توجیه

تلاش ذهن بر این است که با یاری خداوند از این شماره به بعد بخشی از حجم نشریه به معرفی برخی از اصطلاحات معرفت شناسی، اختصاص یابد بی آنکه درباره آنها داوری و قضاوت شود. در این میان ممکن است به تناسب بحث، در مواردی آثار و چکیده آرای بعضی از معرفت شناسان نیز معرفی شود.*

در این مقاله، ابتدا انواع توجیه شامل، عقلگرایی، تجربه گرایی، پوزیتیویسم منطقی، انسجام گرایی، عرف اندیشی و عملگروی مرور می شود

یکی از دیدگاه های اساسی در باب توجیه، انسجام گرایی است. البته نباید میان نظریه انسجام در باب صدق و نظریه انسجام در باب توجیه خلط کرد

در این مقاله ابتدا میان منابع فردی شناخت و توجیه (مانند ادراک حسی و حافظه) و منابع اجتماعی آن (مانند گواهی) فرق گذاشته می شود و سپس بیان می شود که بخش اعظم دانسته های ما به مطالبی که دیگران به ما انتقال می دهند و بنابراین به گواهی آنها، وابسته است

موضوع این مقاله تبیین ماهیت باور موجه است. از جمله قدیمی ترین و شاید پرطرفدارترین نظریه در این باب نظریه مبناگروی است که بخش اول مقاله گلدمن به وارد آوردن ایراداتی به گونه ای خاص از این نظریه اختصاص دارد و استدلالهای گلدمن برای نظریه توجیه خود از دل همین ایرادات برمی خیزد

The Current State of the Coherence Theory: Critical Essays on the

در معرفت شناسی، بطور سنتی وقتی مسئله باور مطرح می شود نخست شکل گزاره ای آن در ذهن می آید: من باور دارم که خدا موجود است، یا من باور دارم به اینکه تحصیل علم بهتر از ثروت اندوزی است

در مبحث توجیه که یکی از چالش برانگیزترین محورهای معرفت شناسی در روزگار ما است دست کم دو دیدگاه عمده وجود دارد: مبناگروی و انسجام گروی

دوست ارجمند و فاضل جناب حجة الاسلام آقای فعالی طی مقاله ای در مجله ذهن شماره 5 دیدگاهی را در خصوص توجیه و صدق از منظر ابن سینا و صدرالمتألهین، که هر کدام سردمدار مکتب فلسفی خاصی هستند، مطرح کردند که تازه و جدید بود

بحث و پژوهش پیرامون معرفت شناسی و به طور خاص توجیه معرفتی بستگی تام به منابع معرفت همچون عقل و تجربه و نیز اقسام گزاره ها و تحلیل آنها دارد