توحید-در-عبادت

نفى هر گونه شریکى در عبادات و پرستش براى خدا را توحید در عبادت گویند. که همان یگانه پرستى و یکتا پرستى است

واژه زیبای توحید در میان سایر واژگان و اصطلاحات فکری و اعتقادی، از جایگاه و موقعیّت ویژه ای برخوردار است و در طول تاریخ بشریّت، محور اصلی دعوت پیامبران الهی، به ویژه پیامبران ابراهیمی بود

پیدایش فرقه معتزله در اواخر قرن اول هجری و یا اوایل قرن دوم هجری صورت گرفت. بدیهی است که علم کلام مانند همه علوم دیگر تدریجا توسعه یافت و تکامل پیدا کرد.

توحید اندیشه اساسی اسلام و به تعبیری، اساس ادیان ابراهیمی است. این اندیشه در کلام اسلامی دقّت و عمق یافته و فلاسفة اسلامی هم در آن بسیار موشکافی کرده اند. شهید مطهّری در پاره ای از یادداشت های چاپ نشدة خود، در باب اقسام توحید، توضیحات و نکات جالبی آورده اند که برای اوّلین بار به خوانندگان محترم تقدیم می شود.

توحید مراتب و اقسام دارد: توحید ذاتی، توحید صفاتی،توحید افعالی، توحید در عبادت. توحید ذاتی یعنی اینکه ذات پروردگار یگانه است،مثل و مانند ندارد، ماسوا همه مخلوق اوست و دون درجه و مرتبه او در کمال،بلکه قابل نسبت به او نیست.آیه کریمه لیس کمثله شی ء(1) و یا آیه و لم یکن له کفوا احد (2) مبین توحید ذاتی است.

مقدمه: توحید عملی یا توحید در عبادت، بخشی از توحید است که در این مقاله مورد بحث قرار گرفته است.