میوم رحم (۱)

دکتر زهرا اورنگ؛ متخصص زنان و زایمان

میوم‌های رحمی یکی از شایع‌ترین تومورهای دستگاه تناسلی زنان است. این تومور خوش‌خیم بوده و از بافت عضلانی می‌باشد. غشاء آنها از عضلات صافی که به صورت لایه‌لایه قرار گرفته اگرچه به صورت تکی هستند ولی معمولا به صورت چندتایی هم دیده می‌شوند.

این تومورها به هورمون‌ها حساس بوده، تحت‌تاثیر استروژن و آندروژن رشد کرده و پس از یائسگی و برداشتن تخمدان‌ها برگشت پیدا می‌کنند. 40 درصد زنان در دوران باروری خود احتمال ابتلا به میوم قابل اندازه‌گیری را دارند. فیبروئید در زنان سیاه‌پوست شایع‌تر است.

ریسک فاکتورهای فیبروئید: 1- پاریتی: تعداد یک یا بیشتر حاملگی باعث کاهش شانس فیبروئید شده و اگر سن اولین حاملگی کمتر باشد، این ریسک کمتر می‌شود.

2- منارک زودرس: (کمتر از 10 سال سن) باعث افزایش ریسک میوم می‌گردد.

3- قرص‌های ضدبارداری: این قرص‌ها باعث کاهش ریسک میوم می‌شوند، ولی اگر ocp در فاصله سن 16 و 13 سالگی مصرف شوند، باعث افزایش ریسک میوم می‌گردد.

4- سیگار: باعث کاهش ریسک میوم می‌شود.

5- تغذیه: گوشت قرمز در مقایسه با سبزیجات، باعث افزایش ریسک میوم می‌گردد.

6- سابقه میوم در خانواده: ریسک میوم را افزایش می‌دهد.

7- الکل: باعث افزایش ریسک می‌گردد.

8- DMPA: پروژسترون تزریقی باعث کاهش ریسک میوم می‌گردد.

9- چاقی و افزایش وزن: ریسک میوم را افزایش می‌دهد.

10- فشارخون: موجب افزایش ریسک میوم می‌شود.

11- عفونت‌های رحمی: موجب صدمه به بافت رحم می‌شوند و احتمال میوم را افزایش می‌دهند.

12- سندرم تخمدان پلی‌کیستیک (PCO.): با افزایش ریسک میوم مرتبط است.

انواع فیبروئیدها:

1- ساب سروزا: در دیواره خارجی رحم ایجاد می‌شود.

2- اینترامورال: در لایه عضلانی دیواره رحم وجود دارد.

3- ساب موکوزا: به سمت حوزه رحم برآمده شده و باعث غیرمنظم شدن رحم می‌شوند.

4- داخل لیگامانی: که از طرف رحم به طرف لیگامان پهن رشد می‌کنند. در اغلب موارد بر روی حالب‌ها اثر می‌گذارند.

5- مایومای پارازیتی: گاهی میوم رحمی به ارگان‌های دیگر لگنی چسبیده و به طور همزمان خونگیری از عروق خونی رحم و اتصال خود را به رحم از دست خواهند داد.

علائم: بستگی به سایز و محل تومور دارد. بعضی از زنان با میوم هیچ علامتی ندارند. میوم‌های فاقد علامت در 50-40 درصد زنان بالای 35 سال وجود دارد. این تومورها ممکن است طیفی از علائم خونریزی غیرطبیعی تا احساس فشار در لگن را ایجاد کنند.

1- خونریزی غیرطبیعی رحمی: AUB شایع‌ترین علامتی است که گزارش شده است. میوم‌ها، به‌خصوص ساب موکوزا می‌توانند حفره رحمی را از شکل طبیعی خارج کرده و سطح بزرگی را جهت خونریزی قاعدگی ایجاد نمایند. گفته می‌شود که لکه‌بینی‌های بین دو قاعدگی با میوم‌ها ارتباط چندانی ندارند و باید از نظر سایر علل مثل کانسر اندومتر ارزیابی شوند.

وجود تومور میوم مانع انقباض فیبرهای مایومتر می‌شود و در نتیجه شریان‌های اندومتر شده و میزان جریان خون را زیاد می‌کند.

2- احساس ناراحتی: رحم مایوماتیو، احساس سنگینی و ناراحتی عمومی در لگن ایجاد می‌‌کند. فشار بر روی مثانه باعث تکرر ادرار می‌شود. یبوست ناشی از فشار روی رکتوم یکی دیگر از علائم فیبروئید است. فشار توده بر روی حالب باعث هیدرونفروز و بزرگی کلیه می‌گردد. بعضی از فیبروئیدهای رحمی باعث درد مزمن لگنی می‌شوند. شروع دیس‌منوره در زنانی که در اواخر دوران باروری خود می‌باشند، یکی از علائم فیبروئید است.

تشخیص

اغلب با معاینه تشخیص داده می‌شوند. روش‌های تشخیصی دیگری نیز می‌تواند میزان، موقعیت و سایز تومور را مشخص کند. این روش‌ها عبارتند از:

1- سونوگرافی ترانس واژینال: اگر سایز میوم در کمتر از 10 هفته باشد، این روش حساسیت 100-95 درصد در تشخیص میوم دارد.

2- هیستروسالپنگوگرافی: در این روش از داخل رحم یک عکس رنگی گرفته می‌شود که بیشتر به تشخیص باز بودن لوله‌ها کمک می‌کند.

3- MRI روش متداولی برای تشخیص نیست، ولی برای افتراق مایوما از سایر موارد مثل آدنومیوز – سارکومیوم کمک‌کننده است.

4- هیستروسکوپی تشخیصی: جهت تشخیص میوم ساب موکوزا انجام می‌شود. با این روش حتی می‌توان میوم ساب موکوزا را هم برداشت.

درمان

اگر بیمار علائمی نداشته باشد، مراقبت دوره‌ای جهت تغییر سایز میوم انجام می‌شود و معمولا نیازی به درمان نیست...

برای خواندن بخش دوم- میوم رحم- اینجا کلیک کنید.