ذات

نفس در اصطلاح فلاسفه جوهری است که ذاتا مستقل و در فعل، نیاز به ماده دارد و متعلق به اجساد و اجسام است یعنی جوهری است مستقل و قائم به ذات خویش که تعلق تدبیری با بدن دارد و در تصرف و تدبیر به جوهر روحانی دیگری دارد که روحانیت آن از نفس کمتر است و آن واسطه، روح حیوانی است که آنهم واسطه دارد که قلب است. (1)

بنیاد پژوهشهای اسلامی گروه کلام و فلسفه

انسان تنها موجودی است که میان عالم ملک و ملکوت در رفت و آمد است و توانایی ساختن خویشتن الهی خود را از عالم ماده تا عالم حضور دارد

اگر اراده صفت ذات است، چرا روایات آن را از صفات فعل می دانند؟

گفته شد غزالی در میان انتقاداتش به حکما، در سه مساله، آنان را تکفیر کرد:

قبل از آن که در باره ی سیر از کلی به جزیی یا قیاس منطقی سخن بگوییم، جا دارد که درباره ی تفاوت تجربه و استقرا، بحثی داشته باشیم; چرا که ممکن است کسی توهم کند که اینها با یکدیگر فرقی ندارند

اکنون سخن در باره ی امحای باطل است. دانستیم که خدا حق است. خواه به معنای حق محض و خواه به معنای حق مستقل. بنابر اول، در برابر او حق محضی نیست و بنابر دوم، در برابر او حق مستقلی نیست. مقتضای توحید، همین است.