تفسیر-به-رأی

218-نتیجه تدبر و تفکر و تعقل در آیات چیزی جز تفسیر عقلی و اجتهادی نخواهد بود. 219-”أَفَلَا یَتَدَبَّرُونَ الْقُرْآنَ أَمْ عَلَى قُلُوبٍ أَقْفَالُهَا” (محمد/24)

چکیده:   ما در این نوشتار “بررسی نقش عقل در فهم و تفسیر قرآن” عقل را در لغت و اصطلاح و جایگاه آنرا در کتاب و سنت و نیز قلمرو و رابطه آن با قرآن مورد بررسی قرار داده، کاربردهایی مختلف آن را در تفسیر بیان کردیم و نکات مبهم و یا مطرح نشده را مطرح نمودیم

2. جایگاه عقل در روایات:   در روایات به عقل بهای بیشتری داده شده است به طوری که علماء بزرگ ما بابهای جداگانه‌ای برای جمع‌آوری احادیث عقل اختصاص داده‌اند چون این عقل است که به وسیله آن شناخت رب میسر است و همچنین این عقل است که انسانها را از جمادات و حیوانات جدا می کند و

3.استنباط گزاره‌های نظری از قرآن:   در معنای تفسیر گفته شد که در آن سخن از استنباط و کشف معنای پوشیده است و نیاز به تأنی و تأمل عقلی دارد

فصل ششم: دلائل موافقین و مخالفین   قبل ازاین که ادله هر دو گروه را مطرح کنیم باید بگوییم این ادله به طور مطلق و بدون تفکیک بین دو کاربرد عقل (عقل برهانی و عقل اجتهادی) بیان شده‌اند

فصل هشتم: رابطه تفسیر عقلی با تأویل   مفهوم‌شناسی تأویل:   برای اینکه رابطه تأویل و تفسیر عقلی برای ما روشن شود، لازم است ابتدا درباره مفهوم تأویل مقداری بحث کنیم و سپس به بیان رابطه میان تأویل و تفسیر عقلی می‌پردازیم

پی‌نوشت‌ها:   1-ازمحققان مرکز جهانی علوم اسلامی قم 2-مقصود از “روش” در اینجا استفاده از ابزار یا منبع خاص در تفسیر آیات قرآن است که معانی و مقصود آیه را روشن ساخته و نتایج مشخصی را به دست می دهد

یکی از آفات بی‏دقّتی و بی‏احتیاطی در تفسیر، گرفتار شدن به «تفسیر به رأی» است که بسیار خطرناک است