کرده است که در کودکی مورد سوءاستفاده جنسی قرارگرفته است، معتقد است که “شرم و گناه به‌تدریج چرکی می‌شوند “. او به زنان قربانی آزار جنسی توصیه می‌کند که ماجرا را با دوستان خود در میان بگذارند، چراکه این اولین قدم برای افشای این قبیل حوادث است.

کپی برداری و نقل این مطلب به هر شکل از جمله برای همه نشریه‌ها، وبلاگ‌ها و سایت های اینترنتی بدون ذکر دقیق کلمات “منبع: بلاگ نماوا” ممنوع است و شامل پیگرد قضایی می شود.